«نسخه گنج»، «طلسم»، «گنجیاب»، «فلزیاب»، «اکسیر»، «کشف گوردخمه و دفینه» و...، تعداد افرادی که روزانه با استفاده از این واژههای فریبنده در شبکههای اجتماعی آزادانه تبلیغ میکنند، قابل توجه است؛ قاچاقچیان و جویندگان عتیقه که با آدرسهای اشتباهی وعده گنج میدهند و با همراهی باستانشناسان و استادان قلابی اردوکشی میکنند و کاروان گنجیابی راه میاندازند و ویدئوهای اکتشافات طلاییشان را در فضای مجازی بارگذاری میکنند، اما دریغ از یک برخوردِ جدی و مستمر!
«سلاطین گنجیابی» بارها دستگیر و خیلی زود آزاد شدهاند و با قدرت بیشتری به پیشه قبلی خود ادامه دادهاند، دنبالکنندگان آنها در شبکههای اجتماهی به چندصدهزار نفر میرسد و ویدئوهای دفینهیابیهایشان بارها و بارها دیده و دست به دست شده است.
سوال این است، چگونه این افراد در فضای مجازی آزادانه فعالیت میکنند، دستگیر نمیشوند و حتی زمانی هم که دستگیر میشوند پس از مدت کوتاهی آزاد میشوند؟ چگونه است که وبسایتها و صفحههای متعدد آن در شبکههای اجتماعی مسدود نمیشود و با وجود آدرسهای مشخص، از اردوکشیها و دورههای آموزشی مجازی و حضوریشان جلوگیری نمیشود؟
سردار حسن مهری ـ فرمانده یگان حفاظت وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی ـ که حالا مدتی است دستورالعمل حقالکشف را علاجی برای جلوگیری از فعالیتهای گنجیابی میداند و پیگیر به نتیجه رسیدن آن است و امید دارد «با پرداخت مشوق و حق کشف به یابندگان آثار تاریخی علاوهبر جلوگیری از قاچاق آثار تاریخی و باستانی، حفاظت از آثار ملی افزایش یابد» در پاسخ به پرسشهای ایسنا درباره چگونگی فعالیت آزادانه کاشفان غیرقانونی آثار تاریخی به ویژه در فضای مجازی، گفت: ما با آنها برخورد میکنیم، اتفاقا یکی از بخشهایی که روی آن رصد و کنترل انجام میدهیم فضای مجازی است.
اما مشکل در برخورد با مبلغان، جویندگان و حفاران غیرقانونی آثار تاریخی، آنطور که فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی تشریح کرد بیشتر از ناحیه بخشهای دیگر است که ظاهرا خلاءقانونی را بهانه کردهاند.
مهری در ادامه اظهاراتش گفت: به ما گفته شده است بخشهایی از فضای مجازی که اینها (جویندگان و مبلغان گنج) تبلیغ میکنند، آزاد است و مسدود نشده و سرورهای آنها نیز خارجی است.
او در عین حال گفت که ما با سرورهای داخلی جلسه گذاشتهایم و کوچکترین بحث که درباره گنجیابی فلزیابی و یا آموزشهایی که از کانال آنها انجام شود، بلافاصله برخورد میکنیم.
فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی درباره اینکه چرا برخی از این مبلغان گنجیابی با وجود تبلیغ در سایتهایی که سرورهایشان در داخل است آزادانه فعالیت میکنند و سایتهای فروش فلزیاب و گنجیابیهایشان هم بدون ممانعت درحال فروش محصول هستند، این پاسخ را داد که باید در حوزه فضای مجازی کار تبیین شود، بیشتر کار شود و قوانین بازدارنده تصویب شود که از همان مرحله اول و شروع فعالیت و تبلیغ این افراد در فضای مجازی با آنها برخورد کنیم.