آلکالوئیدهای ارگوت؛ از مصرف خودسرانه داروهای این خانواده پرهیز کنید! (+عکس)

عصر ایران - ناخُنَک غلات(سگاله، ارگوت) با نام علمی: Claviceps purpurea نام یک سرده از قارچ‌ ها از زیردسته قارچ‌ های فنجانی است که آلکالوئیدهای آن مصارف درمانی مختلفی دارند. آلکالوئیدهای ارگوت در گروهی از داروها که برای درمان سردردهای شدید و سایر اختلالات سلامتی کاربرد دارند، استفاده می شوند. به طور عمده دو نوع از مواد حاوی ارگوت هستند: مواد شیمیایی طبیعی و داروهای سنتتیک. گفتنی است که مواد شیمیایی طبیعی در اثر آلودگی قارچی گیاهان تولید می شوند.

محصولات دارویی تولید شده شامل انواع داروهای تجویزی هستند که برای جلوگیری از خونریزی حین و پس از زایمان، درمان سردرد، بیماری پارکینسون، زوال عقل و یا حتی تولید روانگردان LSD (سبب ایجاد توهم می شود) استفاده می شوند.

از جمله مواد شیمیایی دسته ارگوت می توان به مواردی همچون ارگومترین، ارگوتامین و ارگوزین اشاره کرد. لازم به ذکر است که با وجود کارکرد درمانی در صورت عدم رعایت دوز مصرفی اصولی، این ترکیبات می توانند منجر به مسمومیت ارگوت شوند. گفتنی است تمام نکاتی که در ادامه در اختیار علاقه مندان قرار می گیرند، از طریق مقالات نمایه شده توسط مجله معتبر نیچر قابل دسترسی هستند.

آلکالوئیدهای ارگوت توسط Claviceps purpurea، قارچی که می تواند روی برخی از گیاهان رشد کند تولید می شوند. مصرف غذاهایی که به مواد شیمیایی ارگوت آلوده شده ‌اند، باعث واکنش سمی به دلیل انقباض عروق (تنگ شدن رگ‌ های خونی) خواهد شد. اثرات فیزیکی نیز ممکن است شامل تغییرات پوستی، خستگی و گیجی باشند. همچنین این احتمال وجود دارد که مشکلات پوستی مذکور به قانقاریا تبدیل و منجر به مرگ بافت شوند.

پیش از مصرف هر گونه محصول گیاهی یا داروی شیمیایی با پزشک و داروساز مشورت کنید.

اما این ترکیب در صنایع دارویی چه فوایدی به همراه دارد و کاربردهای اصلی آن چیست؟

- میگرن از جمله دی هیدروارگوتامین و ارگوتامین: این داروها به عنوان درمانی برای میگرن طی حملات مورد استفاده قرار می گیرند و تاثیر پیشگیرانه نخواهند داشت.

- بیماری پارکینسون از جمله بروموکریپتین، پرگولید و کابرگولین: این داروها باید روزانه به منظور کنترل علائم اختلالات مغزی پیشرونده مصرف شوند. آنها همچنین برای درمان انواع خاصی از تومورهای هیپوفیز نیز تجویز می شوند.

- زوال عقل از جمله دی هیدروارگوتوکسین مزیلات: این دارو که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در راستای درمان بیماری آلزایمر تایید شده است، برای استفاده روزانه با هدف جلوگیری از پیشرفت زوال عقل تجویز می شود.

- حین زایمان و پس از آن از جمله متیل ‌ارگومترین: این دارو همراه با اکسی توسین برای تقویت انقباضات رحمی و تسریع زایمان استفاده می‌ شود. ارگوت عروق خونی رحم را منقبض و از خونریزی بیش از حد جلوگیری می کند.

عوارض جانبی

هنگام استفاده از گزینه های درمانی شامل آلکالوئیدهای ارگوت احتیاط ضروری است. این داروها رگ ‌های خونی را تنگ و منقبض می‌ کنند که منجر به عوارض جانبی مختلفی می شود. گفتنی است که عوارض جانبی برای هر یک از داروهای ارگوت لزوما با دیگری یکسان نیست.

عوارض جانبی احتمالی ارگوت های مورد استفاده برای درمان زوال عقل عبارت اند از: 

- حالت تهوع

- ناراحتی شکمی

عوارض جانبی احتمالی ارگوت های مورد استفاده برای درمان میگرن عبارت اند از: 

- سردردهای برگشتی (سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو)

- آنژین یا حمله قلبی

- آسیب به جنین در دوران بارداری

توصیه های مهم

- اگر پیش تر واکنش نامطلوبی به هر یک از داروهای ارگوت نشان داده اید، نباید از هیچ یک از داروهای ارگوت استفاده کنید (یا باید با احتیاط شدید و زیر نظر پزشک مصرف شوند).

- داروهای ارگوت که برای درمان میگرن استفاده می شوند، نباید در دوران بارداری یا در صورت داشتن عوامل خطر امراض قلبی عروقی مصرف شوند.

- در صورت ابتلا به بیماری های قلبی یا ریوی، از داروهای ارگوت که برای درمان پارکینسون استفاده می شوند، پرهیز کنید.

همه چیز درباره ارگوتامین- سی

این دارو شامل دو ترکیب ارگوتامین و کافئین است. ارگوتامین از مشتقات ارگوت محسوب می شود و در مقادیر درمانی می تواند عروق محیطی را تنگ کند. ارگوتامین در دوز توصیه شده برداشت مجدد نوراپی نفرین را مهار می‌ كند كه همین امر نیز فعالیت تنگ كنندگی عروق آن را افزایش می‌ دهد. در این میان كافئین سرعت و میزان جذب ارگوتامین را بالا می‌ برد. در واقع جذب ارگوتامين به نوعی آهسته و ناكامل است، اما كافئين این روند را تسهيل می كند.

اما در صورت مصرف این دارو برای کنترل سردردهای میگرنی، بیمار باید به چه توصیه هایی توجه کند؟

1. مصرف دارو با شروع اولين علائم ميگرن بيشترين اثر را دارد. 
2. به بيمار توصيه می شود پس از مصرف دارو به مدت 2-1 ساعت در یک اتاق تاريک استراحت کند.
3. از استعمال دخانيت خودداری شود. 
4. به هیچ عنوان نباید این دارو را بيش از مقدار توصيه شده مصرف کرد. 
5. در صورتی كه مصرف مقادير معمول سبب رفع سردرد نشود بايد سریعا به پزشک مراجعه شود.

لازم به ذکر است که قرص ارگوتامین- سی برای درمان سردردهای خوشه ‌ای و میگرنی کاربرد دارد. همچنین نباید از این دسته از داروها به منظور پیشگیری از ابتلای به انواع سردردهای دیگر استفاده کرد و بهتر است مصرف آنها تحت تجویز پزشک یا داروساز انجام شود.

پیش از مصرف هر گونه محصول گیاهی یا داروی شیمیایی با پزشک و داروساز مشورت کنید.

بیشتر بخوانید:

کاتچو سیاه؛ درباره یک گیاه بسیار مفید (+عکس)

قرص ژاپنی علیه کووید طولانی

کاوا؛ گیاهی برای سلامتی (+عکس)

دم اسب؛ درباره ویژگی های یک گیاه جالب! (+عکس)

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر