یک متخصص مغز و اعصاب گفت: سن سکته مغزی در ایران پایینتر از میانگین جهانی است که به نظر میرسد مهمترین علت این اتفاق، سبک زندگی غلط باشد.
دکتر شهرام رفیع در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: سکته مغزی در دو نوع ایسکمیک و هموراژیک رخ میدهد و ۸۵ درصد سکتههای مغزی، از نوع ایسکمیک هستند.
وی افزود: سکته هموراژیک زمانی اتفاق میافتد که یکی از عروق ریز مغزی به علت فشارخون بالا یا علل ناشایع دیگر، پاره شود و خونریزی در مغز رخ دهد که این اتفاق، به سلولهای مجاور آسیب میرساند. کنترل فشار معمولا مهمترین اقدامی است که پس از انجام سی تی اسکن مغزی باید برای این بیماران انجام داد.
این فلوشیپ سکتههای مغزی گفت: افراد بالای ۶۵ سال، افراد دچار کلسترول بالا، فشار خون بالا یا دیابتی که تحت کنترل نیست، افراد چاق، کسانی که مصرف سیگار، قلیان و الکل دارند یا دارای سابقه خانوادگی سکته مغزی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این سکتهاند.
رفیع عنوان کرد: سکته مغزی ایسکمیک نیز زمانی اتفاق میافتد که لختهای در یکی از رگهای خونی ایجاد و مانع رسیدن خون به قسمتی از بافت مغز میشود.
شایعترین علائم سکته مغزی
وی افزود: شایعترین علائم سکته مغزی شامل کج شدن و غیر قرینگی صورت، اختلال در صحبت کردن یا اختلال درک کلام دیگران و فلج شدن یا ضعف یک نیمه بدن است. اختلال دید یا عدم تعادل ناگهانی نیز ممکن است نشانه بروز سکته مغزی باشد.
لزوم افزایش بیمارستانهای تخصصی درمان بیماران سکته مغزی
رفیع بیان کرد: در صورت بروز علائم سکته مغزی این بیماران باید سریعا به بیمارستان دارای توان برخورد با بیمار سکته مغزی مراجعه کنند. متاسفانه در اهواز فعلا تنها بیمارستان گلستان میتواند این کار را انجام دهد و این در حالی است که باید تعداد بیمارستانهای دارای توان برخورد با این بیماران بسیار افزایش یابد.
زمان طلایی درمان سکته مغزی
این متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه درمان سکته مغزی زمان طلایی دارد، گفت: در گذشته هیچ درمانی برای بیماران دچار حمله حاد مغزی وجود نداشت اما اکنون میتوان با تزریق یک آمپول حل کننده لخته خون، بیمار را درمان کرد.
وی عنوان کرد: تا چهار و نیم ساعت پس از وقوع سکته میتوان این دارو را برای بیمار تزریق کرد اما بهترین زمان اثر دارو در یک ساعت اول است و در این شرایط میزان بیشتری از علائم بهبود مییابد. اگر در یک ساعت و نیم اول دارو برای بیمار تزریق شود، از هر چهار نفر یک نفر کاملا درمان میشود اما اگر دارو بعد از چهار و نیم ساعت تزریق شود از هر ۱۴ تا ۱۵ نفر تنها یک نفر بهبود مییابد بنابراین درمان این بیماران کاملا به زمان تزریق دارو بستگی دارد.
رفیع افزود: در بیمارستان گلستان اهواز هر بیمار که با این علائم به اورژانس مراجعه کند سریعا دستیار تخصصی مغز و اعصاب بر بالین بیمار حضور پیدا میکند و بیمار دیگر وارد بخش طب حاد نمیشود. ما مسیر را کوتاه کردهایم تا در سریعترین زمان ممکن دارو برای بیمار تزریق شود.
کمتر از ۱۰ درصد بیماران سکته مغزی شانس دریافت دارو دارند
وی عنوان کرد: متاسفانه تنها بخش سکته مغزی خوزستان در بیمارستان گلستان اهواز است و در شهرستانهای دیگر در حد چند تخت برای این بیماران فعال شده است و کار تزریق دارو برای بیماران دچار سکته مغزی در برخی شهرستانها در حال انجام است.
رفیع افزود: تمهیداتی به کار گرفته شده تا حتی شهرستانهایی که نورولوژیست ندارند نیز از طریق ارتباط تلفنی و اینترنتی اطلاعات را رد و بدل کنند تا در صورت نیاز، همان جا دارو برای بیمار تزریق شود و سپس بیمار به اهواز منتقل شود اما با وجود همه این تمهیدات، کمتر از ۱۰ درصد بیماران شانس دریافت دارو را در زمان طلایی دارند زیرا بیشتر بیماران، اطلاعاتی از علائم سکته مغزی و نحوه برخورد با آن را ندارند و دیر به بیمارستان مراجعه میکنند.
چرا نباید فشار خون بیمار سکته مغزی را کاهش داد؟
وی با اشاره به برخی اقدامات اولیه توسط مردم برای کمک به درمان فرد دچار سکته مغزی گفت: مردم باید بدانند به هیچ وجه نباید فشار خون بیمار سکته مغزی پایین آورده شود زیرا با این کار، علائم بیمار بدتر میشود. برخورد صحیح با این بیماران، انتقال سریع آنها به بیمارستان است و نباید وقت هدر برود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: برای درمان بیماران سکته مغزی ثانیهها هم مهم هستند زیرا در هر دقیقه، حدود ۲ میلیون نورواین بیماران از بین میرود بنابراین اطلاعرسانی مهمترین راه برای افزایش آگاهی مردم و جلوگیری از ناتوانی یا مرگ بیماران است.
سکته مغزی، شایعترین علت ناتوانی بیماریهای مغز و اعصاب
رفیع عنوان کرد: سکته مغزی دومین علت مرگ و میر در کشور و شایعترین علت ناتوانی بیماریهای مغز و اعصاب است.
این متخصص مغز و اعصاب گفت: شانس سکته مغزی در افراد بالای ۲۵ سال، ۲۵ درصد است یعنی از هر چهار نفر یک نفر تا پایان عمر دچار سکته مغزی میشود که این آمار بسیار بالا است و تعداد زیادی از این افراد، ناتوان میشوند و هزینههای درمانی زیادی بر آنها تحمیل میشود.
وی افزود: هزینه نگهداری از بیمار سکته مغزی بسیار بالا است بنابراین باید از بروز آن جلوگیری شود و در صورت وقوع سکته مغزی نیز بیمار سریعا برای تزریق دارو به بیمارستان اعزام شود تا شانس ناتوانی در بیماران کاهش یابد.
عوامل بروز سکته مغزی
رفیع عنوان کرد: نداشتن فعالیت فیزیکی کافی، بی تحرکی یعنی نداشتن حداقل نیم ساعت پیادهروی تند، مصرف دخانیات و الکل، چاقی، ابتلا به بیماریهای زمینهای مانند دیابت، فشار خون بالا، سبک زندگی غلط یعنی استفاده نکردن از میوه و سبزی به میزان کافی و استفاده از مواد غذایی دارای چربی بالا و نمک زیاد از عوامل خطر سکته مغزی هستند.
وی افزود: خواب کمتر از شش ساعت و خواب بیشتر از ۹ ساعت نیز میتواند موجب وقوع سکته مغزی شود. علاوه بر این، افرادی که آپنه خواب دارند یا زیاد خرو و پف میکنند باید تست خواب بدهند تا در صورت داشتن آپنه انسدادی، از وسیلهای به نام CPAP استفاده کنند تا دچار فشار خون بالا و سکته نشوند.
بروز سالانه ۸ هزار سکته مغزی در خوزستان
وی گفت: بر اساس برآورد انجام شده، سالانه در خوزستان ۸ هزار بیمار سکته مغزی داریم که حدود ۲ هزار بیمار از این تعداد در بیمارستان گلستان اهواز پذیرش میشوند. سکته مغزی در افراد زیر ۵۰ سال روز به روز در حال افزایش است و آمار سکته مغزی این گروه سنی در ایران نسبت به جامعه جهانی بیشتر است.
این متخصص مغز و اعصاب افزود: حدود ۳۰ درصد بیماران سکته مغزی که به بیمارستان گلستان اهواز مراجعه میکنند زیر ۵۰ سال هستند بنابراین سن سکته مغزی در ایران پایینتر از میانگین جهانی است که به نظر میرسد مهمترین علت این اتفاق، سبک زندگی غلط باشد.