«ستون پنجم» ؛ مفهومی فراتر از جاسوسی

عصر ایران - ستون پنجم (Fifth Coloumn) به معنای عوامل پنهانی است که در خدمت دشمن قرار دارند و در پشت جبهه به عملیات خرابکارانه دست می‌زنند.

واژۀ "ستون پنجم" نخستین بار در زمان جنگ‌های داخلی اسپانیا در سال‌های 39-1936 به کار برده شد. در آن زمان فرانکو به کمک نیروهای آلمان و ایتالیا علیه مردم اسپانیا و دولت جمهوری نوبنیاد می‌جنگید.

امیلیو مولا یکی از فرماندهان سپاه فرانکو در رأس چهار ستون نظامی به سوی مادرید پیش می‌رفت تا جمهوری‌خواهان را در هم شکند. او در آن هنگام گفت که من یک ستون پنجم هم در داخل مادرید دارم.مقصود او از این عبارت، خائنینی بودند که در داخل مادرید علیه مردم و به نفع دشمن فعالیت می‌کردند.

امیلیو مولا

اصطلاح ستون پنجم امروزه برای نشان دادن خائنین و عمال دشمن در داخل یک حزب، سازمان و یا کشور به کار می‌رود.

ستون پنجم معنایی فراتر از جاسوسی دارد. کسی که عضو ستون پنجم دشمن است، ممکن است جاسوس دشمن باشد یا نباشد. اما اگر جاسوس دشمن هم نباشد، باز به انحاء دیگری در خدمت دشمن است.

بنابراین هر کسی که جاسوس دشمن است، جزو ستون پنجم دشمن نیز محسوب می‌شود ولی هر کسی که جزو ستون پنجم دشمن است، لزوما جاسوس نیست.

اصطلاح ستون پنجم در ادبیات سیاسی ایران کاربرد زیادی دارد و برخی این را ناشی از توطئه‌اندیشی و بدبینی رایج در فرهنگ سیاسی ما ایرانیان می‌دانند. شاید هم نقش پررنگ نیروهای خارجی یا "دشمنان" در زندگی ما ایرانیان در دو سدۀ اخیر، در ترویج این واژه در ادبیات سیاسی ایران موثر بوده باشد.

بیشتر بخوانید:

تمرکزگرایی و تمرکززدایی چیست؟

«یهودستیزی» چیست؟

«پراگماتیسم» چیست؟

«نظام ریاستی» چیست؟

«طبقۀ اجتماعی» چیست؟

"نظام قیمومت" چیست؟

مشروعیت ؛ از حکمرانی خوب تا اطاعت مردم

«راست نو» ؛ فرزند نئولیبرالیسم و نئومحافظه‌کاری

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر