سرطان تخمدان غالباً علائم هشداردهنده دارد، اما علائم اولیه آن مبهم است و به‌راحتی از بین می‌رود. 20 درصد از سرطان‌های تخمدان در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند.

تخمدان‌ها دو غده تولیدمثل زن هستند که تخمک تولید می‌کنند. آن‌ها همچنین هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را تولید می‌کنند.

سرطان تخمدان چیست؟

سرطان تخمدان زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی تخمدان خارج از کنترل شروع به تکثیر و تشکیل تومور می‌کنند. در صورت عدم درمان، تومور می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد.

این سرطان تخمدان متاستاتیک نامیده می‌شود. سرطان تخمدان غالباً علائم هشداردهنده دارد، اما علائم اولیه آن مبهم است و به‌راحتی از بین می‌رود. 20 درصد از سرطان‌های تخمدان در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شوند.

علائم اولیه سرطان تخمدان چیست؟

به‌راحتی می‌توان از علائم اولیه سرطان تخمدان غافل شد زیرا آن‌ها شبیه سایر بیماری‌های شایع هستند علائم اولیه شامل موارد زیر است:

نفخ شکم، فشار و درد
سیری غیرطبیعی بعد از خوردن غذا
مشکل خوردن
افزایش ادرار
تمایل شدید به ادرار کردن

سرطان تخمدان همچنین می‌تواند علائم دیگری مانند:

خستگی
سو هاضمه
سوزش سردل
یبوست
کمردرد
بی‌نظمی قاعدگی
مقاربت دردناک
درماتومیوزیت (یک بیماری التهابی نادر است که می‌تواند باعث بثورات پوستی، ضعف عضلانی و التهاب عضلات شود)

این علائم ممکن است به هر دلیلی وجود داشته باشد. لزوماً به دلیل سرطان تخمدان نیستند. بسیاری از زنان در برخی مواقع این مشکلات را دارند. این نوع علائم اغلب موقتی بوده و در بیشتر موارد به درمان‌های ساده پاسخ می‌دهند. علائم در صورت بروز سرطان تخمدان ادامه خواهد یافت. علائم معمولاً با رشد تومور شدیدتر می‌شوند. در این زمان، سرطان معمولاً به خارج از تخمدان گسترش‌یافته و درمان مؤثر را بسیار دشوار می‌کند.

انواع سرطان تخمدان

تخمدان‌ها از سه نوع سلول تشکیل شده‌اند. هر سلول می‌تواند به نوع دیگری از تومور تبدیل شود:

تومور‌های اپیتلیال در لایه بافت خارج تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند. حدود 90 درصد سرطان‌های تخمدان تومور‌های اپیتلیال هستند.
تومور‌های استروما در سلول‌های تولید‌کننده هورمون رشد می‌کنند. هفت درصد از سرطان‌های تخمدان تومور‌های استروما هستند.
تومور‌های سلول‌های جوانه در سلول‌های تولید‌کننده تخمک ایجاد می‌شوند. تومور‌های سلول جوانه نادر هستند.

کیست‌های تخمدان

بیشتر کیست‌های تخمدان سرطانی نیستند. به این موارد کیست خوش‌خیم گفته می‌شود. با این حال، تعداد بسیار کمی می‌تواند سرطانی باشد.

کیست تخمدان مجموعه‌ای از مایع یا هوا است که در تخمدان یا اطراف آن ایجاد می‌شود. بیشتر کیست‌های تخمدان به‌عنوان یک قسمت طبیعی تخمک‌گذاری تشکیل می‌شود، این زمانی است که تخمدان تخمک آزاد می‌کند. آن‌ها معمولاً فقط علائم خفیف مانند نفخ شکم را ایجاد می‌کنند و بدون درمان از بین می‌روند.

اگر تخمک‌گذاری نکنید، کیست‌ها بیشتر نگران‌کننده هستند. زنان بعد از یائسگی تخمک‌گذاری را متوقف می‌کنند. اگر بعد از یائسگی کیست تخمدان ایجاد شود، ممکن است پزشک بخواهد آزمایشات بیشتری برای کشف علت کیست انجام دهد، به‌خصوص اگر بزرگ باشد یا طی چند ماه از بین نرود.

اگر کیست از بین نرود، پزشک ممکن است جراحی را برای ازبین‌بردن آن در موارد خاص توصیه کند. پزشک شما نمی‌تواند سرطانی بودن آن را تشخیص دهد تا زمانی که آن را با جراحی برطرف کند.

عوامل خطر سرطان تخمدان

علت دقیق سرطان تخمدان مشخص نیست. با این حال، این عوامل می‌توانند خطر شما را افزایش دهند:

سابقه خانوادگی سرطان تخمدان
جهش‌های ژنتیکی ژن‌های مرتبط با سرطان تخمدان
سابقه شخصی سرطان پستان، رحم یا روده بزرگ
چاقی
استفاده از دارو‌های خاص باروری یا هورمون‌درمانی
بدون سابقه بارداری
آندومتریوز

سن بالا یکی دیگر از عوامل خطر است. بیشتر موارد سرطان تخمدان بعد از یائسگی ایجاد می‌شود.

چگونه سرطان تخمدان تشخیص داده می‌شود؟

وقتی پزشک در مراحل اولیه آن را تشخیص می‌دهد، درمان سرطان تخمدان بسیار آسان‌تر است. با این حال، تشخیص آن آسان نیست. تخمدان‌های شما در عمق حفره شکم قرار دارند، بنابراین بعید است تومور را احساس کنید. هیچ غربالگری معمول تشخیصی برای سرطان تخمدان در دسترس نیست. به همین دلیل برای شما بسیار مهم است که علائم غیرمعمول یا مداوم را به پزشک خود گزارش دهید.

اگر پزشک شما نگران سرطان تخمدان است، احتمالاً معاینه لگن را به شما پیشنهاد می‌کند. انجام معاینه لگن می‌تواند به پزشک در کشف بی‌نظمی کمک کند، اما احساس تومور‌های کوچک تخمدان بسیار دشوار است. تومور هم‌زمان با رشد، به مثانه و راست‌روده فشار می‌آورد. پزشک شما ممکن است در هنگام معاینه لگن رکتوواژینال بی‌نظمی را تشخیص دهد.

پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش‌های زیر را انجام دهد:

سونوگرافی ترانس واژینال نوعی آزمایش تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی تومور‌های اندام‌های تولیدمثل، از جمله تخمدان‌ها را تشخیص می‌دهد.
سی‌تی‌اسکن شکم و لگن. اگر به رنگ حساسیت دارید، ممکن است آزمایش لگن را انجام دهند.
آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح آنتی‌ژن سرطان یک نشانگر زیستی است که برای ارزیابی پاسخ درمان سرطان تخمدان و سایر سرطان‌های اندام تولید مثل استفاده می‌شود. با این حال، قاعدگی، فیبروم رحم و سرطان رحم نیز می‌توانند بر سطح در خون تأثیر بگذارند.
نمونه‌برداری شامل برداشتن نمونه کوچکی از بافت از تخمدان و تجزیه و تحلیل نمونه در زیر میکروسکوپ است.

مراحل سرطان تخمدان چیست؟

پزشک شما مرحله را بر اساس میزان گسترش سرطان تعیین می‌کند. چهار مرحله وجود دارد و هر مرحله دارای زیرسازی است:

مرحله 1 سرطان تخمدان دارای سه قسمت است:

مرحله 1-1 سرطان به یک تخمدان محدود یا موضعی است.

مرحله 1-2 سرطان در هر دو تخمدان است.

مرحله 1-3 در خارج تخمدان سلول‌های سرطانی نیز وجود دارد.

در مرحله 2، تومور به سایر ساختار‌های لگن گسترش یافته است. این دو زیرشاخه دارد:

مرحله 2-1 سرطان به رحم یا لوله‌های رحمی گسترش یافته است.

مرحله 2-2 سرطان به مثانه یا راست روده گسترش یافته است.

مرحله 3 سرطان تخمدان دارای سه مرحله فرعی است:

مرحله 3-1. سرطان از طریق میکروسکوپی فراتر از لگن به پوشش شکم و غدد لنفاوی شکم گسترش‌یافته است.

مرحله 3-2 سلول‌های سرطانی از لگن به لایه داخلی شکم گسترش‌یافته و با چشم غیرقابل‌مشاهده هستند اما اندازه آن‌ها کمتر از 2 سانتی متر است.

مرحله 3-3 رسوبات سرطان حداقل 3/4 اینچ در شکم یا خارج از طحال یا کبد دیده می‌شود. با این حال، سرطان در داخل طحال یا کبد نیست.

در مرحله 4، تومور فراتر از لگن، شکم و غدد لنفاوی به کبد یا ریه‌ها گسترش‌یافته است. در مرحله 4 دوقسمتی وجود دارد:

در مرحله 4-1، سلول‌های سرطانی در مایع اطراف ریه‌ها هستند.

در مرحله 4-2، پیشرفته‌ترین مرحله، سلول‌ها به داخل طحال یا کبد یا حتی سایر اندام‌های دور مانند پوست یا مغز رسیده‌اند.

چگونه سرطان تخمدان درمان می‌شود؟

درمان به میزان گسترش سرطان بستگی دارد. به احتمال زیاد شامل دو یا چند مورد زیر است:

شیمی‌درمانی
جراحی برای مرحله‌بندی سرطان و برداشتن تومور
جراحی درمان اصلی سرطان تخمدان است.

هدف از جراحی برداشتن تومور است، اما برداشتن رحم ضروری است.

پزشک همچنین ممکن است حذف تخمدان‌ها و لوله‌های رحمی، غدد لنفاوی اطراف و سایر بافت‌های لگن را توصیه کند.

درمان هدفمند

درمان‌های هدفمند مانند شیمی‌درمانی به سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند در حالی که به سلول‌های طبیعی بدن آسیب کمی می‌رسانند. روش‌های درمانی جدیدتر برای درمان سرطان پیشرفته تخمدان اپیتلیال شامل مهارکننده‌های هستند، دارو‌هایی آنزیمی را که سلول‌ها برای ترمیم آسیب آن‌ها استفاده می‌کنند مسدود می‌کنند.

سه بازدارنده که در حال حاضر موجود است شامل موارد زیر است:

اولاپاریب
نیراپاریب
روکاپاریب

درمان‌های سرطانی، از جمله شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی، می‌تواند به اندام‌های تولید مثل آسیب برساند و بارداری را دشوار کند.

گزینه‌های احتمالی حفظ باروری عبارتند از:

انجماد جنین. این شامل انجماد تخمک بارور شده است.
انجماد تخمک این روش شامل انجماد تخمک نابارور است.
جراحی برای حفظ باروری. در برخی موارد می‌توان جراحی را انجام داد که فقط یک تخمدان را برداشته و تخمدان سالم را حفظ می‌کند. این معمولاً فقط در مراحل اولیه سرطان تخمدان امکان‌پذیر است.
حفظ بافت تخمدان. این شامل برداشتن و انجماد بافت تخمدان برای استفاده در آینده است.

سرکوب تخمدان. این شامل مصرف هورمون‌ها برای سرکوب موقت عملکرد تخمدان است.

تحقیقات و مطالعات مربوط به سرطان تخمدان:

درمان‌های جدید سرطان تخمدان هرساله موردمطالعه قرار می‌گیرد. محققان همچنین در حال کشف روش‌های جدید برای درمان سرطان تخمدان مقاوم در برابر پلاتین هستند. وقتی مقاومت به پلاتین اتفاق می‌افتد، دارو‌های شیمی‌درمانی خط اول مانند کاربوپلاتین و سیس پلاتین بی‌اثر هستند.

اخیراً، برخی از درمان‌های امیدوار‌کننده آزمایش‌های بالینی مانند واکسن بالقوه علیه سرطان‌های مکرر تخمدان را که بیانگر پروتئین بقا هستند، آغاز کرده‌اند.

یک آزمایش بالینی مداوم با ترکیب ایمونوتراپی (که به سیستم ایمنی بدن فرد کمک می‌کند تا با سرطان مقابله کند) با درمان‌های تأیید شده موجود، نویدبخش است.

درمان سرطان تخمدان در درجه اول بر جراحی برداشتن تخمدان و رحم و شیمی‌درمانی متمرکز است. در نتیجه، برخی از زنان علائم یائسگی را تجربه می‌کنند.

آیا می‌توان از سرطان تخمدان جلوگیری کرد؟

هیچ روش اثبات شده‌ای برای ازبین‌بردن کامل خطر ابتلا به سرطان تخمدان وجود ندارد. بااین‌وجود مراحلی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر خود انجام دهید.

عواملی که نشان‌داده‌شده است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می‌دهند عبارتند از:

مصرف قرص‌های خوراکی ضدبارداری
شیردادن
بارداری

روش‌های جراحی بر روی اندام‌های تولیدمثل شما (مانند بستن لوله یا برداشتن رحم)

چشم‌انداز چیست؟

چشم‌انداز شما به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

مرحله سرطان در هنگام تشخیص
سلامتی کلی شما

چقدر به درمان پاسخ می‌دهید

هر سرطان منحصربه‌فرد است، اما مرحله سرطان مهم‌ترین شاخص چشم‌انداز است.

میزان بقا

میزان زنده ماندن نسبی همچنین نرخ پیش‌بینی‌شده مرگ‌ومیر در افراد بدون سرطان را در نظر می‌گیرد.

سرطان تخمدان اپیتلیال متداول‌ترین نوع سرطان تخمدان است. میزان بقا ممکن است بر اساس نوع سرطان تخمدان، پیشرفت سرطان و پیشرفت مداوم در درمان‌ها متفاوت باشد.

در اینجا چگونگی طبقه‌بندی مراحل مختلف به شرح زیر است:

بومی‌سازی شده هیچ نشانه‌ای از گسترش سرطان در خارج از تخمدان‌ها وجود ندارد.
منطقه‌ای. سرطان در خارج از تخمدان به ساختار‌های مجاور یا غدد لنفاوی گسترش‌یافته است.
غیر صمیمی. سرطان به قسمت‌های دوردست بدن مانند کبد یا ریه‌ها گسترش‌یافته است.