تولید خشم با حذف طبقه متوسط

عصر ایران؛ سجاد بهزادی- بارها و بارها در مورد طبقه متوسط و نقش این طبقه در توسعه و آرامش جامعه نوشتیم. همین طور هشدار دادیم که اگر کارآمدی و تقویت این طبقه در سیاست ساختاری دولت ها مورد توجه قرار نگیرد، در نهایت همه آسیب خواهیم دید.حالا طبقه متوسط که چونان آتش زیر خاکستر بود و موجودیت خود را در خطر می دانست دوباره خود را به کف خیابان رسانده است و "بازگشت طبقه متوسط از دانشـگاه تا خیابان" تیتر گزارشی از روزنامه "هم میهن" است که به تازگی پیرامون جریان‌شناسی اعتراضات روزهای اخیر در پی مرگ مهسا امینی منتشر شد.

مگر طبقه متوسط از جان دولت ها چه می خواهند و چرا باید نگران قدرت گرفتن این طبقه بود؟ مطالبات طبقه متوسط در تمام جوامع روشن است.برخورداری از یک زندگی معمولی.اما همین خواسته ای که بنظر ساده می آید در بسیاری از کشور ها به تاخیر و یا کلا فراموش می شود. به دنبال حذف طبقه متوسط و نشنیدن صدای آرام اعتراض ومطالبه گری، خشم جامعه را فرا می گیرد. به راستی چرا طبقه متوسط را مشروع نکردیم و به مطالبات این طبقه، بی اعتناء بودیم تا خشم در جامعه عریان تر گردد.

تقی آزاد برمکی جامعه شناس می گوید"مشــکل این اســت که جمهوری اســلامی تنهایی را ترویج میکند! ســر جامعه را به اســم بورژوازی بریدند.جامعه ای که به لحاظ اقتصادی بی سر است، طبقه متوسط شروع میکند ســر خودش را تراشیدن. جامعه از لحاظ فرهنگی صاحب ندارد! در بحرانها طبقه متوســط است که باید میانداری کند؛ ولی نیست، مشروعش نکردیم."

از نگاه نویسنده این نوشتار، ریشه بسیاری از اعتراض هایی که به خشونت منجر می شود حذف طبقه متوسط است.حذف طبقه متوسط یعنی حذف اصلاحات.طبقه متوسط مخالف جمهوری نیست و نمی خواهد بر پیکره این مرزوبوم آسیبی وارد شود؛ اما طرفدار سرسخت اصلاحات است.طبیعی است حالا که طبقه متوسط زمین گیر شده و مطالبه گری در بستر آرام شکل نمی گیرد، جنبش‌های اعتراضی نیز رادیکالیزه می شوند.

مطالبه طبقه متوسط تغییر رویکرد موجود در دولت ها بود، اما وقتی مورد اعتناء قرار نگرفت خشونت جایگزین آن شد و اعتراضات، بی مهابا کلیت نظام را هدف قرار داد و بخشی اعتراضی جامعه، مطالبه بزرگ تری را در کف خیابان فریاد می زند.

طبقه متوسط می خواهد که مطابق آنچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده، اصل 27 مورد احترام باشد و آزادی تجمعات یک "تابو" نباشد واین بستر مبنایی برای تضمین حق شهروندی باشد اما هیچ وقت به آرزوی مسلم خود که مطابق قانون اساسی است نرسید و هرگز تجمعات در جامعه به امری عادی بدل نشد.

نقطه عطف حضور طبقه متوسط در جنبش های اعتراضی و اصلاح خواهانه در سال ۱۳۷۶ بود. وعده های سیاسی و مدنی داده شد و ای کاش قدر آن زمان را می دانستیم و اصلاحات آرام آرام بخش های زیادی از کشور را فرا می گرفت و امروز به جای خشم و ناامیدی، به یک کشور توسعه یافته نزدیک شده بودیم.

فکر کنیم امروز دیگر اعتراض ها تمام شده است؛ اشتباه مهلک تر این که، سیستم حکم رانی در برابر انبوه اعتراض خاموش شده بی تفاوت باشد و به جای نگرانی در فردایی که هر لحظه ممکن است از راه برسد بگوید " چو فردا شود فکر فردا کنیم."

راهی نداریم جزء اینکه جامعه را در مسیر مطالبه گری کمک کنیم و انسداد سیاسی را یک آفت بزرگ بدانیم و حرکات اعتراضی زنان و طبقه متوسط برای تغییرات آرام و اصلاح گرانه را به رسمیت بشناسیم.

بگذارید طبقه متوسط و تشکل ها، زبان گویای مردم باشند و از امکان تغییر و اصلاح عمیق در نظام حکم رانی، بیم نداشته باشیم.

اعتراضات کنونی در ایران نشان می دهد که جامعه از شکاف‌ها و گسست‌ها رنج می‌برد و مستعد التهاب وخشم فراگیر است. 

بیشتر بخوانید:

ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار

واکنش 5 اقتصاددان به تجمعات اخیر: صدای اعتراض‌ها را بشنوید

۴۰ درصد دختران ۱۵ تا ۲۴ سال نه درس می‌خوانند و نه شغل دارند نه مهارت

عباس عبدی: مرگ «مهسا» ضربه آخر به صبر لبریز شده مردم بود

چرا و چگونه جنبش‌های اعتراضی رادیکالیزه شدند؟

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر