عصر ایران - جناب غلامرضا مصباحی مقدم، عضو اقتصاددان مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته اند: ریشه تورم در ایران مربوط به قبل از انقلاب و زمان افزایش چند برابری قیمت نفت است، در واقع بودجه کشور به درآمد نفت آلوده شد. منابع گاهی نفرین دارند، به جای آنکه نعمت باشند تبدیل به نقمت شدند. نفت باعث شده بخش دولت بزرگ شود اما مشکلاتی باعث میشود بودجه تامین نشود و کسر بودجه ایجاد میکرد و کسر بودجه نهایتا تورم تولید میکند.
در این باره چند نکته قابل عرض است:
1 - بله ؛ همه مشکلات مربوط می شود به زمان قبل از انقلاب و یکی اش هم همین تورم!
پس ملت انقلاب کردند برای چه؟ برای این که بعد از 44 سال بیایید و در توجیه افزایش کمرشکن هزینه های زندگی و تورم سرسام آور بگویید همه چیز بر می گردد به زمان شاه؟!
2 - اگر تورم کنونی ریشه در زمان قبل از انقلاب دارد، باید به طور پیوسته شاهد تورم های نجومی می بودیم حال آن که با بررسی همین یک دهه اخیر شاهد کاهش تورم به زیر 10 درصد هم بودیم.
اگر گفتید چه سال هایی؟ بله! سال های اجرای برجام در دولت روحانی.
چرا تورم در آن سال ها کاهش یافت؟ چون روابط بین المللی ایران رو به بهبود گذاشت و اقتصاد ایران ولو برای اندک مدتی به اقتصاد جهانی متصل شد و خونی تازه در رگ های تولید و تجارت و توریسم و صنعت و کشاورزی ایران جاری شد.
نمودار زیر بسیار گویاست: با جدی شدن مذاکرات برجام در سال 93 ، تورم از حدود 33 درصد به 13.6 می رسد. در سال تصویب برجام، به 11 درصد افت می کند و در دو سال بعد که برجام در حال اجرا بود، به زیر 10 درصد کاهش می یابد ولی با تشدید تنش در روابط خارجی که ناشی از خروج ترامپ از برجام بود، دوباره تورم سیر صعودی می گیرد. همان طور که می بینید، تورم رابطه مستقیم با سیاست خارجی دارد.
اگر آن وضعیت ادامه می یافت، هم اکنون نیز شاهد تورم تک رقمی و رشد اقتصادی بالای 7 درصد بودیم ولی چون روابط خارجی مان در دوران ریاست جمهوری ترامپ دوباره دچار آشوب شد، اقتصاد ایران نیز مجدداً ریزش کرد و به رکود جدیدتری رسید.
پس یکی از علل اصلی تورم و رکود اقتصادی و بسیاری از مصائبی که ملت ایران را می آزارد، دقیقاً و تحقیقاً مرتبط است با عدم اتصال قاعده مند و متعارف ایران به اقتصاد جهانی. حتی همین آلودگی هوا نیز که دارد مردم را خفه می کند، مستقیماً به همین سیاست خارجی مربوط است چرا که در فقدان روابط اقتصادی معمولی با جهان، نه از تکنولوژی روز برای تولید سوخت بهره مند هستیم، نه نیروگاه های مدرن روز جهان را داریم و نه از خودروهای استاندارد جهانی بهره مندیم. نتیجه اش می شود سوخت نامناسب در نیروگاه و خودروی نامناسب و تولید سمی که به هوا می رود و به ریه مردم وارد می شود.
اگر واقعاً دنبال کاهش تورم و کاستن از آلام اقتصادی مردم هستید، با شجاعت تمام، سیاست تنش زدایی با جهان را در دستور کار قرار دهید. آنگاه خواهید دید که بسیاری از مشکلات، بدون مداخله و هزینه کرد دولت و انداختن تقصیر ها به گردن پیشینیان، حل می شود.
3 - اگر واقعاً ریشه تورم به قبل از انقلاب بر می گردد، چرا جریان سیاسی حاکم بر ریاست جمهوری در دوران تبلیغات انتخاباتی این را نگفت و حتی اعلام کرد که بدون برجام نیز می تواند تورم را تک رقمی کند؟ حال بماند که در طول دو سال گذشته، شاهد تورم 40.2 و 46.5 درصد بوده ایم.
چگونه است که در دوران تبلیغات، همه می شوند منجی اقتصاد و سوپر من و دارای لشکر اقتصاددانان به خط شده و ... ولی بعد از رسیدن به قدرت مشکلات را حواله می کنند به دولت و حتی رژیم قبل؟!
بعد از تحریر:
اگر کمی عمیق تر به موضوع نگاه کنیم ریشه های دیگری برای تورم در دولت آقای رئیسی وجود دارد که نباید آنها را از قلم انداخت؛ از جمله جنگ های ایران و یونان در دوران هخامنشیان که واقعاً کمر بودجه را شکست، حمله ناجوانمردانه مغول ها به ایران در دوران سلطان محمد خوارزمشاه، محاصره اصفهان توسط محمود افغان و نابخردی های میرزآقاخان نوری، صدر اعظم و ملک جهان خانم مادر توطئه چین ناصرالدین شاه... که اگر این اتفاقات نیفتاده بود، الان بدون برجام هم تورم را تک رقمی کرده بودند!
ملک جهان خانم، معروف به مهد علیا مادر ناصرالدین شاه قاجار
ما به اینجور کارشناس اقتصاد نیازداریم فقط پنج نفر کافیست.
کره جنوبی هم اقتصاد آزاد داره این همه کشور جهان سومی هم دارن مگه یکی هستن؟
آرزوی اصلاح طلب ها کویت و عمارات است نه ژاپن چین و کره.
توی این کشور هر کی دنبال نون خودشه
باز رئیسی رفت سفر خارجی شما دل درد گرفتید. میگن حسن روحانی از بس نشست زخم بستر گرفت
یکی به داد ما برسد
یکی از دلایل تورم نحوه بودجه ریزی و برنامه ریزی پنج ساله است که در دهه پنجاه پایه ریزی شد. رونق دهه پنجاه به دلیل سیاست های صحیح دهه چهل بود.
این مدل برنامه ریزی توسعه کشور را دچار بیماری هلندی می کند. دلیلش هم روشن است. در همه ابعاد این فقط حکومت است که میخواهد در سریع ترین زمان ممکن قله های پیشرفت را طی کند و به همه بگوید دیدید این ما بودیم که توانستیم.
این رویکرد هزینه های دولت را به شدت افزایش داده و باعث کسری بودجه، ناکارآمدی و در نهایت متوسل شدن به پول نفت می شود.
کاهش تورم در چند سال دولت بنفش هم به شرایط رکودی چند ساله قبل آن باز می گردد نه برجام. البته اگر به علم اقتصاد معتقدید!
اتفاقا از وقتی فرمودند از رو کود رد شدیم از همان تاریخ جریان تورم ساز نیز موتورش روشن شد.
البته ارتباط با جهان ضروری است اما پر واضح است اینکه گفته شود ثمره برجام پایین آمدن تورم بود آدرس غلط است.قبل از ان هم ما با جهان ارتباط داشتیم اما تورم هم داشتیم.نمونه اش نیمه دوم دهه پنجاه.
پاره شدم از خنده این پاراگراف آخر خیلیییییی جالب بود.