تاریخ انتشار: 14 ژوئن 2024
مترجم: لیلا احمدی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
عصر ایران/ ترجمه: یکی از قابلتوجهترین بخشهای هفتهنامۀ اکونومیست، "جهان در یک نگاه" است که هر روز "مهمترین رخدادهای جهان" در حوزههای مختلفِ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را در قالب "گزارش خبری جامع" بهروزرسانی میکند. ترجمۀ آخرین چکیده با ۱۵ عنوان خبری به قرار زیر است.
شایان ذکر است که مقالات ترجمهشده در این بخش، صرفاً بازتاب دیدگاه نویسنده و در راستای بررسی مطبوعات جهان است.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
1- برگزاری اجلاس سوئیس برای حمایت از پایان جنگ در اوکراین
به گزارش خبرگزاری رویترز، رهبران گروه هفت از کشورهای حامی روسیه خواستند «کمک به جنگ روسیه در اوکراین را متوقف کنند». بیش از ۵۰ رهبر جهان در نشست سوئیس برای حمایت از پایان جنگ در اوکراین حضور یافتند. پیش از این، «جو بایدن» و «ولادیمیر زلنسکی» توافقنامۀ امنیتی دوجانبهای را امضا کردند که بر اساس آن، آمریکا متعهد شده بود در یک دهۀ آینده از اوکراین حمایت نظامی کند.
این گروه موافقت کرده 50 میلیارد دلار به اوکراین وام دهد تا با بهرۀ بهدستآمده از داراییهای مسدودشدۀ روسیه بازپرداخت شود و به مبارزه با روسیه و کمک به بازسازی اوکراین کمک کند. حاضران در اجلاس سوئیس امیدوارند این گردهمایی آغازگر فرآیند صلحِ طولانیمدت پس از گذشت حدود ۲۸ ماه از حملۀ روسیه به اوکراین باشد. سوئیس میگوید هدف این نشست، بنانهادن پایههای نخستِ چشمانداز صلح است که امیدوارند درنهایت مسکو را هم در بر بگیرد، «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه در این گردهمایی شرکت نکرده و این اجلاس را «ترفند سیاسی» قلمداد کرده است.
2- ائتلاف کنگرۀ ملی آفریقای جنوبی و حزب اتحاد دموکراتیک برای بهقدرترساندنِ سیریل رامافوزا
«کنگرۀ ملی آفریقای جنوبی» به توافقی برای تشکیل «دولت وحدت ملی» با حزب اصلیِ اپوزیسیون یعنی «حزب اتحاد دموکراتیک» دست یافت. این ائتلاف برخی احزاب دیگر را نیز دربرمیگیرد و راه را برای درقدرتماندنِ «سیریل رامافوزا» هموار میکند. حزب کنگرۀ ملی (حزب نلسون ماندلا موسوم به ANC) اکثریت پارلمانی خود را در انتخابات عمومی ۲۹ مه از دست داد و برای اولینبار پس از ۳۰ سال نتوانست اکثریت آرا را به دست بیاورد. درنتیجه مجبور به ائتلاف برای تشکیل دولت شد.
در این ائتلاف، احزابِ «ائتلاف دموکراتلیبرال سانتریست «DA، «حزب ملیگرای زولو» و «حزب آزادی اینکاتا «IFP بههمراه چند گروه کوچکِ دیگر نیز شرکت دارند. «فیکیله امبالولا» (دبیرکل کنگره ملی آفریقا) توافق برای تشکیل این ائتلاف را «گامی قابلتوجه» خواند. رامافوزا پس از نزاعی دشوار برای تصاحب قدرت در سال ۲۰۱۸ جایگزین «جیکوب زوما» (رئیسجمهور و رهبر کنگرۀ ملی آفریقا) شد. کنگرۀ ملی آفریقا پس از مبارزات پرشور علیه نظام نژادپرستانۀ آپارتاید و برگزاری اولین انتخابات دموکراتیکِ این کشور در سال ۱۹۹۴ و بهقدرترسیدنِ «نلسون ماندلا»، همیشه بالای ۵۰ درصد آرا را داشته و بااینحال بهدلیل خشم عمومی نسبت به میزان بالای فساد، بیکاری و جرایم، حمایت از حزب بهطور قابلتوجهی کاهش یافته است.
ائتلاف بین اتحاد دموکراتیک راست میانه و کنگره ملی آفریقا بیسابقه است، زیرا این احزاب دههها رقیب یکدیگر بودهاند. «جان استینهویسِن» (رهبر اتحاد دموکراتیک راست میانه) در کیپتاون خطاب به قانونگذاران گفت: «امروز، روزی تاریخی برای کشور ما است و فکر میکنم آغاز فصل جدیدی باشد.» سیریل رامافوزا برندۀ جوایزی همچون «جایزۀ اولاف پالمه» بهخاطر فعالیتهای بشردوستانه و ترقیخواهانه شده است.
3- لغو ممنوعیت فدرال در استفاده از سلاحهای نیمهخودکار (شلیک سریع)
دادگاه عالی آمریکا حکم داد: «ممنوعیت سلاحهای نیمهخودکارِ شلیک سریع (که ازسوی دونالد ترامپ در سال 2018 پس از تیراندازی مرگبار در لاسوگاس اعمال شده بود)، غیرقانونی است.» استفاده از این نوع اسلحه در «فستیوال موسیقی لاسوگاس» منجر به کشتهشدن 58 نفر و زخمیشدن صدها نفر شد. این دستگاهها سلاحهای نیمهخودکار را به سلاحهای تقریباً خودکار بدل میکنند. آمار بالای تیراندازیهای جمعی در آمریکا به اضطراب و ناامنی دامن زده و جدلهای سیاسی زیادی به راه انداخته است.
منتقدان، جمهوریخواهان تندرو را به همکاری با لابیهای اسلحهسازی متهم میکنند. این حکم در راستای خطوط ایدئولوژیک، با اختلاف 6 بر 3 به تصویب رسید و همۀ قضات محافظهکار به آن رای مثبت دادند. انجمن ملی سلاح آمریکا (NRA) از قدرتمندترین سازمانهای غیرنظامی در این کشور است که منافع صاحبان و حامیان اسلحه را تأمین میکند. گرچه این انجمن در سالهای اخیر بخشی از نفوذ خود را از دست داده، اما قابلتوجه است که لابی اسلحه و حامیان آن حدود 33 میلیون دلار در انتخابات ریاستجمهوری 2020 سرمایه گذاری کردند.
یکی از اهداف اصلی آنها جلوگیری از قوانین سختگیرانه علیه صاحبان اسلحه است. دموکراتها خواهان قوانین سختگیرانۀ حمل اسلحه هستند، اما اکثریت نمایندگان سیاسی آمریکا با قانونگذاری در مجلس سنای ایالات متحده حول این مسئله مخالفاند. برای تصویب چنین قوانینی 60 درصد کنگره باید رأی مثبت بدهد.
4- بانک ژاپن خرید اوراق قرضه دولتی را کاهش میدهد
بانک مرکزی ژاپن اعلام کرد برنامۀ خرید اوراق قرضۀ خود را طی دو سال آینده کاهش خواهد داد. بانک مرکزی، سیاست پولیِ سستبنیان خود را کاهش میدهد، زیرا تورم به مدت 25 ماه بالاتر از هدف 2 درصد بوده است. سیاستگذاران گفتهاند جزئیات بیشتری را پس از نشست بعدی خود در ماه جولای ارائه خواهند داد. بانک مرکزی در ماه مارس، برای اولین بار در 17 سال گذشته، نرخ بهره را افزایش داد. این دیدگاه وجود دارد که بانک ژاپن ممکن است در مورد عادیسازی سیاستها پس از به تعویقانداختنِ تصمیمگیری در مورد جزئیات، محتاط بوده باشد.
5- آمریکا گروه افراطیِ اسرائیلی را تحریم کرد
آمریکا یکی از سازمانهای افراطی اسرائیل را بهدلیل ممانعت از ارسال کمکهای بشردوستانه به غزه تحریم کرد. اعضای گروه «Tzav9» ماهها است که جادهها را مسدود میکنند، امدادگران را آزار میدهند و به محمولهها آسیب میرسانند. به گفتۀ «سازمان بهداشت جهانی»، بسیاری از ساکنان این منطقه با "شرایط قحطیمانند" روبهرو شدهاند. در اوایل سال جاری، رئیسجمهور «جو بایدن» فرمانی اجرایی را امضا کرد که براساس آن برخی از شهرکنشینان اسرائیلی (که به فلسطینیها حملهور شده بودند)، تحریم شدند. متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجۀ آمریکا گفته است: «ما اقدامات خرابکارانه و خشونتآمیزی که این کمکهای بشردوستانۀ ضروری را هدف قرار میدهند، تحمل نخواهیم کرد.»
6- بدترین هفتۀ بورس فرانسه
شاخص اصلی بازار سهام فرانسه موسوم به کک40 (CAC 40)، روز جمعه نزدیک به 3 درصد کاهش یافت. این شاخص بدترین هفتۀ خود را از مارس 2022 پشت سر گذاشته و بخش عمدهای از کاهش در بخش بانکی بوده است. سرمایهگذاران نگران هستند که انتخابات زودهنگام قانونگذاری، برنامههای ضروریِ تحکیم مالی را از مسیر خود خارج کند. «برونو لومر» (وزیر دارایی فرانسه) گفته: «اتحاد احزاب چپ موجب "فروپاشی اقتصادی" خواهد شد.» در واکنش به پیروزی راستگراهای افراطی در این کشور، یورو نیز در برابر دلار تضعیف شده است. بهنظر میرسد چشمانداز دولت راست افراطی نهفقط بورس فرانسه که سراسر بازارهای مالی اروپا را متلاطم کرده است.
7- محافظهکاران در میشیگان گرد هم میآیند
«دونالد ترامپ» این آخر هفته به یک از ایالتهای اصلیِ میدان نبرد یعنی میشیگان میرود تا از حمایت محافظهکاران اجتماعی برخوردار شود. این اولین سفر نامزد ریاستجمهوری به میشیگان از زمان محکومیت او در 30 مه امسال بهخاطر پروندۀ "حقالسکوت" است. رئیسجمهور پیشین، سخنران اصلی کنوانسیون مردمی 2024 است که از روز جمعه در دیترویت آغاز میشود و ازسوی Turning Point Action (سازمان محافظهکار مردمیTPA ) حمایت میشود. «چارلی کرک» (بنیانگذار TPA)، میگوید این نشست فرصتی برای ترامپ است تا با مخاطبان مهمی مواجه شود. منظور او «رأیدهندگان روستایی، کارگران اتحادیهها و آمریکاییهای طبقۀ کارگر شهری» است.
بیش از سهچهارم این شهر را سیاهپوستان تشکیل میدهند و نظرسنجیها نشان میدهند که ترامپ ممکن است عملکرد بهتری نسبت به سایر جمهوریخواهانی که در گذشته با این گروه مواجه شدهاند، داشته باشد. او همچنین در نشست کلیسای دیترویت شرکت خواهد کرد. ترامپ کماکان محبوب محافظهکاران اجتماعی است، هرچند برخی نسبت به دوگانگی اخیر او در مورد «سقط جنین» ابراز نگرانی کردهاند.
میشیگان از ایالتهای غرب میانۀ آمریکا است، مرکزش لنسینگ و بزرگترین شهرش دیترویت است. جمعیت این ایالت، ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر است. در سال ۲۰۱۲، تولید ناخالص داخلی میشیگان برابر با ۴۳۷٬۲۴۷ میلیارد دلار بود که از تولید ناخالص داخلی خیلی از کشورهای اروپایی بیشتر است. این ایالت، مقر جنرال موتورز، فورد و کرایسلر است که سالها باعث پیشرانی اقتصاد آمریکا بودهاند. دیترویت دیزل، ویرلپول، بورگوارنر، مریتور و داو کمیکال نیز در این ایالت مستقر هستند.
اساساً محافظهکاران مالی و لیبرترینها خواهان دولت کوچک، مالیاتهای کم، مقررات محدود و سرمایهگذاری آزاد هستند. محافظهکاران اجتماعی، ارزشهای سنتی را در معرض تهدید سکولاریسم میدانند. آنها به ترویج مناسک مذهبی معتقدند، با سقط جنین و قانونیسازیِ ازدواج همجنسگرایان مخالفاند، به ترویج جهانی ارزشهای آمریکایی، محدودیت بر مهاجرت و عدم مداخله در سیاست بینالمللی باور دارند و با جامعۀ چندفرهنگی سازگار نیستند.
8- بلوف دریایی چین و تصمیم برای بازداشت خارجیها در محدودۀ مورد مناقشه
گارد ساحلی چین قصد دارد اقداماتی یکجانبه برای دستگیری خارجیها و توقیف کشتیهای خارجی صورت دهد و قوانین جدید سبب میشود متجاوزان دریایی (بهزعمچین) تا 60 روز بازداشت شوند. ژاپن، تایوان، فیلیپین، ویتنام و دیگر کشورها مدعیِ مالکیت مشترک بر بخشهایی از دریا هستند. هرگونه دستگیری در بخشهای مورد مناقشۀ دریایچینجنوبی یا دریایچینشرقی احتمالاً اصطکاک چین و همسایگانش را تشدید خواهد کرد. بسیاری از آنها مخالف گسترش دریایی چین به غرب اقیانوس آرام هستند.
فیلیپین که از متحدان آمریکا است یکی از این همسایگان است. نیروهای فیلیپینی میگویند از بازداشت فیلیپینیها و هرنوع اقدام خودسرانه جلوگیری خواهند کرد. چین تقریباً مالکیت کل دریای چین جنوبی را مدعی است و ادعاهای چندین کشور آسیای جنوب شرقی ازجمله فیلیپین و حکم دادگاه لاهه در سال ۲۰۱۶ را نادیده میگیرد که اعلام کرد: «موضع این کشور مبنای قانونی ندارد.»
9- استراتژی دفاعی جدید اتحادیۀ اروپا
کمیسیون اروپا استراتژی دفاعی جدیدی برای تقویت تولید تسلیحات این قاره اعلام کرده است. این طرح از دولتهای ملی میخواهد نیمی از بودجۀ تدارکات دفاعی خود را داخل بلوک خرج کنند. همچنین تصریح میکند که 40 درصد از تجهیزات نظامی باید تا سال 2030 به شیوۀ "همکاری" خریداری شود. گرچه برنامۀ قبلی برای ایجاد صندوق 100 میلیارد یورویی، شامل دفاع نمیشود، اما برخی دولتهای محافظهکار مالی نسبت به صدور بدهی مشترک برای حمایت از این استراتژی تردید دارند.
10- قیمت طلا به بالاترین حد رسید
قیمت طلا قبل از سقوط مجدد به بیش از 2141 دلار در هر اونس افزایش یافت و بالاترین رکورد محسوب میشود. رکورد قبلی که در سال گذشته ثبت شده بود، حدود 2135 دلار بود. علت آن است که بانکهای مرکزی بهطورمداوم این فلز گرانبها را خریداری کرده و قیمت آن را افزایش دادهاند. سرمایهگذاران چینی هم به سمت بازار طلا بهعنوان سپری در برابر بازار پر نوسان سهام این کشور هجوم آوردهاند. ازسویی دادههای اقتصادی اخیر نیز ممکن است امید سرمایهگذاران به کاهش گستردۀ نرخ بهرۀ بانکهای مرکزی جهان در سال جاری را تقویت کرده باشد و درنتیجه باعث افزایش قیمت طلا شده باشد.
بهطورکلی سرمایهگذاران، طلا را در زمان بیثباتی اقتصادی بهعنوان پناهگاه و دارایی امن در نظر میگیرند، غافل از آنکه فلزات گرانبها بازده سرمایهگذاری ندارند و زمانی که نرخ بهره افزایش مییابد، بازدهی بالاتر را میتوان در اوراق قرضه و سایر داراییها یافت، بااینحال، سرمایهگذاران طی یک سال گذشته با توجه به کاهش رشد اقتصادی، بهطور فزایندهای انتظار کاهش نرخ بهره ازسوی بانکهای مرکزی جهان را داشتهاند. کاهش تورم بهرغم عدم قطعیت انتخابات پیشرو در ایالات متحده، امیدها را برای کاهش نرخ بهره افزایش داده است. بانک سیتی (Citi) در یک عنوان تحقیقاتی اعلام کرد این عدم قطعیت میتواند همچنان از قیمت طلا حمایت کند. علاوه بر این، تحلیلگران برنبرگ (Berenberg) میگویند: «پیروزی احتمالی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده، چشمانداز طلا را تقویت میکند.»
11- کاهش فروش آیفون در چین ادامه دارد؛ (افت 24 درصدی در 6 هفتۀ نخست)
به گفتۀ شرکت تحقیقاتی «کانترپوینت»، فروش آیفون در چین در شش هفتۀ نخست سال 2024، 24 درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است. مالک این برند تحت فشار هواوی (شرکت چینی) است که اکنون رقیب اصلی این شرکت فناوری آمریکایی در بازار گوشیهای هوشمند چین محسوب میشود. فروش هواوی در همین مدت 64 درصد افزایش یافته است.
12- گروه محیطزیستیِ آتشفشان: عامل آتشسوزی در تأسیسات برقی تسلا
یکی از سازمانهای سوسیالیست افراطی به نام «گروه آتشفشان» مسئولیت حمله مشکوک به آتشسوزی در کارخانۀ تسلای آلمان را بر عهده گرفت. رهبران این گروه میگویند این کارخانه را هدف قرار دادهاند زیرا «زمین، منابع، مردم و نیروی کار را میبلعد.» تولید کارخانه دستکم تا هفتۀ آینده متوقف شده است. «ایلان ماسک» (مدیرعامل تسلا) اصطلاح آلمانی Extrem dumm (خرفت) را برای توصیف مهاجمان به خودروهای الکتریکی (به دلایل زیست محیطی) بهکار برده و نوشته: «اینها یا خرفتترین اکو-تروریستهای روی زمیناند یا مترسک کسانی هستند که اهداف زیستمحیطیِ تباهی دارند.»
13-موافقت چین برای حمایت نظامی از مالدیو
چین موافقت کرد که از مالدیو حمایت نظامی کند و قول داد «مشارکت استراتژیک جامع» برپا کند. «محمد مویزو» که سال گذشته پس از وعدۀ نزدیکشدن به چین و عقبنشینی از هند، بهعنوان رئیسجمهورِ این کشور جزیرهای انتخاب شد، توافقنامه درخصوص تدارک کمک نظامیِ چین را امضا کرد. او در ماه ژانویه از معدود نیروهای هندیِ مستقر در کشور خواست تا اواسط ماه مارس این کشور را ترک کنند.
قرار بر این شد که ۸۹ پرسنل نظامی هند در مالدیو پس از دریافتِ دستور خروج از سوی محمد مویزو تا ۱۰ مه این کشور را ترک کنند. این توافق هزینهای برای مالدیو ندارد و برای تقویت روابط دوجانبۀ قویتر منعقد شده است. هند نسبت به حضور فزایندۀ چین در اقیانوس هند و نفوذش در مالدیو نگران است. این کشور، زنجیرهای متشکل از ۱۱۹۲ جزیرهٔ مرجانی کوچک است که از خط استوا تا همسایگی سریلانکا به طول ۸۰۰ کیلومتر امتداد دارند. مالدیو و سریلانکا در جنوب آسیا به طور راهبردی در مسیر کلیدی کشتیرانی شرق به غرب قرار گرفتهاند.
14- برنامۀ مشترک روسیه و چین برای ساخت نیروگاه هستهای در ماه
روسیه فاش کرد که بهطورجدی درحال بررسی همکاری با چین برای ساخت نیروگاه هستهای در ماه تا سال 2035 است. «یوری بوریسوف»، مدیر سازمان فضایی دولتی روسیه موسوم به راسکاسموس Roscosmos میگوید: «آژانس فضایی روسیه پروژهای را دنبال میکند که اولین بار در سال 2021 اعلام شد و شامل پایگاه علمی و ناوگان ماهنورد است. این کارخانه قرار است کاملاً روباتیک باشد.» روسیه پیشگام اکتشافات فضایی است ولی در سالهای اخیر تحتالشعاع چین و آمریکا قرار گرفته است.
سال گذشته پس از پرتاب موفقیتآمیز شرکت خصوصیِ "اسپیسایکس"، روسیه انحصار خود را در اعزام فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی از دست داد. ایالات متحده آمریکا قصد دارد تا سال ۲۰۲۴ دوباره فضانورد به ماه اعزام کند. در این برنامه که «آرتِمیس» نام دارد، دو نفر(یك زن و یک مرد) قدم بر سطح ماه خواهند گذاشت و اولین فرود بشر بر ماه از سال ۱۹۷۲ تاکنون رقم خواهد خورد.
15- رکود اقتصادی استرالیا
استرالیا کشور خوششانسی است، چون اکثر بحرانهای اقتصادی را پشت سر میگذارد. اما اقتصاددانان تخمین میزنند که تولید ناخالص داخلی این کشور در سه ماهۀ پایانی سال 2023، حدود 0.2 درصد یا کمتر رشد کرده باشد، زیرا استرالیاییها با هزینههای بالای استقراض و تورم دستوپنجه نرم میکنند که هزینههایشان را محدود کرده است. تولید بر اساس هر نفر، در حال کاهش و اقتصاد در رکود است.
بهنظر میرسد هجوم بیسابقۀ مهاجران بتواند این کشور را از بحران فنی نجات دهد. بیش از 700هزار نفر در سال منتهی به ژوئنِ 2023 به استرالیا سرازیر شدهاند. مهاجرت خالص اکنون بیش از دو برابر سطح قبل از همهگیری است، اما همۀ استرالیاییها فرش قرمز برای مهاجران پهن نمیکنند. این هجوم با بحران مسکن همزمان شده است که مهاجران، مقصر آن هستند. خیلی از مردم به حضور مهاجران معترضاند و میگویند کشور برای این تعداد آدم جا ندارد.