فشار خون متفاوت در دست چپ و راست چه مفهومی دارد؟

عصر ایران - آیا تا به حال فشار خون خود را به نوبت برای هر یک از دست ها اندازه گیری و نتایج را با هم مقایسه کرده اید؟ توصیه می شود مدتی این کار را انجام دهید کنید. به تدریج متوجه خواهید شد که نتایج مقداری با یکدیگر متفاوت هستند. اما این اختلاف به چه مفهومی است؟ نکاتی که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند با استناد به مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند:

فشار خون متفاوت در هر دست

طبق پژوهشی که از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی است، به طور معمول اختلاف جزئی کمتر از 10 میلی‌ متر جیوه در محدوده طبیعی در نظر گرفته می‌ شود. متقابلا نتایجی که با اختلاف بیشتر از 10 میلی ‌متر جیوه در هر دست همراه هستند، نشانه‌ ای از مشکلات احتمالی قلبی عروقی یا گردش خون محسوب می شوند.

طبق گزارشی مربوط به سال 2019 از میو کلینیک (یکی از معتبرترین مراکز و دانشگاه های علوم پزشکی جهان)، اختلاف فشار خون 10 میلی متر جیوه یا بیشتر می‌ تواند به این مفهوم باشد که فرد در معرض خطر فزاینده سکته مغزی یا امراض قلبی عروقی کشنده قرار دارد.

یک مطالعه مروری در سال 2020 حاصل از 24 پژوهش مختلف با جامعه آماری 53827 نفری نشان داد که تفاوت بیشتر یا مساوی 5 میلی‌متر جیوه ممکن است نشان ‌دهنده خطر مشکلات قلبی عروقی باشد. حتی مشخص شده که تفاوت فاحش در میزان فشار خون به دست آمده از دو دست با نرخ بالاتر مرگ و میر به دنبال ابتلا به بیماری های قلبی همراه است. محققان این مطالعه توصیه کردند که پزشکان باید به طور معمول فشار خون را در هر دو دست اندازه گیری کنند.

دلیل تفاوت فشار خون در هر دست چیست؟ 

مطالعه ای در سال 2019 نشان داد که تفاوت قابل توجه در فشار خون میان دست ها ممکن است حاکی از تنگی یا سفت شدن شریان ها باشد. این موضوع می تواند بر جریان خون تأثیر بگذارد و به عنوان یک عامل خطر مهم برای حمله قلبی، سکته مغزی و نهایتا مرگ در نظر گرفته شود. در این میان شرایط فیزیولوژیک مختلف نیز می‌ توانند منجر به اندازه‌ گیری ناهمسان فشار خون بین بازویی شوند.

سایر دلایل احتمالی که ممکن است به فشار خون متفاوت در هر دست منتهی شوند، عبارت اند از:

- فشار خون

فشار خون بالا یکی از دلایل اصلی فشار خون متفاوت در هر دست است. مطالعه ای در سال 2020 نشان داد که تا 39 درصد از افراد مبتلا به فشار خون بالا دارای اختلاف فشار خون بین دست های خود هستند. به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC)، تقریبا نیمی از بزرگسالان آمریکایی با فشار خون بالا زندگی می‌ کنند. از این رو مدیریت این بیماری برای به حداقل رساندن عوارض یا اثرات نامطلوب آن بر سلامتی بسیار مهم است. 

درمان معمولا شامل مصرف یک سری داروها و تغییرات سبک زندگی مانند رعایت رژیم غذایی متعادل و انجام فعالیت های بدنی به بهترین شکل ممکن است. نظارت بر فشار خون در بیماران مبتلا به منظور جلوگیری از افزایش شدید و ناگهانی و همچنین اطمینان از کارآمد بودن درمان ضروری است.

- بیماری مزمن کلیوی

در برخی از افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) فشار خون بین دست ها متفاوت گزارش شده است. CKD یک بیماری پیشرونده و غیرقابل برگشت است که در آن کلیه ها شروع به از کار افتادن می کنند.

علل شایع این بیماری شامل فشار خون بالا و دیابت هستند. به همین دلیل مدیریت فشار خون بالا می تواند پیشرفت آسیب کلیوی را کاهش دهد و آن را به تاخیر اندازد.

- دیابت

برخی از افراد مبتلا به دیابت نیز فشار خون متفاوتی در هر یک از دست های خود دارند. در غیاب سطوح نرمال و مناسب از انسولین، قند خون بالا می رود و به طور بالقوه به اندام ها و اعصاب آسیب می رساند. نهایتا پس از گذشت یک دوره زمانی، دیابت می تواند باعث سفت شدن رگ های خونی و افزایش فشار خون شود.

- چاقی

چاقی به شدت با اختلاف فشار خون بین دست ها در ارتباط است. بررسی منظم هر دو دست برای اندازه گیری فشار خون ممکن است به پزشکان کمک کند تا به موقع خطر شرایط مختلفی مانند فشار خون بالا یا دیابت را که بر افراد چاق بیش از دیگران تاثیر می گذارند، تشخیص دهند.

مزایای اندازه گیری فشار خون هر دو دست

اندازه گیری فشار خون در هر دو دست مزایای زیادی دارد. در واقع، این روش اندازه گیری توسط انجمن قلب آمریکا (AHA) و سایر سازمان های تخصصی توصیه شده است.

بررسی فشار هر دو دست می تواند به پزشکان کمک کند تا خطر آسیب به اندام ها در ارتباط با فشار خون بالا را بهتر تعیین کنند و تصویر کلی دقیق تری از سلامت بیماران به آنها ارائه دهند.

پس در مجموع تفاوت جزئی در فشار خون دو دست طبیعی است و نیازی به نگرانی ندارد. اما در شرایطی که این اختلاف بیش از 10 میلی متر جیوه رویت شده و مبتلا به بیماری زمینه ای هم هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید و یا پزشک معالج خود را در جریان قرار دهید.

بیشتر بخوانید:

فشار خون ثانویه چیست؟ / چرا ایجاد می شود و علائم مشکوک آن کدامند؟

فیبرومیالژی؛ دردی مزمن که شما را رها نمی‌ کند! (+عکس)

عوارضی که با فشار خون بالا پیوند خورده‌اند

تنها راه تشخیص فشار خون بالا؛ چگونه با این بیماری مبارزه کنیم؟

با فشار خون پایین چه کنیم؟

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر