دیسانیا ، کلینومانیا یا کلینوفیلیا : آیا شما هم این دردسر را دارید؟!

عصر ایران - بسیاری از مردم از گذراندن چند ساعت اضافی در رختخواب در صبح آخر هفته خود لذت می برند. با این حال، برخی از افراد تمایل شدیدی به ماندن در رختخواب دارند و حتی ممکن است احساس کنند که اصلا نمی توانند از رختخواب بلند شوند. این احساسات و تمایلات غیر عادی تحت عنوان دیسانیا، کلینومانیا یا کلینوفیلیا شناخته می شوند.

هر سه اصطلاح مذکور گذراندن زمان اضافی در رختخواب را توصیف می کنند، اما نه لزوما بیشتر خوابیدن! هرچند اغلب لم دادن در رختخواب دلیلی برای نگرانی محسوب نمی شود، اما گذراندن زمان زیاد در این وضعیت ممکن است خواب شبانه را دچار اختلال کند.

علاوه بر این متخصصین معتقد هستند که چنین تمایلی می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای جدی تر باشد. گفتنی است تمامی نکاتی که در خصوص این اختلال در اختیار علاقه مندان قرار می گیرند، با استناد به مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند.

دیسانیا چیست؟

به گزارش آکادمی پزشکی خواب آمریکا، دیسانیا به معنای دشواری شدید برخاستن از تخت یا ناتوانی در ترک تخت است. دیسانیا ارتباط نزدیکی با کلینومانیا دارد که نوعی وسواس یا تمایل عمیق به ماندن در رختخواب به شمار می رود. لازم به ذکر است که این اصطلاحات به طور گسترده توسط جامعه پزشکی به رسمیت شناخته نشده اند.

برخی از متخصصان از اصطلاح کلینوفیلیا استفاده می کنند که به زمان بیش از حد صرف شده در رختخواب هم در ساعات شب و هم در روز اشاره دارد. هرچند فرد مبتلا به کلینوفیلیا زمان بیشتری را در رختخواب می گذراند، اما مدت زمانی که برای خوابیدن صرف می کند لزوما افزایش نمی یابد.

دیسانیا، کلینومانیا و کلینوفیلیا خود اختلالات مستقلی نیستند، اما ممکن است علائم بیماری دیگری باشند. با این حال، استفاده از این اصطلاحات در جامعه پزشکی با چالش های زیادی همراه است. بدین معنی که تعداد کمی از مطالعات تحقیقاتی منتشر شده، این اصطلاحات را به شرایط پزشکی خاص مرتبط دانسته اند.

علائم دیسانیا

دیسانیا با نیاز شدید به ماندن در رختخواب مشخص می شود. بسته به علت زمینه ای، افراد ممکن است علائم دیگری را هم در کنار دیسانیا تجربه کنند. علائم همزمان ممکن است شامل خواب آلودگی بیش از حد طی روز یا خستگی شدید باشد.

چه میزان زمان در رختخواب زیاده روی به شمار می رود؟

مدت زمانی که یک فرد باید در رختخواب بگذراند بسته به سن و وضعیت سلامتی وی متفاوت است. متخصصان خواب توصیه می کنند که به منظور بهبود خواب شبانه، از تخت فقط برای خواب و رابطه جنسی استفاده شود و برای فعالیت های دیگر نظیر درس خواندن مد نظر قرار نگیرد. از آنجایی که یک فرد بزرگسال به طور متوسط به هفت تا نه ساعت خواب شبانه نیاز دارد، این بازه ممکن است تخمین خوبی از زمانی باشد که بیشتر بزرگسالان باید در رختخواب بگذرانند.

دلایل سپری کردن زمان زیاد در رختخواب

گذراندن زمان زیاد در رختخواب ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای مانند افسردگی باشد. افسردگی یک اختلال خلقی است که با علائم متعددی همراه است، از جمله کاهش علاقه به فعالیت های مختلف یا افراد، تغییر وزن، مشکل خواب و خستگی. این علائم ممکن است به افزایش تمایل فرد برای ماندن در رختخواب و جدا نشدن از آن منجر شوند.

ماندن در رختخواب به طور غیر عادی و بیش از زمان معمول، می تواند از جمله علائم پرخوابی باشد. پرخوابی یک اختلال خواب آلودگی بیش از حد است که حتی زمانی که فرد باید بیدار باشد نیز رخ می دهد. افراد مبتلا به پرخوابی خواب شبانه بی‌ کیفیتی را تجربه می‌ کنند و ممکن است طی روز ناخواسته به خواب فرو روند.

سایر مسائل بهداشتی هم می توانند در این زمینه موثر باشند، هرچند تحقیقات محدودی در مورد این ارتباط وجود دارد. به عنوان مثال، اینرسی یا رخوت خواب حالتی مشابه گیجی است که معمولا صبح پس از بیدار شدن رخ داده و بر عملکرد شناختی تاثیر می گذارد. این تجربه ممکن است بلند شدن از رختخواب را به یک چالش جدی تبدیل کند.

برخی از شرایط سلامتی هم ممکن است باعث درد و خستگی مفرط شوند، مانند سندرم خستگی مزمن و یا فیبرومیالژیا. افراد مبتلا به این شرایط معمولا خوابی فاقد طراوت و کیفیت دارند. آنها همچنین ممکن است بیشتر بخوابند و به دلیل خستگی زمان بیشتری را در رختخواب بگذرانند.

اثرات مخرب زیاد ماندن در رختخواب بر سلامتی

زمان اضافی صرف شده در رختخواب می تواند پیامدهای منفی مهمی بر وضعیت خواب و سلامت بدن داشته باشد. به عنوان مثال، گذراندن زمان بیش از حد در رختخواب ممکن است خواب شبانه را سخت‌ تر کند. تحقیقات نشان می دهند که محدود کردن زمان صرف شده در رختخواب می تواند خواب را بهبود ببخشد و برای افراد مبتلا به بی خوابی مفید باشد.

اگر فردی هنگام دراز کشیدن در رختخواب وضعیت خود را تغییر ندهد، ممکن است دچار زخم های فشاری شود که به آن زخم بستر نیز می گویند. سبک زندگی کم تحرک در عین حال می تواند قدرت عضلانی را کاهش دهد، استخوان ها را ضعیف کند و بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد. در مقابل افزایش فعالیت بدنی از چنین عوارضی جلوگیری می کند.

چگونه زمان سپری شده در رختخواب را کاهش دهیم و این اختلال را درمان کنیم؟

از آنجایی که ماندن بیش از حد در رختخواب ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای باشد، روند درمان می تواند با هدف رسیدگی به این بیماری آغاز شود. برای مثال، افراد مبتلا به افسردگی بسته به تجویز پزشک معالج از ترکیب روان درمانی و داروهای ضد افسردگی سود خواهند برد.

علاوه بر این، رعایت بهداشت خواب نیز می تواند به القای یک الگوی خواب سالم کمک کند. بهداشت خواب شامل چندین بخش کلیدی است:

- از یک برنامه خواب ثابت پیروی کنید: سعی کنید هر روز از جمله آخر هفته ها در ساعت مشخصی بخوابید و از خواب بیدار شوید. در این میان بهتر است هر شب بین هفت تا نه ساعت بخوابید.

- از تخت فقط برای خواب و رابطه جنسی استفاده کنید: از فعالیت هایی مانند کار کردن یا خوردن در رختخواب خودداری کنید.

- یک محیط خواب با کیفیت ایجاد کنید: اتاق خواب باید تاریک، ساکت و دارای دمای راحت برای خواب باشد.

- قبل از خواب تمرین آرامش کنید: فعالیت های آرام بخش مانند استحمام، مطالعه یا مدیتیشن می توانند به شما کمک کنند تا قبل از خواب کاملا آرام شوید و احساس خواب آلودگی کنید.

- دریافت نور خورشید و ورزش طی روز: قرار گرفتن در معرض نور خورشید به تنظیم ریتم خواب و بیداری بدن کمک می کند. فعالیت بدنی در روز نیز خوابیدن در ساعات شب را آسان تر خواهد کرد.

بیشتر بخوانید:

اختلال خواب شیفت کاری (SWSD) چیست؟ / چه ساعتی بخوابیم بهتر است؟

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر