چرا بچه نمی‌خواهند؟/ به خاطر ابهام دربارۀ آینده

  عصر ایران؛ امید جهانشاهی - افزایش زاد ولد در دستور کار جدی دولت است. از مشوق‌های مالی و پرداخت وام تا تقبیح سگ و گربه خانگی، از توصیه‌های کارشناسان در برنامه های تلویزیونی تا تبلیغ مداحان در مراسم مذهبی، گویی ابر و ماه و مه و خورشید در کارند تا زوج‌ها را به فرزندآوری قانع کنند.

   موافقان و مخالفان هم کم نیستند. موافقان، کاهش جمعیت جوان را تهدید جدی می دانند و معتقدند باید پیری جمعیت را به تاخیر انداخت.

   برخی از روانشناسان فرزند نداشتن را برای زوج‌ها مضر و مخرب می دانند، آنها با تک فرزندی هم مخالفند و استدلالاتی دارند که دو فرزند بهتر است. مخالفان توصیه به فرزندآوری هم استدلالاتی دارند از جمله اینکه آن را دخالت در انتخاب شخصی شهروندان می‌دانند و این سیاست را مغایر با منابع آب و غذایی کشور تصور می‌کنند.

   فارغ از استدلالاتی که در رد و تایید این استدلالات مختلف می‌توان ارائه داد واقعیت این است که گروه قابل توجهی از زوج‌های جوان تمایلی به فرزندآوری ندارند و شوخی هایی که با توصیه مسئولین به فرزندآوری می شود نشان دهنده همین است.

   برای کاهش جدی میل به فرزندآوری در جامعه دلایل مختلفی مطرح شده است. برخی نمایندگان مجلس نگه داشتن حیوان خانگی را یکی از دلایل مهم بی میلی زوج‌های جوان به فرزندآوری می دانند اما از شوخی که بگذریم، بسیاری معتقدند تورم، گرانی و مساله اجاره بها و مسکن مهمترین دلایل این موضوع هستند.

   اگرچه بی شک مشکلات اقتصادی یکی از دلایل اساسی در بین گروه گسترده ای از زوج‌های جوان به شمار می رود که باعث می شود تمایلی به داشتن فرزند نداشته باشند و یا به تک فرزند اکتفا کنند اما به گمانم دلیل جدی و ریشه‌ای‌تر ماجرا که همه اقشار جامعه اعم از کم درامد و حتی دارا و برخوردار را در برمی گیرد، نداشتن چشم انداز امیدوارکننده نسبت به آینده است.

  تجربه شخصی‌ام در گفتگو و معاشرت با همکاران و بستگانی که پس از سالها شروع زندگی مشترک تمایلی به فرزندآوری ندارند و یا یک فرزند را کافی می دانند، این است که مساله صرفاً گرانی امروز نیست؛ بلکه در ابهام و ترس و تردیدی است که نسبت به آینده دارند.

  نداشتن تصویری مطلوب و باورپذیر از آینده‌ای روشن، ریشه بی‌میلی به فرزندآوری است و البته ریشه بسیاری از مشکلات دیگر هم است مثل میل به مهاجرت، تردید نسبت به سرمایه‌گذاری مولد در کشور و مثلاً خرید مسکن در ترکیه و ...

   در هر کشور و هر سازمان، وظیفه مدیران آن است که برای مردم و کارکنان چشم‌اندازی زیبا در افق زمانی میان مدت یا بلند ترسیم کنند و آنرا باورپذیر توصیف کنند و به گونه‌ای جهت گیری کنند و عمل کنند که مردم واقعاً متقاعد شوند که جامعه یا سازمان به سمت آن چشم انداز مطلوب عملاً در حرکت است.

یافتن احساس خوب و متقاعد شدن نسبت به آینده مطلوب صرفاً در گرو عملکرد رسانه ها نیست که بعضاً نسبت به نقش رسانه‌ها در امیدبخشی بزرگنمایی می‌شود، بلکه به مجموعه عوامل بستگی دارد که از جمله مهمترین آنها جهت‌گیری ها، شعارها، سخنان مدیران و سیاستگذاری‌هاست.

   با تبلیغات و موج سازی‌های رسانه‌ای تا حدی و البته به صورت مقطعی می‌توان کار را پیش برد اما در نهایت سیاستگذاری های اثربخش برای رونق تجارت و تولید است که نگاه مردم را نسبت به آینده تغییر می دهد.

   ضمن اینکه در گذشته به دلایل مختلف از جمله یارانه‌های کلان و کور (که امروز به درستی مورد نقد است) هزینه های زندگی، مردم را در فشار نمی‌گذاشت و لذا این ظرفیت وجود داشت که نگاه جامعه را به قله های عظیم و باغ های سبز پیروزی معطوف کرد. امروز اما به واسطه «منطقی و معقول» شدن یارانه ها و قیمتها، وقت آن است که سیاستها هم در قیاس با گذشته «تعدیل» شوند.

   داشتن چشم انداز روشن و امیدبخش نسبت به آینده فرزندانمان در گرو آن است که احساس کنیم روابط تجاری گسترده و عادی با جهان خواهیم داشت و بواسطه این تجارت گسترده شاهد رونق تولید و کار و اشتغال خواهیم بود.

  گزارشگر ویژه سازمان ملل، پروفسور آلنا دوهان، تصریح کرده است: تحریم‌ها تاثیرات مخربی بر زندگی شهروندان عادی ایران داشته است. این تحریم‌های ظالمانه که به گفته وی «بر اساس حقوق بین‌الملل قابل توجیه نیست» بر تجارت، تولید و بازسازی زیر ساخت‌های اساسی کشور ضربه زده است. در کشور ما اساسی‌تر از نفت و گاز چیزی نیست چون به طور جد به آن وابسته هستیم.

   فقدان امکان سرمایه گذاری جدی و گسترده در صنعت گاز باعث شده است تا شاهد افت فشار در میادین گازی باشیم و به گفته آقای اوجی، وزیر نفت، برای بهینه سازی صنعت نفت و گاز، افزایش فشار و حفظ وضعیت فعلی تولید و ایجاد تاسیسات حفاری جدید و کشف میادین جدید نیاز به ۸۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری وجود دارد.

    او در برنامه تلویزیونی نگاه یک تصریح کرده بود اگر این مهم انجام نشود ممکن است در سالهای آینده وارد کننده محصولات این صنعت باشیم.

 
این در حالی است که بیش از صد میلیارد دلار پول های این مملکت به دلیل تحریم های ظالمانه در بانکهای کشورهای مختلف بلوکه است.

   نکوهش خودروسازان این روزها نقل محافل است که گران و بی‌کیفیت می‌سازند و چه عقب افتاده اند از کره جنوبی که با ما آغاز کرده بود. اما کمتر به تاثیر تحریم‌های ظالمانه در عقب افتادگی خودروسازی اشاره می‌شود.

  در سند چشم انداز بیست ساله کشور قرار بود تا 1404 به جایگاه اول اقتصادی و علمی و فناوری در سطح منطقه خاورمیانه باشیم و حالا می‌بینیم که ترکیه به مراتب پیش افتاده است و دارای تولید صادراتی با کیفیت و تجارت گسترده با اروپاست.

دیرینه سازمان هواپیمایی ایران به زمانی بازمی‌گردد که قطر هماپیما نمی‌شناخت. حالا ... بگذریم.

   چه بخواهیم بپذیریم و چه نخواهیم، واقعیت این است که این تحریم های ظالمانه چشم انداز آینده مطلوب برای ایران را با ابهام مواجه کرده است و آثار مخرب این ابهام را در بخش‌های مختلف شاهدیم، که یکی از آنها همین فرزندآوری است. مهمترین و موثرترین مشوق فرزندآوری، ترسیم چشم انداز روشن برای ایران است.

بیشتر بخوانید:

روز ملی جمعیت؛ زندگی بهتر با فرزند کمتر یا بیشتر؟/ 20 دلیل روند کاهشی

آینده را جدی بگیریم

آینده، کدام آینده؟!/ جای خالیِ روایت‌سازیِ آینده در جامعۀ ایران

مسألۀ آیندۀ ایران؛ امری فراموش شده/ آینده، آمدنی نیست، ساختنی است

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر