عصر ایران- یکی از بیماریهای روانی که میتواند به شدت زندگی و عملکرد فرد را مختل کند جنون دزدی است. غالبا وقتی فردی مرتکب دزدی میشود ابعاد پلیسی و حقوقی ماجرا بیش از شناسایی ریشه رفتار او مورد توجه قرار میگیرد.
این درحالی است که بیمار مبتلا به بیماری دزدی به دلیل ترس از تکرار عمل خود یا ترس از مواجه شدن با عواقب حقوقی رفتارش ترکیبی ازترس، شرم و آشفتگی روانی شدید را تجربه کند.
به گفته متخصصان کلپتومانیا یا جنون سرقت نوعی اختلال نادر روانی است که مهمترین نشانه آن تمایل مکرر و غیرقابل مقاومت برای سرقت در بیمار است.
مبتلایان به این اختلال معمولا دست به سرقت کالاهایی میزنند که ارزش پولی کمی داشته و توانایی خرید آن را دارند. در واقع سرقت این اقلام نه به دلیل نیاز یا طمع بلکه به دلیل آن است که فرد مبتلا به این اختلال بعد از ارتکاب سرقت احساس آرامش میکند و تنش او از بین میرود.
در واقع برای این گروه از سارقان آنچه مهم است عمل دزدیدن است نه شئی دزدیده شده. محققان میگویند این بیماران پیش از ارتکاب سرفت با درگیر فشار و اضطراب شدید میشوند و بعد از ارتکاب سرقت به احساس رضایت و آسودگی و حتی لذت میرسند.
نکته جالب توجه آن است که غالبا این بیماران دزدی از افراد را به دزدی از فروشگاهها ترجیح میدهند. این افراد معمولا از اموال دزیده شده استفاده نمیکنند گاهی آنها را به عنوان هدیه به دیگران میدهند گاهی نیز اموال را به همان محلی که سرقت را انجام داده اند باز میگردانند.
به گفته رواندرمانگران جنون دزدی نوعی اختلال کنترل تکانه است، افرادی به اختلال کنترل تکانه توان مقاومت در برابر تمایل شدید یا وسوسه انجام عملی که ممکن است برای خود فرد یا سایرین مضر باشد را ندارند و نمیتوانند عواطف و رفتار خود را مهار کنند.
ابتلا به این اختلال باعث میشود فرد در انزوا و خجالت زندگی کند تا جایی که این بیماران از مطرح کردن بیماری خود و اقدام برای درمان آن احساس شرم میکنند.
ابتلا به جنون دزدی چگونه آغاز میشود؟
دوران نوجوانی زمان بروز علائم این اختلال است. جنون دزدی در زنان شایعتر از مردان بوده و ریسک ابتلا به این بیماری در زنانی که در اواخر دهه ۳۰ زندگی خود قرار دارند و با اختلالات روانی درگیر میشوند، بیشتر است.
برخی آمارها حاکی از آن است که تقریبا ۶ نفر از هر ۱۰۰۰ بزرگسال با جنون دزدی درگیر میشوند و به طور تقریبی جنون دزدی علت 5 درصد از کل دزدیها را تشکیل میدهد. مطالعه روی بیماران بالینی نشان میدهد که بیش از ۶۸ درصد افراد مبتلا به این جنون به دلیل سرقت دستگیر و بیش از ۲۰ درصد آنها نیز محکوم و زندانی شدهاند.
اختلالات همراه با جنون سرقت
این بیماری اغلب اوقات با اختلالات دیگری همراه است و بسیاری از بیماران در کنار ابتلا به جنون دزدی مستعد ابتلا به اعتیاد، اضطراب و سایر اختلالات کنترل تکانه هستند.
اختلالات خلقی، اختلال هراس، اختلال اضطراب جدایی، اختلال بدشکلی بدن، اختلال وسواس فکری از جمله اختلالاتی هستند که میتوانند همزمان با جنون دزدی در فرد بروز یابند. برخی مطالعات نشان میدهند که بین ۴۳ تا ۵۵ درصد از افراد مبتلا به کلپتومانیا از یک اختلال شخصیت همزمان نیز رنج میبرند که شایعترین آنها اختلال شخصیت پارانوئید و شخصیت هیستریونیک بوده است.
با مبتلایان به جنون دزدی چگونه مواجه شویم؟
چنانچه فکر میکنید یکی از نزدیکان شما به این بیماری مبتلاست ابتدا با آرامش نگرانی خود را با او در میان بگذارید و درحین صحبت به خاطر داشته باشید که این رفتار او به دلیل وجود اختلال در سلامت روان فرد است و نه ویژگی منفی رفتاری او بنابراین زمان صحبت با فرد مورد نظر به این نکات توجه کنید:
- سرزنش و اتهامزنی ممنوع
- او را مطمئن کنید نگرانی شما برای ارزشیست که به سلامت و رفاه او قائل هستید.
- برای او نگران هستید، زیرا نمیخواهید اعمال او باعث دستگیری، از دست دادن شغل و هر آسیب دیگری به او شود.
- از ارائه راه حلهای پیش پا افتادهای که انجام آن برای فرد امکان پذیر نیست، بپرهیزید.
- او را به سمت درمانهایی که به کاهش میل به دزدی منجر میشوند سوق دهید.
- حتما با یک پزشک در این باره صحبت کنید.