6 شکست روسیه در 60 روز جنگ علیه اوکراین

عصرایران؛ رضا غبیشاوی - جنگ روسیه علیه اوکراین از 60 مین روز خود نیز گذشت و وارد ماه سوم شد. به این مناسبت می توان به 6 شکست بزرگ مسکو در این جنگ اشاره کرد.

1- شکست در جنگ نظامی

ارتش روسیه در جنگ علیه اوکراین، تاکنون در دست یابی به اهداف از پیش تعیین شده نظامی، ناکام مانده است. در دو روز نخست جنگ، ارتش روسیه از مرزهای شمالی بلاروس وارد خاک اوکراین شد و به سرعت به اطراف شهر کی یف رسیدند ولی نتوانستند پایتخت را تصرف کنند. در اکثر محورها نیز پیشروی ارتش روسیه یا متوقف شد یا به کندی به پیش می رود. این وضعیت باعث تغییر برنامه نظامی روسیه از حمله همه جانبه به سراسر اوکراین و تصرف پایتخت و شهرهای اصلی  این کشور به تمرکز به شرق اوکراین شد.

روسیه در دو ماه جنگ علیه اوکراین، تنها یک شهر مهم را به طور کامل تصرف کرد (خرسون) و شهر مهم دیگر (بندر ماریوپل) هنوز کاملاً به تصرف روسیه درنیامده ولی هر لحظه امکان سقوط آن وجود دارد. همچنین ارتش روسیه در این مدت نتوانست کل منطقه دونباس (شرق اوکراین) را نیز تصرف کند. این منطقه قبل از جنگ هم صحنه رویارویی نیروهای استقلال طلب دونتسک و لوهانسک و ارتش اوکراین بود که در نتیجه، ارتش اوکراین مجبور به عقب نشینی از بسیاری از مناطق شرقی از جمله شهرهای دونتسک و لوهانسک شده بود.

این کارنامه برای دومین ارتش بزرگ و قدرتمند جهان شکست بزرگی به شمار می رود. روسیه در آغاز جنگ، نازی زدایی از حکومت اوکراین و از کار انداختن زیرساخت نظامی اوکراین را از اهداف خود اعلام کرد اما تاکنون هیچ کدام عملی نشده است. با وجود آسیب گسترده به زیرساخت های نظامی اوکراین اما ارتش اوکراین همچنان در حال جنگ و دفاع از مواضع خود است.

هدف قرار گرفتن مهمترین کشتی جنگی روسیه در دریای سیاه و غرق شدن آن در نتیجه حمله موشکی اوکراین، ناتوانی ارتش روسیه در تصرف شهرهای مهم از جمله پایتخت و  توقف پیشروی در مناطق داخلی اوکراین، از دیگر نقاط قابل توجه در اتفاقات دو ماه اخیر جنگ است.

گرچه ارتش روسیه به زیرساخت های نظامی و غیرنظامی اوکراین آسیب زیادی وارد کرده و تلفات زیادی در میان نظامیان و شهروندان عادی این کشور برجای گذاشت اما نتوانسته تاکنون دستاورد مهم نظامی را برای مسکو ثبت کند.
روسیه تاکنون تلفات بالا و مهم در میان ارتش خود را قبول کرده اما از اعلام آمار دقیق و جزئی تلفات نیروهای انسانی و تجهیزات خود خودداری کرده است.

2- شکست در جنگ رسانه ای

در جنگ رسانه ای نیز می توان گفت روسیه متحمل شکست شد. مهمترین عامل شکست رسانه ای این بود که اصل اقدام نظامی مسکو، یک تجاوز نظامی است و تلاش برای توجیه و تفسیر آن نیز بی فایده.

یکی دیگر از عوامل شکست رسانه ای مسکو، تصویب قانونی در روسیه بود که به رسانه ها در این کشور هشدار می دهد تنها از خبرهای رسمی و عبارت ها و توصیف های رسمی درباره جنگ علیه اوکراین استفاده کنند. برای نقض این قانون، مجازات های متعدد از جمله زندان و جریمه مالی هم تعیین شده است.

شرح عکس: اعتراض شهروندان اوکراینی مقیم کره جنوبی مقابل سفارت روسیه در سئول 

با این اقدام، بسیاری از رسانه های اصلی و معتبر جهانی، روسیه را ترک کردند. هم اکنون در جبهه روسیه و در مناطق تحت کنترل ارتش روسیه، هیچ رسانه معتبر جهانی فعال نیست جز رسانه های دولتی روسیه از جمله شبکه آر تی و اسپوتنیک. در اصل، روسیه با این اقدام دست به خودکشی رسانه ای زد.

در مقابل، در مناطق تحت کنترل دولت اوکراین، با حجم انبوهی از خبرنگاران و عکاسان و مستندسازان و روزنامه نگاران روبه رو هستیم. عکس ها و فیلم ها و خبر ها و گزارش هایی که رسانه های حرفه ای و معتبر جهانی منتشر می کنند از مناطق تحت کنترل اوکراین است. این موضوع باعث شده گزاره روسیه به عنوان کشور متجاوز نظامی و اوکراین به عنوان کشور تحت تجاوز نظامی و آسیب دیده از آن به تصویر کشیده شود و از ادعاهای روسیه درباره "عملیات ویژه حمایت از غیرنظامیان دونباس" خبری نباشد.

3- تبدیل جنگ دو جانبه به جنگ جهانی

روسیه قبل از این بارها، به همسایگان خود حمله کرده بود. از جمله حمله به گرجستان در سال 2008 و حمله به کریمه اوکراین در سال 2014 . با این حال هر دو جنگ در چارچوب جنگ دو کشور (دوجانبه) باقی ماند اما جنگ فعلی از قالب جنگ دو کشور، به جنگ شرق و غرب و به تعبیری به جنگ شبه جهانی تبدیل شد. اتفاقی که به ضرر روسیه و به سود اوکراین تمام شد.

تلاش های اوکراین در این تغییر، قابل توجه است. مقامات اوکراینی توانستند جنگ روسیه علیه کشورشان را به جنگ جهانی تبدیل کنند و از این مسیر، قدرت های غربی را وادار سازند تسلیحات قدرتمند، هجومی و کشنده را به رایگان برای اوکراین و علیه روسیه ارسال کنند. 

این روند حتی باعث شد کشورهایی مثل سوئد و آلمان، اصول اساسی خود را در این زمینه کنار بگذارند و برای اوکراین، کمک تسلیحاتی ارسال کنند.

نقش زلنسکی رئیس جمهور اوکراین نیز در این روند پررنگ است. او توانست فضای جهان غرب را به سود کشورش متمایل کند تا جایی که کشورهایی مثل آلمان که نسبت به دیگر کشورها در کمک تسلیحاتی و تحریم ضدروسی جدی ظاهر نشدند تحت فشار قرار بگیرند.

4-شکست دیپلماتیک - سیاسی و تحریم ها

روسیه در جنگ علیه اوکراین، در صحنه سیاسی، دیپلماسی و تحریم ها نیز با شکست های بزرگی روبه رو شده است.

در صحنه دیپلماتیک تقریبا جز بلاروس و کره شمالی و سوریه، هیچ کشور قابل توجه دیگری از حمله نظامی روسیه به اوکراین دفاع نکرده است.

در رای گیری های شورای امنیت (با حضور 15 عضو دائم و غیردائم) و مجمع عمومی ( با حضور نزدیک به 200 کشور) سازمان ملل متحد، مسکو بارها طعم شکست را چشید.

در شورای امنیت قطعنامه های علیه روسیه توانستند اکثریت رای اعضا را کسب کنند و تنها به دلیل رای وتوی روسیه از تصویب بازماندند. در مقابل، قطعنامه پیشنهادی روسیه در شورای امنیت نتوانست تعداد آرای مثبت لازم را برای تصویب کسب کند و بدون نیاز به رای وتو، رد شد.

شرح عکس: پناهجویان اوکراینی برای فرار از حملات ارتش روسیه، در حال ترک کشورشان هستند

در مجمع عمومی سازمان ملل هم تنها 4 کشور سوریه، بلاروس، کره شمالی و اریتره از روسیه حمایت کردند. این یک شکست بزرگ دیپلماتیک برای روسیه به عنوان یکی از 5 عضو دائم و دارای حق وتو در شورای امنیت به شمار می رود. حتی کشورهای هم پیمان سنتی روسیه مثل چین، کوبا و ونزوئلا هم ترجیح دادند رای ممتنع بدهند و در گروه حامیان روسیه قرار نگیرند.

در بخش تحریم ها هم روسیه در مقام نخست جهان به لحاظ تعداد تحریم ها قرار گرفت اما نتوانست واکنش مناسب و متناسبی به این تحریم ها بدهد. البته تحریم نفت و گاز روسیه همچنان اجرایی نشده است.

شمار دیپلمات های اخراجی روسیه در جهان به بیش از 400 نفر می رسد. تحریم ها از سیاست و اقتصاد روسیه فراتر رفته و ورزش این کشور را هم فلج کرده است.

5-شکست گفتمان سازی

دولت و ارتش روسیه درباره حمله به اوکراین دلایلی را مطرح کرده اند اما هیچ کدام از این دلایل مورد قبول افکار عمومی جهان قرار نگرفته است. از جمله توجیه ها و دلایل روسیه برای جنگ می توان به این موارد اشاره کرد: اوکراین به دنبال ساخت بمب اتمی است. اوکراین دولت حامی نازیسم دارد و باید این دولت برچیده و نازی زدایی شود. این جنگ برای حمایت از مردم منطقه دونباس (شرق اوکراین) در برابر حملات دولت مرکزی اوکراین است. این جنگ برای جلوگیری از عضویت اوکراین در ناتو و استقرار موشک ها و تسلیحات غربی امریکایی در نزدیکی مرزهای غربی اوکراین است.

تقریبا هیچ کدام از این توجیه ها و دلایل نتوانسته مقبولیت جهانی به خود بگیرد و تنها حامیان روسیه آخرین مورد (نزدیک شدن ناتو به مرزهای روسیه) را تکرار می کنند. روسیه برای حمله به اوکراین از توصیف " عملیات نظامی وِیژه" استفاده می کند اما این توصیف نیز در تعداد محدودی از حامیان روسیه مورد استفاده قرار می گیرند و "جنگ روسیه علیه اوکراین"، همچنان قالب است.

6- شکست اعتبار روسیه

به هنگام حضور گسترده ارتش روسیه در مرزهای اوکراین، مقامات روسیه گفتند این نیروها صرفا برای حضور در مانور نظامی حاضر هستند و برنامه حمله به اوکراین، دروغ است. مقامات غربی پیوسته هشدار می دادند روسیه به دنبال حمله به اوکراین از طریق خاک خود و بلاروس است اما مقامات مسکو با قاطعیت این خبرها را رد و آنها را تبلیغات و فضاسازی غرب علیه روسیه اعلام می کردند. حتی شخص پوتین رئیس جمهور روسیه هم به همتای فرانسوی (امانوئل ماکرون) گفته بود برنامه ای برای حمله به اوکراین وجود ندارد اما در نهایت مشخص شد این مقامات روسیه هستند که دروغ می گویند.

این موضوع اعتبار و جایگاه دولت و مقامات روسیه را کاهش داد. علاوه براین، حجم بالای تخریب زیرساخت های غیرنظامی و زندگی عادی در اوکراین برخلاف ادعای اولیه و کشتار بالای غیرنظامیان در اوکراین، به شدت به وجهه ارتش روسیه آسیب رساند. کشتار غیرنظامیان در شهر بوچا اوکراین به دست ارتش روسیه از این جمله است.

باقی ماندن ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در پایتخت و مقاومت در برابر حملات ارتش روسیه، مقاومت ارتش و مردم اوکراین در شهرهای مختلف در برابر حمله و تجاوز ارتش روسیه، تصاویر آوارگان و پناهجویان اوکراینی از اعتبار طرف روسی کاست.

همچنین می توان از شکست تسلیحات روسی در مقابل تسلحیات غربی در میدان جنگ اوکراین هم سخن گفت که یکی از عوامل تغییر در برنامه جنگ روسیه در اوکراین شد.

در یک جمله می توان گفت جنگ روسیه علیه اوکراین تا اینجا باعث تنزل جایگاه و اعتبار و وجهه دولت و ارتش روسیه و تسلیحات روسی شده است.

بیشتر بخوانید:

 8 نکته درباره 2 سالگی تجاوز روسیه به اوکراین / ترکیه و امارات، برندگان جنگ

پیشنهاد به رئیسی: گفتگوی مستقیم با امریکا برای دور زدن روسیه / تحریم مسکو، فرصت طلایی بازگشت نفت و گاز ایران

10 نکته درباره جنگ پوتین علیه اوکراین / از رویارویی 2 ملی گرایی تا تضعیف دموکراسی خواهان

دفاع از تشریفات سفر رئیسی به روسیه / مردم باور می کنند؟

تا مذاکره حلال است؛ روابط دیپلماتیک با امریکا را هم برقرار کنید

انفجار بمب در شمال سوریه/ چند نظامی آمریکایی زخمی شدند

قطع صادرات گاز روسیه به 2 کشور اروپایی / پول گاز فقط با روبل روسی

اوکراین؛ تخریب نماد دوستی با روسیه (فیلم)

رزمایش حملات اتمی شبیه‌سازی‌شده در روسیه

3 نکته درباره دستور طالبان برای حجاب اجباری برقع

دوم خرداد زنده است

رئیسی، تکرار احمدی نژاد و کاغذ پاره؟

در حضور لاوروف، جنگ روسیه علیه اوکراین را محکوم کنید

روسیه یا آمریکا؛ کدام بهترند؟

تماشاخانه

کشف مجموعه پر رمز و راز اشیاء تاریخی در موزه هرمیتاژ / اشیائی که با طلسم و جهانی دیگر در ارتباط بودند (فیلم)

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

فیلم های دیگر