فلیپ (FLIP) نام یک پلتفرم تحقیقاتی شناور متعلق به ایالات متحده است که در نوع خود «بینظیر» محسوب میشود؛ اگرچه اکنون تکههای آن در میان مجموعهای از ضایعات بازیافتی قرار دارند.
این پلتفرم با طول ۱۰۸ متر بگونهای طراحی شده بود تا بتوان آن را بصورت افقی روی سطح دریا شناور کرد و حرکت داد؛ درست مانند هر کشتی معمولی دریانوردی.
با این وجود «فلیپ» یک توانایی دیگر هم داشت؛ یعنی هر زمان که لازم بود دانشمندان میتوانستند محور آن را ۹۰ درجه بچرخانند و آن را بصورت عمودی در آب قرار دهند؛ آنهم در حالی که بیش از ۹۰ متر از بدنهاش زیر آب قرار میگرفت.
تغییر موضع این شناور از حالت افقی به عمودی نیز حدود ۲۰ دقیقه طول میکشید آنهم در حالی که تیم دانشمندان همچنان سوار این شناور بودند.
این پلتفرم غول پیکر توسط محققان آزمایشگاه فیزیکی دریایی انستیتوی «اسکریپس» در ایالات متحده ساخته شد و همین موسسه اقیانوس شناسی نیز به نمایندگی از نیروی دریایی ایالات متحده اداره آن را بر عهده داشت.
اولین آزمایشهای کیفی «فلیپ» در ۲۳ ژوئیه ۱۹۶۲ میلادی در آبدرهای در ایالت واشنگتن انجام شد (آبدره یا فیورد یک باریکه عمیق از دریا است که در خشکی پیش رفته باشد) و پس از اطمینان از عملکردش، این شناور در سپتامبر ۱۹۶۲ میلادی برای انجام مجموعهای از تحقیقات به سن دیگو کشیده شد.
این پلتفرم منحصربفرد بخش زیادی از عمر کاری خود را در اقیانوس آرام گذراند و برای انجام تحقیقات علمی تا هاوایی کشیده شد و حتی یک بار در اقیانوس اطلس مستقر شد.
شناور تحقیقاتی «فلیپ» برای بیش از ۶۰ سال به دانشمندان برای جمع آوری دادههای حیاتی درباره پدیدههای اقیانوسی و جوی کمک کرد.
یکی از تخصصهای اصلی آن نیز تحقیقات آکوستیک (صوت شناسی) بود و در همین راستا توانست اشکال متعدد تاثیرپذیری امواج صوتی از تغییرات اقیانوسها (مانند تغییرات دما یا شوری آب) را کشف کند.
«فلیپ» حتی به دانشمندان کمک کرد تا در مورد عمق شیرجه نهنگها و خواص پوسته دائماً در حال تغییر زمین اطلاعات درخور توجهی را به دست آورند.
پایان عمر «فلیپ»
اما این شناور نیز مانند بسیاری از چیزهای دیگر، قربانی افت بودجه دولت در پی شیوع بیماری کووید۱۹ و در پی آن رکود اقتصادی جهانی شد و درنهایت همین مشکلات مالی باعث گردید که نیروی دریایی ایالات متحده مشارکتش را در تحقیقات علمی این پلتفرم متوقف کند.
راب اسپاراک، افسر برنامه در دفتر تحقیقات دریایی نیروی دریایی ایالات متحده، سال ۲۰۲۱ میلادی در مصاحبهای این باره گفت: «برای اینکه شناور فلیپ برای ۵ یا ۱۰ سال دیگر نیز قابل استفاده باشد به یک بودجه ۸ میلیون دلاری نیاز بود. اما تصمیم گرفته شد که این بودجه در جاهای دیگری هزینه شود. ما ایدههای خلاقانه زیادی داشتیم اما بودجه کافی برای ادامه پروژهها نداشتیم.»
راب اسپاراک امیدوار بود که با توجه به اهمیت علمی و مهندسی این شناور، دستکم آن را در یک موزه به نمایش بگذارند؛ اما چنین کاری انجام نشد و «فلیپ» بطور کامل بلااستفاده ماند.
شناور «فلیپ» آخرین سفر خود را در اوت ۲۰۲۳ میلادی انجام داد که در واقع سفر به یک مرکز بازیافت بود و در آنجا قطعه قطعه شد.
مارگارت لینن، مدیر اقیانوس شناسی موسسه «اسکریپس» در بیانیهای در سال ۲۰۲۳ میلادی درباره بازنشستگی این شناور گفت: «فلیپ در شکلگیری نیمی از کل تاریخ تحقیقات این موسسه مشارکت داشته است.»
او افزود: «این پلتفرم یک "شگفتی" مهندسی بود که در دوران مهمی از توسعه فناوریهای جدید برای اکتشاف اقیانوسها آنهم در عصر پس از جنگ جهانی دوم ساخته شد. بسیاری از کشفیاتی که به کمک "فلیپ" انجام شد، راه را برای پیشرفت علم و درک بهتر اقیانوسها باز کرد. فلیپ رفت اما هرگز فراموش نمیشود.»