قند میوه ها به دو نوع تقسیم میشود: فروکتوز و گلوکز. بدن قند میوه را متفاوت از قندهای فرآوری شده یا افزوده شده تجزیه میکند. میوه های بسیار شیرین از جمله انبه و هندوانه، دارای محتوای قند نسبتاً بالایی هستند.
با این حال، به طور کلی، میوهها نسبت به غذاهای شیرینشده، حاوی قند کمتری هستند. تقریباً همه، از جمله افراد مبتلا به دیابت، میتوانند از خوردن میوه بهرهمند شوند.
این به دلیل ترکیبی از ویتامینها، مواد معدنی، فیبر، فیتوکمیکالها و آبی است که فراهم میکند. در بخشهای زیر، نحوه مقایسه قندهای میوه با سایر قندها، خطرات مرتبط با مصرف شکر و فواید خوردن میوه را بررسی میکنیم:
به گزارش دکتر کرمانی، میوه حاوی دو نوع قند است: فروکتوز و گلوکز. نسبت هر کدام متفاوت است، اما بیشتر میوهها حدود نیمی از گلوکز و نیمی فروکتوز هستند:
قندهایی که تولیدکنندگان در غذاها استفاده میکنند عبارتند از:
این قندها با شکر میوه متفاوت هستند زیرا تحت فرآوری قرار میگیرند و از آنها به عنوان افزودنی در غذا و سایر محصولات استفاده میکنند. بدن ما همچنین این قندها را سریعتر تجزیه میکند.
به عنوان مثال، ساکارز میتواند قهوه را شیرینتر کند و شربت ذرت با فروکتوز بالا، یک افزودنی رایج در بسیاری از محصولات فرآوری شده مانند نوشابه، تنقلات میوه و غیره است.
یک تکه میوه میتواند شما را سیر کند و در عین حال مواد مغذی مهمی مانند ویتامینها و فیبر را تامین کند. اما اگر بر میزان مصرف قند خود نظارت میکنید، ممکن است بخواهید میوههایی را انتخاب کنید که قند کمی دارند. در اینجا نگاهی به میوه های کم قندی که می توانید در رژیم لاغری خود بگنجانید آورده شده است:
گریپ فروت قند نسبتاً کمی دارد و منبع عالی ویتامین C است. ویتامین C نقش حیاتی در سلامت سیستم ایمنی و تشکیل کلاژن برای پوست و مو دارد. همچنین به بهبود جذب آهن از منابع گیاهی نیز کمک میکند.
گریپ فروت همچنین دارای شاخص گلیسمی پایینی است. شاخص گلیسمی نشان میدهد که غذا چقدر سریع قند خون را افزایش میدهد. هضم مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین بیشتر طول میکشد و بنابراین باعث افزایش کمتر و کندتر قند خون میشود. این بدان معناست که پیروی از یک رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین میتواند به مدیریت دیابت کمک کند.
شما میتوانید از خواص زغال اخته، تمشک، توت فرنگی و توت سیاه به عنوان میوههایی با قند کم نهایت استفاده را ببرید. توتها همچنین سرشار از فیبر، پلی فنولها و ویتامینها هستند. تحقیقات نشان داده شده است که مصرف بیشتر میوه هایی با شاخص گلیسمی پایین، مانند انواع توت ها، سطح هموگلوبین A1C را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به میزان قابل توجهی بهبود می بخشد.
از یک مشت توت به عنوان یک میان وعده میان روز لذت ببرید یا توتهای تازه یا یخ زده را به ماست یونانی ساده اضافه کنید.
لیموترش حتی قند کمتری نسبت به لیمو دارد. یک لیموترش حاوی ۱ گرم شکر و ۲ گرم فیبر در هر میوه است. اگر نمیخواهید یک لیموترش را به طور کامل بخورید، مانند لیمو، میتوانید از لیموترش به عنوان بخشی از یک غذا یا نوشیدنی استفاده کنید.
این میوه در مقیاس شاخص گلیسمی، رتبه پایینی دارد و منبع خوبی از فیبر و همچنین منبع عالی ویتامین C است. یک میوه کیوی 62 درصد از ارزش روزانه ویتامین C و 2.3 گرم فیبر را با تنها 48 کالری فراهم میکند. میتوانید میوه کیوی را به تنهایی بخورید یا کیوی خرد شده را به سالاد، کوکتل میوه یا اسموتی اضافه کنید.
پرتقال میوهای است که میتواند در رژیم غذایی کم قند قرار گیرد. یک پرتقال کمتر از 13 گرم قند دارد. شما همچنیناز آن حدود 3 گرم فیبر و 70 درصد از ارزش روزانه ویتامین C را برای تقویت سیستم ایمنی دریافت خواهید کرد. به علاوه، پرتقال دارای محتوای آب بالایی است که میتواند به شما کمک کند هیدراته بمانید.
آووکادو میوهای کم قند است که فوق العاده مغذی است. یک آووکادو کامل حاوی کمتر از نیم گرم قند است و همچنین ۹ گرم فیبر برای شما فراهم میکند. از آنجایی که آووکادو سرشار از چربیهای تک غیراشباع است، ممکن است به کاهش سطح کلسترول و بهبود سلامت قلب کمک کند.
یک مطالعه اخیر نشان داد که مصرف روزانه آووکادو به مدت ۱۲ هفته کنترل قند خون، عوامل خطر متابولیک قلبی و کیفیت کلی رژیم غذایی را در بزرگسالان مبتلا به چاقی و مقاومت به انسولین(زمانی که خارج کردن گلوکز از خون برای بدن دشوار است) بهبود بخشید. میتوانید آووکادوی له شده را به نان تست سبوسدار و تخم مرغ اضافه کنید یا از آن در خوراک سبزیجات استفاده کنید.
برخی از میوهها حاوی قند بیشتری نسبت به سایرین هستند. بر این اساس، اگر میوههای زیاد با قند زیاد مصرف کنید، روند کاهش وزن را بیاثر میکند یا نمیتوانید قند خون را در بدن کنترل کنید. میوههای زیر نسبت به اکثر میوههای معمولی قند بیشتری دارند:
یک انبه به طور متوسط ۴۵ گرم شکر دارد. این عدد بسیار زیاد است، بنابراین اگر میخواهید وزن خود را کنترل کنید یا قند خون پس از غذا را کنترل کنید، انبه انتخاب خوبی نیست. اگر دوست دارید انبه بخورید اما نمیخواهید بدنتان قند زیادی مصرف کند، چند برش بخورید و بقیه را در یخچال نگهداری کنید تا بعدا بخورید.
یک فنجان(حدود ۲۴۰ میلی لیتر) پر از انگور حدود ۲۵ گرم شکر خواهد داشت. انگور به دلیل کوچک بودن و طعم لذیذ آن، میتواند به مقدار کنترل نشده مصرف شود و در نتیجه مقدار زیادی قند وارد بدن کند.
یک فنجان(۲۴۰ میلی لیتر) گیلاس به طور متوسط حدود ۱۸ گرم شکر دارد. اگر یک کاسه بزرگ را با گیلاس پر کنید، نمی توانید تعداد گیلاس هایی که می خورید و مقدار شکر مصرف می کنید را پیگیری کنید. بنابراین، اگر می خواهید سطح قند خود را کنترل کنید، قبل از خوردن، گیلاس را در یک پیمانه اندازه بریزید تا میزان قند جذب شده توسط بدن را تخمین بزنید.
یک گلابی متوسط حاوی ۱۷ گرم شکر است. اگر میخواهید قند را کاهش دهید، گلابی را کامل نخورید، فقط چند برش آن را با ماست کمچرب یا به همراه یک سالاد میل کنید.
هندوانه به تامین آب، الکترولیتها، ویتامین A، ویتامین C و… کمک میکند، بنابراین به ویژه برای تابستان مفید است. با این حال هندوانه یکی از میوههایی است که قند زیادی دارد. یک تکه بزرگ هندوانه می تواند تا 17 گرم شکر داشته باشد، بنابراین اگر میخواهید مصرف شکر خود را محدود کنید، باید فقط 1 تا 2 برش هندوانه در روز بخورید.
یک موز متوسط حاوی حدود ۱۴ گرم شکر است. اگر هنوز مقدار زیادی شکر در رژیم غذایی وجود دارد، به جای خوردن یک موز کامل، نیمی از آن را بخورید یا فقط از چند تکه موز کوچک در غذاهایی مانند ساندویچ کره بادام زمینی استفاده کنید.
میوه(۵۰ گرم) | میزان قند(گرم) |
تمشک | ۲ |
موز | ۶ |
گریپ فروت | ۳.۵ |
انبه | ۶.۵ |
انجیر | ۸ |
سیب | ۵ |
کیوی | ۴ |
پرتقال | ۴.۵ |
انگور | ۷ |
آناناس | ۴.۵ |
انار | ۲ |
گیلاس | ۶ |
آلبالو | ۴ |
هندوانه | ۳ |
طالبی | ۳.۵ |
زردآلو | ۴.۵ |
هلو | ۴ |
گلابی | ۴.۵ |
توت سفید | ۴ |
توت فرنگی | ۲ |
توت سیاه | ۴ |
نارنگی | ۵ |
شاخص گلیسمی (GI)، سیستمی است که غذاهای حاوی کربوهیدرات را بر اساس میزان افزایش قند خون بعد از مصرف آنها طبقهبندی میکند. یعنی هر چه قدر شاخص گلیسمی یک میوه بیشتر باشد، بعد از مصرف، سریعتر قند خون شما را بالا میبرد. میوههای شیرینتر شاخص گلیسمی بالاتری دارند:
میوه | شاخص گلیسمی |
زردآلو | ۳۴ |
به | ۳۵ |
آناناس | ۶۶ |
پرتقال | ۳۵ |
هندوانه | ۷۵ |
موز | ۴۸ |
انگور | ۴۵ |
انار | ۳۵ |
بلوبری | ۲۵ |
گریپ فروت | ۲۲ |
گلابی | ۳۰ |
طالبی | ۶۵ |
توت سیاه | ۲۵ |
انجیر | ۳۵ |
کیوی رسیده | ۵۰ |
توت فرنگی | ۲۵ |
انبه | ۳۰ |
پشن فروت | ۳۰ |
هلو | ۳۵ |
نارنگی | ۳۰ |
خرمالو | ۵۰ |
سیب | ۳۶ |
درست است که قند میوهها نسبت به قند صنعتی و فرآوری شده سالم است اما به این معنا نیست که میتوانید در یک روز بدون حد و مرز میوه میل کنید. زیرا مصرف بیش از اندازه میوه به ویژه میوههایی با قند بالا مانند موز و هنودانه و انبه، احتمال ابتلا به دیابت را نیز افزایش میدهند.
بنابراین مانند هر ماده غذایی دیگری در مصرف آن حد اعتدال را رعایت کنید. اگر دیابت دارید باید زیر نظر پزشک خود، میوه مناسب و با قند پایین را میل کنید. اگر هم اضافه وزن دارید و در حال کاهش وزن هستید مقدار میوه را طبق برنامه رژیم لاغری خود مصرف کنید. نه کمتر نه بیشتر.
میوه های کامل همیشه انتخاب بهتری نسبت به میوه های بسته بندی شده یا فرآوری شده هستند.
افراد باید قبل از ایجاد هرگونه تغییر چشمگیر در رژیم غذایی خود با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنند. با این حال، برای اکثر افراد، خوردن چندین وعده میوه کامل در روز بیخطر است و توصیه میشود. افراد مبتلا به دیابت نیز میتوانند به طور منظم از میوهها استفاده کنند، اگرچه میوههای دارای قند پایین و فیبر بالا بهترین گزینه هستند.
اگر دیابت دارید یا از رژیم لاغری پیروی میکنید باید به قند میوه ها توجه کنید زیرا برخی از میوهها میزان قند بالایی دارند و بعد از مصرف سطح قند خون شما را به سرعت افزایش میدهند. میوههای کم قند مانند انواع توت ها، کیوی و مرکبات با شاخص گلیسمی پایین میتوانند به کنترل سطح قند خون کمک کنند و در عین حال مواد مغذی ضروری مانند ویتامین C، فیبر و آنتی اکسیدانها را تامین کنند.
میوه های با قند بالا مانند میوههای خشک نیز مواد مغذی مهمی دارند اما باید در حد اعتدال مصرف شوند. اگر دیابت دارید، میوه ها را با سبزیجات غیر نشاسته ای، پروتئین بدون چربی و چربیهای سالم همراه کنید تا وعده های غذایی متعادلی ایجاد کنید که به حفظ قند خون در محدوده هدف شما کمک میکند.
منابع: