کشف مهرکده باستانی ایرانیان در برازجان بوشهر؛ ببینید باستان‌شناسان چطور آن را کشف کردند (فیلم)

عصر ایران؛ فاطمه علی‌اصغر ــ این ماجرای کشف یک مهرکده است. مهرکده‌ای زیر زمین که در آن مهر ستایش می‌شده. امروز شاید با یافته‌های جدید ماهواره جیمزوب به درکی از آن‌چه ایرانیان به آن بیش از دو هزارسال پیش رسیده بودند، دست یافت.

گزارش را این‌جا ببینید

پس به عقب برمی‌گردیم به حدود سی سال پیش وقتی اسماعیل یغمایی، باستان‌شناس در حالی که در برازجان روی آتشکده محمدآباد کاوش می‌کرد، چشمش به پستی بلندی هایی افتاد که برایش سوال برانگیز شد. دست به کلنگ شد و به سازه‌ای ناشناخته برخورد کرد.

ساعتی از کنار زدن خاک ها نگذشته بود که محوطه ای از زیر خاک بیرون آمد که تا آن روز برایش ناشناخته بود. دانست برای نخستین بار به آثار سازه‌ای دست یافته که مهر در آن ستایش می‌شده است. 

این نخستین بار در ایران بود که یک مهرکده از زیر خاک بیرون می‌آمد. به باور ایرانیان، وقتی ایزد «مهر» بزرگ می‌شود، زوروان خدای زمان به او فرمان می‌دهد که گاو ازلی را بکشد.

مهر گاو را به دوش کشیده به سوی غار می‌رود اما پشیمان می‌شود یا نمی‌تواند یا تردید می‌کند. بار دوم خدای زوروان به او فرمان می‌دهد و باز مهر گاو را با به دوش می کشد اما باز هم یارای کشتن ندارد.

بار سوم مهر در آن تاریکی مطلق غار در لحظاتی که نمی‌دانیم چه بر او می‌گذرد. گاو را می‌کشد و خون آن به زمین می‌ریزد و از خونش روی زمین گیاهان می‌رویند. اکنون به یاری ماهواره جیمز وب ما می‌توانیم به فضا می‌رویم و با سیاه‌چاله‌ها آشنا می‌شویم. سیاه‌چاله‌هایی که نور را به خود می‌کشند و شاید تاریک‌ترین جای جهان مرکزی برای جذب نورها باشد.

نمی‌دانیم در آن زمان اجدادمان این را می‌دانستند یا نه؟ اما مهرکده‌ها به ما نشان می‌دهد که آن‌ها تاریک‌ترین جای جهان نور را جستجو می‌کردند. جالب این است که از آن‌جایی‌که مهر یاور رزمندگان بوده، بسیار مورد توجه اروپاییان قرار می‌گیرد و به سراسر اروپا می‌رود. اسماعیل یغمایی، باستان‌شناس معتقد است که اگر لیسلیوس مهرپرست در سال324 میلادی از کنستانتین مسیحی شکست نمی‌خورد، همچنان بسیاری از غربی‌ها مهرپرست می‌ماندند.

در حال حاضر بسیاری از مهرکده‌ها در ایران ویران شدند. با این همه باور مهر چندان در دل و جان ایرانی ها جای دارد. امروز بازتاب کم جان او را می‌توان در سقاخانه‌های ایران و طاقچه‌های پارسی در اروپا به ویژه ایتالیا اسپانیا و یونان دید.

شاید یکی از باشکوه‌ترین بازتاب‌های مهر در آیین شب یلدا نمایان می‌شود که در گذر زمان با فرهنگ و آداب و رسوم و دین مردم آمیخته و نمادی از ملت ما شده است. نمادی که سال گذشته در اجلاس جهانی مراکش در فهرست آثار جهانی جای گرفت.

بیشتر بخوانید:

شکافت هسته‌ای ؛ این‌بار در فضا (فیلم)

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر