نطق غیر شعاری وزیر جدید ارشاد و رکورد شکنی در آرای نمایندگان/ نگاهی کاملا متفاوت با وزیر دولت رییسی

 
سیدصادق حسینی

   سیدعباس صالحی وزیر ارشاد که در دوران انتخاب وزرا با انتشار یادداشتی خطاب به کمیته فرهنگ شورای راهبری از حضور در دولت عذرخواهی کرده و ترجیح داده بود در موسسه اطلاعات بماند، در نهایت با اصرار رئیس جمهور و توصیه رهبر انقلاب مسئولیت را پذیرفت و با رای اعتماد بالا به وزارت ارشاد بازگشت.
 
   سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ در سخنرانی رای اعتمادش با اشاره به نظریه وفاق ملی، «کاهش فزاینده و مخاطره‌آمیز سرمایه اجتماعی اعتماد به نظام حکمرانی و دولت»، «گُسست‌های نسلی و جنسیتی و... در کشور» و «فاصله‌یابی گروه‌های مرجع و تأثیرگذار اجتماعی با دولت و ارکان حکمرانی» را از چالش های پیش روی نظام حکمرانی دانست و بر نقش پیشران وزارت ارشاد تاکید کرد.
 
صالحی با بیان این که «تجدید و تحکیم و تکمیل مناسبات دولت ـ ملت فرع بر شناخت تغییرات اجتماعی» است به داده‌های پژوهش‌های اجتماعی «عناصر ثابت هویت اجتماعی: دین و دینداری زبان و ادبیات فارسی تنوع جغرافیایی، قومی، زبانی همزیستی ادیان و مذاهب» و «تغییرات اجتماعی معاصر» در ایران اشاره کرد و جمله‌ای طلایی گفت: «به واسطه تغییرات یاد شده و موارد مشابه مناسبات دولت ـ ملت چونان آغاز انقلاب و یا حتی یک دهه پیش نمی توان باشد. در این تغییر مناسبات، نقش" فرهنگ و هنر و رسانه"  به عنوان یک مَفصَل اجتماعی اهمیت پیدا می‌کند و طبعاً نقش اصحاب فرهنگ و هنر به عنوان سکان‌داران این عرصه اهمیت مضاعف دارد.»
 
   او با بیان این مقدمه رویکردهای وزارت ارشاد دولت پزشکیان برای تحقق «وفاق ملی» را چنین گفت:
* برنامه‌ریزی و اقدامات فرهنگی، مشارکت محور باشد و نه دستوری
*حرمت و تکریم منزلتی ذی‌نفعان به‌ویژه نخبگان و ناموران  مورد اهتمام قرار گیرد
* بازتعریف و رعایت حقوق فرهنگی ایشان در دستور کار جدی باشد.
* نهادهای صنفی و مدنی اصحاب فرهنگی و هنری نقش مهّمی در میانجی‌گری این وفاق ملّی دولت ـ ملت دارند و بایستی در توسعه و تقویت آن کوشید.

صالحی البته علاوه بر چالش های عمومی بودجه‌ای و ساختاری نگاهی به چالش های اداری و اجرایی هم داشت و «نگرش تصدی‌گرایانه حداکثری دولتی و هم نهادهای موازی فرهنگی در تصمیم‌گیری و اجرا» را مانع جدی فعالیت وزارت فرهنگ دانست و به چالش های فرهنگ و اقتصاد و مناسباتات حوزه فرهنگ و فناوری و فضای مجازی هم اشاره کرد.
 
در فراز پایانی هم سیدعباس صالحی به رویکردهایش در وزارت فرهنگ پرداخت:

برنامه مردمی سازی و عدالت فرهنگی
نوآوری فناورانه و تسهیلگری اقتصادی(با دو برنامه کاربست فناوری‌های نوین و رونق اقتصاد فرهنگ)
برنامه پاسداشت و تقویت اصالت وهویت ایرانی ـ اسلامی
نقش‌های فرابخشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
 
به یاد آوریم: محمد مهدی اسماعیلی 3 سال پیش 2 شهریور 1400 با بیان مقدمه ای شعاری و کلیشه ای گفته بود:  «‌امروز منبعث از تقابل فرهنگ‌ها همچون تقابل فرهنگ جهاد مقابل خدمت و خودخواهی، فرهنگ امید و نشاط در برابر الحاد و پوچ‌گرایی نمونه آن است. تمام مستضعفان عالم و شهیدان و خانواده‌های آنها در صف مقابل این تقابل فرهنگی و تاریخ‌ساز قرار دارند، البته که پیروزی از آن مریدان و مستضعفان است».
 
وزیر ارشاد مرحوم رئیسی عرصه فرهنگ را عرصه تقابل و جنگ دانسته و تاکید کرده بود: «در اثر تقابل فرهنگ و تمدن در عرصه مدیریت فرهنگ، هنر، سینما، ادبیات، تئاتر، موسیقی، هنرهای تجسمی سنگرهای مهم راهبردی و مقدسی برای ما شکل گرفته است. امروز جنگ اصلی در دنیا جنگ شناخت‌ها، تبلیغاتی و رسانه‌ای است.»

اسماعیلی تاکید داشته بود: «بعضی ها دوست دارند دولت در عرصه فرهنگ یک موجود ناتوان، بی اراده و صرفا ناظر بی طرف و منفعل باشد. این رویکرد را قبول نداریم.»

نکته ی تاسف برانگیز این که اسماعیلی که در سخنرانی رای اعتمادش گفته بود «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک وزارتخانه منفعل و کم اثر شده است. از طرفی هم این وزارتخانه به کارهای حداقلی تقلیل پیدا کرده و از حوزه سیاست گذاری خارج شده است» وزارت ارشاد را از فرایند تولید و نظارت بر شبکه ی نمایش خانگی حذف کرد آن هم با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و خارج از چارچوب قانون گذاری مجلس.
 
در سخنرانی اسماعیلی در مجلس که چارچوب نگاهش به حوزه ی فرهنگ را روشن می کرد، رویکردهای نظارتی و سلبی قابل توجه بود: «عرصه فرهنگ در نظام اسلامی عرصه ولنگاری و سهل اندیشی نیست» و «ما در حوزه محتوایی و نظارت نیازمند قدرت بیشتری هستیم. همین امروز با حضور در کمیسیون‌های مختلف مجلس نمایندگان عزیز ما به این دو موضوع نقدها و گله‌های بسیاری داشتند و ما حتما به این موضوعات توجه جدی خواهیم داشت.»
 
اسماعیلی در فرازهای پایانی سخنرانی خود به شورای فرهنگ عمومی، آرایش رسانه ای کشور، هدف‌مندسازی یارانه‌ها در حوزه فرهنگ، بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرده بود.
  
وزیر ارشاد دولت رئیسی که گفته بود: «تلاش خواهم کرد تا بیانیه گام دوم انقلاب را به عنوان منشوری برای آگاهی ملت ایران و راهبردی برای نهادینه سازی انقلاب و نقشه راه فرهنگی کشور برای تحقق آرمان های اسلامی، تکمیل پروژه نظام سازی، جامع پردازی و تمدن نوین اسلامی در صدر برنامه ریزی ها قرار دهم» باعث شد فاصله و شکاف جدی و عمیقی میان هنرمندان و چهره های فرهنگی با دولت آن مرحوم ایجاد شود که نمونه آن حضور اندک هنرمندان در آیین‌های رسمی رئیس جمهور وقت بود. 
 
ماحصل سخنرانی رای اعتماد سید عباس صالحی و سیدمحمدمهدی اسماعیلی این شد که صالحی رکورد رای اعتماد وزای ارشاد 30 سال اخیر را با 282 رای از آن خود کرد در حالی که اسماعیلی در سال 1400 با 77 مخالف تنها 181 رای موافق از مجلس گرفته بود. البته 3 سال قبل شنیده بودم رهبری با حضور اسماعیلی در وزارت ارشاد مخالفت کرده بودند و به واسطه توصیه و تایید و حمایت برخی چهره ها در نهایت با حضورش در وزارت ارشاد موافقت کردند.
 
دولت هاشمی رفسنجانی  1368
علی لاریجانی : ۲۱۹ رای

دولت هاشمی رفسنجانی، 1372
سید مصطفی میرسلیم: ۱۷۸ رای

دولت سید محمد خاتمی، 1376
سید عطالله مهاجرانی: ۱۴۴ رای

دولت سید محمد خاتمی، 1380
سید احمد مسجد جامعی: 184 رای

دولت احمدی نژاد، 1388
سیدمحمد حسینی: 194 رای

دولت احمدی نژاد، 1384
محمدحسین صفار هرندی   :۱۸۱ رای

دولت حسن روحانی، 1392
علی جنتی: 234 رای

دولت حسن روحانی، 1395
سیدرضا صالحی امیری: 180 رای

دولت حسن روحانی، 1396
سید عباس صالحی: 242 رای

دولت سیدابراهیم رئیسی، 1400
سیدمحمدمهدی اسماعیلی: 181 رای

بیشتر بخوانید:

دیدار هیات رئیسه و مدیرعامل خانه سینما با وزیر ارشاد

نامه شورایعالی تهیه‌کنندگان سینما به وزیر جدید ارشاد

سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شد

عباس صالحی از پس چالش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد برمی‌آید؟

سیدعباس صالحی کیست که با دو رئیس جمهور وزیر ارشاد شد؟

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر