همسر هاشمی: قبل از انقلاب خواب دیدم شیخ اکبر، شاه شده

عفت مرعشی همسر اکبر هاشمی رفسنجانی که اکنون 85 ساله است در گفتگو با شهرزاد همتی راجع به سیاست تا مسائل خانواده هاشمی رفسنجانی صحبت کرده است.

متن کامل این گفتگو را به نقل از روزنامه شرق  در ادامه بخوانید.

قرارمان خانه جدید عفت مرعشی است؛ خانه ای که پس از مرگ اکبر هاشمی رفسنجانی، عفت‎ خانم به آن کوچ کرده است. هم طاقت دیدن جای خالی همسر در جماران را نداشت، هم قرار بود خانه تبدیل به موزه شود؛ خانه ای که متعلق به خود خانم مرعشی است و حالا او و یکی از دخترانش فائزه، میزبان ما هستند. فائزه دو طبقه بالاتر از مادر زندگی می کند و در خانه عفت خانم منتظر ماست. روی در ورودی خانه یک دعا چسبانده شده است. پیش از ورود از خانم هاشمی می پرسم که چه دعایی است؟ او می گوید: «زن محسن نوشته. دعا برای سلامته. به خاطر کرونا...».

وارد خانه ای می شویم که حالا عفت مرعشی روزهای تنهایی و بعد از فوت همسرش را در آن سپری می کند. خانه ای که هرچند بزرگ است و در یکی از خیابان های شمالی تهران واقع شده، اما ساده است. خانه ای که می تواند نشانه هایی از زندگی خانواده یک شیخ را به همراه داشته باشد. عکس بزرگ هاشمی رفسنجانی در قسمت پذیرایی نصب شده است. کنار تلویزیون عکسی دو نفره از آیت الله و همسرش عفت مرعشی است و روبه روی این عکس عفت خانم نشسته، زنی ۸۵ ساله که فارغ از همسر یکی از قدرتمندترین سیاست مداران ایران بودن، خود همیشه زنی خبرساز و تاثیرگذار بوده است.

فرزندانش هر کدام به نحوی در سیاست دست دارند. او با واکنش هایش و همچنین نجات جان همسر در اوایل انقلاب، جزء چهره های ماندگار زنانی است که در عرصه سیاست نامشان شنیده شده است. در یکی از همین روزها به خانه اش رفته ایم تا درباره حضور زنان در سیاست و عرصه ریاست جمهوری صحبت کنیم.

«مامان بعد از فوت بابا، تارک دنیا شد. خبرها را کمتر دنبال می کند و حال و حوصله هم ندارد». این جملات فائزه است، همان طور که پرتقال ها را برای ما پوست می کند، بدون اینکه سرش را بلند کند، به مادرش می گوید: «مامان، من کاندیدای ریاست جمهوری بشم بهم رای می دی؟»

مادر سرش را بلند می کند و می خندد و می گوید: «نه!» چرای بلندی تحویلش می دهیم و او می گوید: «اذیتش می کنند. فحشش می دهند، حوصله ندارم...». بعد دوباره با خنده می گوید: «اصلا کی به تو رای می ده آخه؟» . «این طور نگویید خانم مرعشی، فائزه خانم خیلی طرفدار دارد...»؛ این را من می گویم و عفت خانم می گوید: «فائزه طرفدار داره؟ راستی؟ خب اگر می تونه کار کنه، کار از دستش بر میاد، بره کاندیدا شه... منم فکرام رو می کنم بهش رای بدم یا نه...».

«مامان، من که رد صلاحیت می شم. یعنی هر زنی که بخواد کاندیدای ریاست جمهوری بشه احتمالا رد صلاحیت می شه. به نظر شما این درسته که خانما رو رد صلاحیت می کنند؟». عفت خانم انگار که باورش نمی شود. می گوید: «نه، رد صلاحیت نمی کنند. شما کاندیدا بشید. مگه می شه رد صلاحیت کنن؟».

من می گویم: «خانم مرعشی رد صلاحیت می کنند، شما خودتان هیچ وقت فکر کردید رئیس جمهور بشوید؟». عفت خانم سرش را بالا می کند و می گوید: «من پنج بچه داشتم و در تمام زندگی ام در حال مبارزه بودم. پیش از انقلاب خواب بدی دیدم. خواب دیدم همسرم شاه شده. در خواب گریه می کردم که من دوست ندارم تو شاه باشی. این خواب را برایش تعریف کردم... او شاه نشد، اما در همه سال های پس از انقلاب خدمت کرد، هرچند سال های آخر مزدش را کف دستش گذاشتند...».

«من فکر می کنم، برای اینکه زنان فرصت کاندیداتوری داشته باشند، باید اعتراض کنند، آن قدر اعتراض کنند، آن قدر درباره اش صحبت کنند، تا این مشکل حل شود و حکومت بفهمد این زن ها هم حق دارند و باید فکری برای این حق کرد...». فائزه اینها را به مادرش می گوید و بعد چایش را سر می کشد...  «خب چرا نمی ذارن زن ها رئیس جمهور بشن؟».

عفت خانم می پرسد و فائزه می گوید: «می گن زن ها رجل سیاسی نیستن...». دوباره عفت خانم می گوید: «خب چرا می خوان کاندیدا بشن؟» فائزه همان طور که چایی را جلوی ما می گذارد می گوید: «این همه مرد اومدن و هیچ کاری نکردن. کار رو بسپرن دست زن ها که نشون بدن کشورداری یعنی چی... حالا مامان نظرت چیه؟ به نظر شما خوبه یک زن رئیس جمهور بشه؟».

عفت مرعشی سرش را بلند می کند و می گوید: «من فکر می کنم شماها اشتباه می کنید. امکان نداره، امکان نداره بگن زن ها نمیتونن رئیس جمهور بشن. اگر زنی هست که قدرت این کار مهم رو داره، حقشه که رئیس جمهور بشه و هیچ کس نمی تونه این حق رو ازش بگیره... ما زنان بزرگی داشتیم. مگه خانم دباغ خدا رحمتش کنه با هشت تا فرزند فرمانده سپاه نبود... مگر نامه امام رو به شوروی نبرد... . اما فائزه از اعتراض حرف نزن...».

فائزه سرش را بلند می کند و می گوید: «چطور شما حرف می زنی؟ مگه شما نگفتی که اگر رای مردم را نخواندند، مردم اعتراض کنند؟». خانم مرعشی می گوید: «چرا گفتم. اما آن حق مردم بود...». فائزه کلافه می شود: «مامان چی می گید... مگه این حق مردم نیست؟». خانم مرعشی می گوید: «من هیچ وقت فکر رئیس جمهورشدن رو نکردم، اما اگر رئیس جمهور می شدم می ساختم. کشور را آباد می کردم. گرانی را برمی داشتم. خدا رو شکر که الان نسبت به زمان شاه اوضاع بهتر شده...». فائزه می گوید: «مامان مردم نون ندارن بخورن... کوچه پر از فقیره...».

عفت خانم می گوید: «آن زمان هم بود. باید ساخت». «خانم مرعشی اگر من کاندیدای ریاست جمهوری بشوم شما به من رای می دهید؟». این را که می پرسم، خانم مرعشی می خندد و می گوید: «تو جوانی، فرصتش را داری. من به تو رای می دهم». بعد می خندد و می گوید: «برات تبلیغ هم می کنم».

فائزه می گوید: «زن ها کارهای بزرگ زیادی می تونن انجام بدن. شاید باورتون نشه، اما ارتباط اولیه با عربستان رو مامان باعث شد... . مامان براشون تعریف کن...».

خانم مرعشی به سفرش به مکه باز می گردد: «ما سفر مکه رفته بودیم. به کسی هم اطلاع نداده بودیم و ماجرا تشریفاتی نبود. اما همسر ملک عبدالله، باخبر شد و آمد هتل پیش ما. ما را شام خانه شان دعوت کرد... خیلی خانواده خون گرمی بودند. درواقع روابط ایران و عربستان از یک رابطه خانوادگی آغاز شد... . بعد ما اون ها رو دعوت کردیم و همسرانمان هم با هم ارتباط گرفتند و مسئله سیاسی شد...». از خانم مرعشی سوال می کنیم که خبری از آنها دارند؟ او می گوید: «تا سال ها تلفنی حرف می زدیم. اما این اواخر دیگر نه...».

«خانم مرعشی حالا واقعا به نظرتان چرا نمی گذارند خانم ها رئیس جمهور شوند؟». او کمی فکر می کند و می گوید: «احتمالا سوءتفاهم پیش آمده. فکر می کنند زنان چون مادر می شوند نمی توانند هم به مادری برسند و هم کار مملکت داری بکنند. ولی من زنانی می شناسم مثل شیر... زنان مجلس پیشین از مردان خیلی بهتر بودند...».

خانم مرعشی، هیچ وقت با آقای هاشمی درباره مسائل مملکتی صحبت می کردید؟ از شما نظرخواهی می کردند؟ عفت خانم می خندد و می گوید: «از سر کار که می آمد همان طور که می نشستیم و چای می خوردیم همه چیز را تعریف می کرد. بعد من می گفتم من اگر بودم اینجا این کار را می کردم. سرش را تکان می داد. یک وقت هایی می گفت چیزی که گفتی را پیش بردم و بهتر شد... درباره مسائل زنان اما همیشه از ما نظر می خواست. از فائزه هم نظر می خواست...حیف شد رفت...». از عفت خانم درباره زندگی اش با هاشمی رفسنجانی سوال می کنیم.

از او می پرسم که هیچ وقت با آقای هاشمی دعوا کردند؟ او می گوید هیچ وقت و فائزه سرش را بلند می کند و می گوید: «خیلی دعوا می کرد. مامان با بابا دعوا می کرد... اما بابا هیچی نمی گفت. مامان رو دوست داشت خیلی...». خانم مرعشی می گوید: «من با بابات دعوا می کردم؟ کی دعوا کردم؟ منم دوستش داشتم...».

خانم مرعشی آشپزی می کنید؟ «نه» کشداری تحویل می دهد و می گوید: «حوصله ندارم». فائزه دوباره می گوید: «مامان بعد بابا همه چیز رو بوسید و گذاشت کنار. رفت تو لاک خودش. تلویزیون نمی بینه. حوصله نمی کنه حتی دو قدم راه بره...».

بعد درباره علایق آقای هاشمی صحبت می کنیم. از خانم مرعشی سوال می کنم، دست پختتان را دوست داشت؟ «خیلی... همیشه یک جوری تنظیم می کرد که شام رو حداقل با من بخوره. هر وقت هم می پرسیدیم چی درست کنیم، کشک بادمجان یا آبگوشت می خواست...». فائزه می گوید: «عاشق آبگوشت و کشک بادمجان بود. وقت هایی هم که مامان می رفت سفر، می پرسیدم غذا چی درست کنم، می گفت آبگوشت یا کشک بادمجان...».

از خانم مرعشی می پرسم دلش برای خانه جماران تنگ نشده؟ او می گوید: خانه را بدون او می خواستم چه کنم؟ نفسم می گرفت... . هیچ وقت دلم برای آن خانه تنگ نمی شود... . سکوت می کند و دوباره می خواهم بحث را به موضوع اصلی برگردانم، می گویم: «خانم مرعشی، به نظر شما زنان می تونن یک کشور رو اداره کنند؟».

خانم مرعشی می گوید: «کاری نیست که زن نتونه بکنه. زنی که بچه تربیت می کنه، زنی که تحمل می کنه، زنی که پابه پای همسرش جلو می ره، چیزی کم از مرد نداره. زن می تونه رئیس جمهور خوبی باشه، به شرطی که مدیر باشه...». خانم مرعشی به فائزه می گوید: فائزه به این خانم خبرنگار سوهان تعارف کن. فائزه سوهان را جلویم می گیرد و به مادرش می گوید: «پس به منم رای می دید؟». خانم مرعشی می گوید: «من نگرانت می شم...».

خانم مرعشی، زنی که رئیس جمهور می شود باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ خانم مرعشی کمی فکر می کند. با گوشه روسری اش بازی می کند و می گوید: «بازی سیاست پیچیده است. زنی که رئیس جمهور می شه، باید به پیچیدگی های این بازی آشنا باشه. ساختن را بلد باشه. باید بتونه از پس مشکلات مملکت بر بیاد. رئیس جمهوری روحیه جنگی می خواد. زن باید بتونه بجنگه. بغضش رو بین مردم باز نکنه. مثل کوه بایسته...». فائزه می گوید: «به نظرت می تونن؟». عفت خانم می خندد و می گوید: «چرا نتونن؟ خدا زن و مرد رو عین هم آفریده. خدا بین بنده هاش که فرق نمی گذاره...».

خانم مرعشی وقتی بچه ها دعوا می کنند، طرف کدامشان را می گیرید؟ دخترها یا پسرها؟ او می گوید: «فرقی نمی کنه... حق با هرکی باشه من طرف اونم...». از او درباره دعوای آخر محسن و فائزه سوال می کنم... کمی فکر می کند و می گوید: «یادم نیست... کدوم دعوا...». فائزه می گوید: «شما یادت نیست مامان. آخه ما اصلا بحث رو به خونه نیاوردیم. محسن نامه نوشت و به رسانه ها داد. منم جوابش را در رسانه دادم...». از فائزه می پرسم، یعنی در خانه دعوا نکردید؟ چیزی به هم نگفتید؟ «نه اصلا! همدیگر رو هم می بینیم. تلفنی هم حرف می زنیم. اون یک دعوای سیاسی و رسانه ای بود و ربطی به خونه نداشت...».

وقت رفتن است... می خواهیم از عفت خانم عکس بیندازیم. عکس گرفتن را دوست ندارد... آن قدر اصرار می کنیم که به گرفتن عکس یادگاری تن می دهد. از فائزه چادر مشکی اش را می خواهد... فائزه چادر را روی سر مادر می اندازد و او رویش را محکم می گیرد، می گویم: «خانم مرعشی یک کم چادرتون رو باز کنید، صورتتون معلوم بشه...» .

عفت خانم گوش نمی کند و می خندد. قبل از گرفتن عکس می گویم، عفت خانم روز آخر، روز آخری را که آقای هاشمی از خانه بیرون رفت، یادتان هست؟ او می گوید: «یادم هست. صبحانه خوردیم. حالش خوب بود. آن قدر خوب بود که من مطمئنم وقت رفتنش نبود. از خانه که بیرون رفت چند باری تلفنی حرف زدیم. حوالی ساعت شش بعدازظهر از خواب بیدار شدم. آمدم داخل پذیرایی دیدم محسن نشسته. پرسیدم از بابا چه خبر؟ به من گفت که چه اتفاقی افتاده... اما حقش این مرگ نبود...».

فائزه همان طور که دستش را بالا می برد، می گوید: «مامان پس شما می گی زنا باید رئیس جمهور بشن؟ خیالم راحت باشه؟». عفت خانم می خندد و می گوید: «آره بابا باید رئیس جمهور بشن». سرمان را به هم نزدیک می کنیم و دوربین آخرین تصویر این میهمانی را ثبت می کند.

بیشتر بخوانید:

هاشمی رفسنجانی هم در صدا زدن همسرش، تحت تاثیر فرهنگ غرب بوده است؟

سانسور ترور هاشمی رفسنجانی در تلویزیون

فاطمه هاشمی: پدر با آهی گفت «من آرزوهای بزرگی برای ايران داشتم؛ نگذاشتند»/ پس ‌از پدر كار روحانی سخت شد

فاطمه هاشمی: حوله پدرم، آلوده به رادیواکتیو بود

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر