دیابت یکی از بیماریهای مزمن و شایع در سراسر جهان است که اگر به موقع تشخیص داده نشود و مدیریت نگردد میتواند به مشکلات و عوارض جدی منجر شود. این بیماری زمانی رخ میدهد که سطح قند خون بدن به طور مداوم بالا بماند.
علائم دیابت متنوع هستند و میتوانند بسته به نوع دیابت و وضعیت فرد متفاوت باشند. آگاهی از مهمترین علائم دیابت به تشخیص زودهنگام و درمان به موقع کمک میکند، که این امر میتواند از عوارض جدی و بلندمدت این بیماری جلوگیری کند.
در این مقاله به بررسی دقیق علائم دیابت، تفاوتهای علائم این بیماری در انواع مختلف، مانند دیابت نوع یک، نوع دو، بارداری و ... خواهیم پرداخت.
دیابت یک بیماری مزمن است که زمانی رخ میدهد که سطح قند خون (گلوکز) در بدن به طور مداوم بالا باشد. گلوکز منبع اصلی انرژی بدن است که از غذایی که مصرف میکنیم به دست میآید. هورمون انسولین که توسط پانکراس تولید میشود، به سلولهای بدن کمک میکند تا گلوکز را از خون بگیرند و به انرژی تبدیل کنند.
در افراد دیابتی، یا بدن به اندازه کافی انسولین تولید نمیکند (دیابت نوع یک)، یا سلولهای بدن به انسولین پاسخ نمیدهند (دیابت نوع دو)، که باعث میشود سطح قند خون بالا برود.
مهمترین علائم دیابت ممکن است در بین افراد مختلف و با توجه به نوع دیابت متفاوت باشد. با این حال، برخی از علائم مشترک دیابت عبارتند از:
افزایش قند خون باعث میشود کلیهها تلاش بیشتری برای دفع گلوکز اضافی از طریق ادرار داشته باشند. این موضوع باعث میشود فرد به ویژه در شب، نیاز به دفع ادرار بیشتری داشته باشد. این علامت میتواند به خستگی و کمآبی بدن منجر شود.
تکرر ادرار باعث از دست دادن آب بیشتر از بدن میشود که منجر به احساس تشنگی مداوم میگردد. این علامت یکی از نشانههای اولیه دیابت است که به طور مداوم فرد را مجبور به نوشیدن آب بیشتر میکند.
بالا بودن قند خون به معنی عدم توانایی سلولها در دریافت گلوکز کافی برای انرژی است. افزایش سطح قند خون باعث میشود که بدن نتواند به طور مؤثر از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده کند و در نتیجه فرد احساس خستگی مفرط میکند، حتی با وجود استراحت کافی. خستگی مداوم میتواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد.
به خصوص در دیابت نوع یک، بدن به دلیل عدم تولید انسولین نمیتواند از گلوکز برای انرژی استفاده کند و به جای آن چربیها و عضلات را تجزیه میکند. این فرآیند میتواند باعث کاهش وزن ناگهانی و غیرمنتظره شود، حتی اگر فرد اشتهای خوبی داشته باشد.
افزایش سطح قند خون میتواند منجر به تورم عدسی چشم شود و وضوح بینایی را تحت تأثیر قرار دهد. این علامت معمولاً موقتی است و با کنترل بهتر قند خون بهبود مییابد، اما در صورت عدم درمان میتواند به مشکلات جدیتر بینایی منجر شود.
دیابت میتواند به دلیل کاهش جریان خون و آسیب به عروق خونی و اعصاب، فرآیند التیام زخمها را کندتر کند. افراد دیابتی ممکن است زخمها و خراشهای جزئی را تجربه کنند که به طور غیرطبیعی زمان طولانیتری برای بهبود نیاز دارند.
سطح بالای قند خون محیط مناسبی برای رشد باکتریها و قارچها فراهم میکند، که میتواند باعث عفونتهای مکرر در مناطق مختلف بدن شود. این علامت به خصوص در زنان به صورت عفونتهای قارچی واژن و عفونتهای دستگاه ادراری بروز میکند.
این علائم قند خون میتوانند به عنوان نشانههایی هشداردهنده برای دیابت عمل کنند و نیازمند بررسیهای پزشکی و تستهای خون مناسب هستند. تشخیص به موقع و درمان مؤثر میتواند کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت را بهبود بخشد و از عوارض جدی این بیماری جلوگیری کند.
دیابت نوع یک معمولاً در کودکی یا جوانی شروع میشود، اگرچه میتواند در هر سنی رخ دهد. این نوع دیابت به عنوان یک بیماری خودایمنی شناخته میشود که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای بتا پانکراس که انسولین تولید میکنند حمله میکند.
مهمترین علائم دیابت نوع یک ممکن است به سرعت ظاهر شوند و شامل موارد زیر است:
دیابت نوع دو معمولاً در افراد بالای 40 سال دیده میشود، اگرچه امروزه در افراد جوانتر نیز شایع شده است. در این نوع دیابت، بدن به درستی به انسولین پاسخ نمیدهد (مقاومت به انسولین) و یا پانکراس به اندازه کافی انسولین تولید نمیکند.
مهمترین علائم دیابت نوع دو ممکن است به تدریج ظاهر شوند و شامل موارد زیر است:
دیابت خاموش، که به عنوان پیشدیابت نیز شناخته میشود، وضعیتی است که در آن سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز به حدی نرسیده که به عنوان دیابت کامل تشخیص داده شود. این نوع دیابت معمولاً بدون علائم واضح است و به همین دلیل به آن "دیابت خاموش" میگویند.
با این حال، ممکن است برخی علائم خفیف وجود داشته باشد:
دیابت بیمزه (دیابت اینسیپیدوس) یک بیماری نادر است که با دیابت قندی تفاوت دارد و ناشی از مشکلات در تنظیم آب بدن توسط کلیهها است. این نوع دیابت به دلیل عدم تولید کافی هورمون ضدادراری (ADH) یا عدم پاسخگویی کلیهها به این هورمون رخ میدهد.
نشانه های دیابت بیمزه عبارتند از:
دیابت بارداری نوعی دیابت است که در طول بارداری رخ میدهد و معمولاً پس از زایمان از بین میرود. این نوع دیابت به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری ایجاد میشود که میتواند باعث مقاومت به انسولین شود.
علائم دیابت بارداری عبارتند از:
دیابت بارداری نیاز به مراقبت و مدیریت دقیق دارد تا از عوارض احتمالی برای مادر و نوزاد جلوگیری شود. این عوارض ممکن است شامل وزن زیاد نوزاد، زایمان زودرس، و مشکلات قند خون نوزاد پس از تولد باشد. مدیریت دقیق سطح قند خون و مشاوره با متخصصین پزشکی برای زنان باردار بسیار مهم است.
علائم دیابت در زنان میتواند شامل علائم عمومی دیابت و همچنین برخی علائم خاصتر باشد. برخی از علائم خاص دیابت در زنان عبارتند از:
دیابت در مردان نیز با علائم عمومی دیابت همراه است، اما ممکن است برخی علائم خاصتر نیز داشته باشد:
دیابت در کودکان معمولاً به صورت دیابت نوع یک ظاهر میشود، اگرچه دیابت نوع دو نیز در کودکان مشاهده میشود.
مهمترین علائم دیابت در کودکان شامل موارد زیر است:
اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم دیابت را تجربه میکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است تعدادی از تستهای خون مانند تست قند خون ناشتا، تست تحمل گلوکز خوراکی، و تست هموگلوبین A1c را تجویز کند تا سطح قند خون شما را ارزیابی کند.
تشخیص زودهنگام دیابت میتواند به مدیریت بهتر بیماری و جلوگیری از عوارض آن کمک کند.
دیابت یک بیماری پیچیده و شایع است که اگر به موقع تشخیص داده نشود و کنترل نشود میتواند به مشکلات جدی بهداشتی منجر شود.
درک مهمترین علائم دیابت و شناخت تفاوتهای آنها در نوع یک و نوع دو، و همچنین در زنان، مردان و کودکان میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثرتراین بیماری کمک کند.بنابراین اگر علائم بیماری قند را دارید و مشکوک به دیابت هستید، بهتر است با یک متخصص بهداشت و درمان مشورت کنید تا بهترین راههای تشخیص و درمان را پیدا کنید.
منبع :مجله سلامتی من