این که بگوییم کرکسها به ندرت مورد تحسین قرار میگیرند بیان ملایمی از وضعیت خواهد بود. کرکسها با رژیم غذایی شان که از مردار تغذیه میکنند و سر بدون پرشان اغلب از سوی انسانها با دیده انزجار نگریسته میشوند. با این وجود، حقیقت آن است که ان پرندگان از طریق بلعیدن مردار سال هاست که خدمات نظافتی حیاتی را به سیاره زمین ارائه کرده اند.
به گزارش فرارو به نقل از نیویورک تایمز، اقتصاددانان اکنون رقم بسیار بالایی را در مورد کرکسها و اینکه تا چه اندازه میتوانند حیاتی باشند ارائه کرده اند. طبق مطالعاتی صورت گرفته در هند از حدود دو دهه پیش که ناپدید شدن ناگهانی کرکسها در آن کشور آغاز شد این پدیده بحرانی منجر به مرگ نیم میلیون انسان در طول پنج سال شده است.
نتیجه بررسیها نشان میدهد فقدان کرکسها باعث شده تا لاشههای پوسیده دامها که پیشتر توسط آنها خورده میشد آبراهها را آلوده کرده و به غذایی برای سگهای وحشی که میتوانند ناقل هاری باشند تبدیل شده است. "آنانت سودارشان" یکی از نویسندگان مقاله مرتبط با آن پژوهش و استاد اقتصاد در دانشگاه وارویک در انگستان میگوید: "این یک شوک بهداشتی بسیار منفی بود".
این یافتهها پیامدهای ناخواستهای که انقراض حیات وحش میتواند موجب شود را آشکار میسازد به ویژه در مورد حیواناتی که نقش بزرگی در اکوسیستم ایفا میکنند و به عنوان گونههای اصلی شناخته میشوند. اقتصاددانان به دنبال سنجش میزان چنین تاثیراتی هستند. برای مثال، مطالعهای در ایالات متحده نشان میدهد از بین رفتن درختان زبان گنجشک نرخ مرگ و میر انسانها بر اثر ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی و تنفسی را افزایش داده است.
محققان در ویسکانسین دریافتند که حضور گرگها، برخورد وسایل نقلیه با گوزنها را یک چهارم کاهش میدهد و باعث ایجاد سود اقتصادیای میشود که ۶۳ برابر بیش از هزینه کشته شدن دام توسط گرگها میباشد.
"ایال فرانک" اقتصاددان دانشگاه شیکاگو میگوید:" تنوع زیستی و عملکرد اکوسیستم برای انسان مهم است".
هندوستان زمانی محل زندگی دهها میلیون کرکس بود. دکتر سودارشان که در دهلی نو بزرگ شده به یاد میآورد که گلههای بزرگی از کرکسها را در مسیر مدرسه و بازگشت اش از مدرسه به خانه میدید. او میگوید:"رودخانه مملو از کرکسهای عظیم الجثه بود که پایین میآمدند و لاشهها را میخوردند. سپس آنان بسیار سریع ناپدید میشدند".
برای سالیان متمادی مرگ کرکسها به مثابه یک راز باقی مانده بود. با این وجود، دانشمندان در سال ۲۰۰۴ میلادی دریافتند که داروی ضد التهابی دیکلوفناک که بر روی گاوها استفاده میشود برای کرکسها به شدت سمی است. یک دهه پیش ازآن حق ثبت اختراع آن دارو منقضی شد و منجر به استفاده دامپروران از نسخههای ارزانتر آن شد.
حامیان محیط زیست تلاش کردند تا آن دارو را برای استفاده در دامپروری ممنوع کنند و در سال ۲۰۰۶ میلادی موفق به این کار شدند. با این وجود، تا آن زمان از جمعیت کرکسهای هندی به میزان بیش از ۹۵ درصد کاسته شده بود. از نظر اکوسیستم کرکسها از لحاظ عملکردی منقرض شده بودند.
دکتر فرانک و دکتر سودارشان برای ارزیابی پیامدهای این موضوع بر روی زندگی انسانها ابتدا از نقشههای محدوده استفاده کردند تا مشخص کنند کرکسها کجا زندگی کرده و کجا زندگی نکرده اند. مقایسه میزان مرگ و میر انسانها بین آن مناطق بسیار کلیدی بود، زیرا مکانهایی که هرگز خانه تعداد قابل توجهی از کرکسها نبوده اند به عنوان نوعی کنترل برای آزمایش طبیعی وحشتناک انجام شده توسط دیکلوفناک عمل میکردند.
زمانی که اقتصاددانان به دادههای خام ترسیم شده بر روی نمودار توجه کردند تقریبا نمیتوانستند باور کنند که تا چه اندازه دقیقا با آن چه که براساس گزارشها پیش بینی کرده بودند انطباق داشت. در مناطقی که کرکسها زندگی میکردند یک سال پس از کاهش قیمت دیکلوفناک نرخ مرگ و میر انسان در سال ۱۹۹۴ میلادی شروع به افزایش کرد و این روند صعودی در سالهای آینده ادامه یافت.
از سوی دیگر در مناطقی که محل زندگی کرکسها نبودند نرخ مرگ و میر به طرز قابل توجهی ثابت باقی مانده بود. اقتصاددانان برای آزمایش آن چه میدیدند شواهد دیگری مانند تغییرات در کیفیت آب و فروش واکسنهای هاری را بررسی کردند.
در پاکستان و نپال نیز پرندگان توسط دیکلوفناک از بین رفته اند. دانشمندان میگویند در نپال جایی که ممنوعیت استفاده از دیکلوفناک در دامپروری موثرتر بوده جمعیت کرکسها طی هفت سال گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است. دانشمندان هشدار میدهند که دولتهای اروپایی و جنوب آسیایی هنوز داروهای دامپروری را به اندازه کافی برای محافظت از کرکسها تنظیم نمیکنند.
کرکسها در آفریقا اغلب قربانیان ناخواسته لاشههای مسموم میشوند که برای کشتن شکارچیانی مانند شیر و کفتار طراحی شده اند و جمعیت کرکسها در آن جا نیز به شدت کاهش یافته است. در آمریکای شمالی جمعیت کرکسها به طور کلی پایدار بوده یا در حال افزایش هستند اگرچه جمعیت کرکسها در کالیفرنیا به شدت در معرض خطر است.