حسرتی که 50 ساله شد؛ کاش نه لذت بردِ ژاپن را تجربه می‌کردیم نه غم باخت به قطر را!

   عصر ایران؛ مهرداد خدیر- حسرت راه‌یابی به فینال جام ملت‌های آسیا با باخت در مقابل قطر میزبان، 50 ساله شد. البته فاصله زمانی از 1976 تا 2024 می‌شود 48 سال ولی چون 4 سال دیگر جام ملت‌های بعدی برگزار می‌شود، تعبیر حسرت 50 ساله نادرست نیست و تازه 52 ساله درست‌تر است!

  تیم ملی فوتبال ایران در حالی از راه‌یابی به فینال جام ملت های آسیا بازماند که 4 ضلع مدعی و سنتی دیگر (‌عربستان، استرالیا، کره و ژاپن) حذف شده بودند و هیچ گاه جام این قدر به ما نزدیک نبود.

   اگر بردِ لذت بخش در مقابل ژاپن در روز شنبه نبود که همه را به وجد آورد چهارشنبه شب انتقاد از امیر قلعه نویی و چینش او صریح‌تر می‌شد و به نظر می‌رسید قدری رو‌دربایستی دارند چون همین چند روز قبل در ستایش تیم او - بی مهدی طارمی- سخن‌ها گفته شد و حالا تیم او - با مهدی طارمی- آرزوها را بر باد داد.

   بخش قابل توجهی از این رودربایستی در همین نام نهفته است: مهدی طارمی. چندان که مجید نامجو مطلق گفته بود مهم‌ترین چالش امیر قلعه‌نویی حضور یا غیبت طارمی خواهد بود. چون اگر به تیم برگردد آرایش مقابل ژاپن بر هم می‌خورد در حالی که به ترکیب برنده نباید دست زد و اگر او را روی نیمکت بنشاند چگونه این کار را با بین‌المللی‌ترین بازیکن حال حاضر ایرانی انجام دهد؟

   تفاوت مربی ایرانی با خارجی اما در همین رودربایستی‌هاست و امیر قلعه‌نویی در واقع به رودربایستی خود با او باخت و به این که ترسید اگر به مهدی قایدی بازی دهد که از هر نظر به درد این مسابقه می‌خورد و اگر گل هم نمی‌زد می‌توانست کاشته بگیرد متهم به گرایش استقلالی می‌شود و حالا استقلالی‌ها بیش از پرسپولیسی‌ها حسرت می‌خورند چون اگر ایران به فینال می‌رفت و قهرمان می‌شد هر 4 قهرمانی تیم ملی ایران در جام ملت‌های آسیا با مربی‌گری 4 مربی با پیشنیه تاج/استقلال رقم خورده بود: محمود بیاتی، محمد رنجبر، حشمت مهاجرانی و امیر قلعه‌نویی و این چهارمی محقق نشد.

 درباره قبلی‌ها هم شاید گفته شود رنجبر نبود و پرویز دهداری بود در حالی که دهداری مدیر فنی بود نه سرمربی یا حشمت مهاجرانی از پاس آمد که آن هم به خاطر اجبار نظامی بودن او بود که ناچار از ترک تاج به سوی پاس شد.

   نویسندۀ این سطور به دنبال تحلیل بازی نیست و به جنبه‌های اجتماعی و رسانه‌ای کار دارد.

   از جمله این که هر چه خداداد عزیزی اصرار داشت شانس، دخیل نیست آن دو مجری تلویزیونی (‌جواد خیابانی و مهدی توتونچی) اصرار داشتند اگر توپ جهان‌بخش به جای تیر به تور می‌خورد چه؟ در حالی که با این منطق گل‌هایی که قطری‌ها به ثمر نرساندند هم در واقع شانس ما تلقی می‌شد!

  سخن اصلی را اما ساکت الهامی گفت -که هر چند او را بیشتر با ادبیات و گاه رفتار نامناسب می‌شناسیم ولی به نکته درستی اشاره کرد- که یکی از بهانه‌های این قلم برای پرداختن به این موضوع است. این که دو جور بازی می‌کنند: یکی سازمان‌یافته و هماهنگ و دیگری بی‌نظم و آشفته و فوتبال ایرانی همان فوتبال آشفته و بی‌نظم اما احساسی و غریزی است.

  او نگفت اما کارلوس کی‌روش برای این فوتبال ایرانی ساختار دفاعی ایجاد کرد منتها امیر قلعه‌نویی اصرار داشت از میراث کی‌روش یک فوتبال ایرانی را دوباره بیرون بکشد و در بازی با ژاپن توانست و در بازی با قطر نه. چرا؟ چون در بازی با ژاپن مهدی طارمی نبود و همین نبودن به بازیکنان اجازه داد غریزی و احساسی بازی کنند و طارمی هم در بیرون زمین اشک بریزد. در بازی با قطر اما طارمی را آورد و مثلا می‌خواستیم با برنامه بازی کنیم در حالی که ذات فوتبال ایرانی و زیست اجتماعی ما با نظم سازگار نیست و حالا که قرار بود غریزه به کار آید مهدی قایدی گزینۀ مناسب‌تری بود! چندان که در تیم مقابل دیدیم اکرم عفیف یک تنه چه می‌کرد.

    دهه 20 یک خبرنگار اروپایی که به تهران آمده بود نوشته بود در نهایت نظم در حال بی‌نظمی‌اند! ترافیک تهران را نیز همین‌گونه می‌توان توصیف کرد: یک بی‌نظمی اما در نظم!

   نکات تخصصی را در یادداشت دیگر (‌اهورا جهانیان) بخوانید. این نوشته به خاطر آن است که بعد از بازی ایران و قطر و دو حس متفاوت برد ژاپن و باخت به قطر به یاد آن جمله مشهور بنجامین پیر در مزرعۀ حیوانات یا قلعۀ حیوانات افتادم که گفت: "خدا به من دُم داده تا مگس‌ها را بپرانم ولی ای کاش نه دُمی داشتم و نه مگسی بود".

   می‌خواهم مثل بنجامین پیر بگویم کاش نه لذت برد ژاپن را تجربه می‌کردیم نه اندوه باخت به قطر و 50 ساله شدن حسرتِ راه‌یابی به فینال جام ملت‌های آسیا را!

بیشتر بخوانید:

فوتبال، درخت معجزه نیست؛ این قدر دخیل نبندیم به آن!/ قاتق نان یا قاتل جان؟

گزارشگرانی که نعره کشیدند، ولی بی‌ثمر!/ شیپورچی‌ها روی اعصاب مردم

آقای قلعه‌نویی؛ فراموش نمی‌کنی، بی‌خیال هم نمی‌شوی؟

طعنه عباس عبدی به دولت رئیسی بعد از حذف تیم ملی از جام ملت‌های آسیا

مایلی کهن : کلی تماشاگر با خودشان به قطر بردند!

جانانه حمله کردیم ولی باز هم فینال از دست رفت/ قطر 3 - ایران 2

دوباره حذف شدیم؛ اینبار هم چیزی جز حسرت و گریه نبود! (+عکس)

آمار فاجعه مهدی طارمی در دیدار با قطر (+عکس)

خداحافظی یوزها با جام/ قطر حریف اردن در فینال شد

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر