پری صابری به روایت پری‌بانو

 عصر ایران؛ رضا صائمی- درگذشت پری صابری را می توان به مثابه یتیم شدن تئاتر ایران دانست که آدمی از مرگ مادر یتیم می‌شود و او نقشی مادرانه برای تئاتر ایران داشت؛ در زایش و پرورش آن. 

  این روزها از پری صابری بسیار گفته و نوشته‌اند اما در این یادداشت برآنم مستندی را برای تماشا معرفی کنم که تماشاگه راز پری صابری و زندگی فردی و هنری اوست؛ مستند «پری بانو» به کارگردانی بیژن شکرریز و تهیه کنندگی علیرضا حسینی که هم برای آنهایی که شناخت چندانی از پری صابری ندارند و هم برای آنها که او را می شناسند می‌تواند جذاب و تماشایی باشد چراکه هم آشنایی‌زایی می‌کند و هم آشنایی‌زدایی. 

 کارگردان، مستند خود را با جهان ذهنی پری صابری آغاز می‌کند. زمانی که او از تصویر، رنگ و زندگی صحبت می‌کند و نشان می دهد چقدر زندگی او برساختۀ رنگ و تصویر است" حتی چیدمان خانه و دکوراسیون آن متاثر از همین دو عنصر است و اهمیت فضاسازی را به میانجی رنگ و تصویر برجسته می سازد. 

  بیژن شکرریز کتابی هم دارد درباره پری صابری به نام «بانوی رند» که در واقع مجموعۀ مصاحبه‌هایی است که با پری صابری داشته است. 

  در بسیاری از آثار مستند تصویر مصاحبه کننده دیده می‌شود اما در «پرتره» کارگردان آگاهانه خود را حذف کرده‌ است. به همین دلیل ما در اینجا با یک خود زندگی‌پنداری سوژه مواجه‌ایم. به صورتی که خود شخصیت از زندگی‌اش می‌گوید. همچنین با روایت او از شخصیت‌های دیگری چون گلستان، صادق هدایت و مصدق رو به روییم. 

  این روایت‌ها دست به دست هم می‌دهند تا ما شکل کلی جالب توجهی ببینیم. 

  در واقع مستند «پری بانو» روایت زندگی پری صابری با زبان و بیان خود هنرمند است. ضمن اینکه این مستند پرتره را می‌توان در ذیل تاریخ شفاهی قرار داد. تاریخ شفاهی تصویری که سوژه درباره خود حرف می‌زند و در واقع خود را روایت می کند. 

  ساخت این مستند ۴ سال به درازا کشیده و یکی از دلایل آن طبعا شرایط جسمانی خانم صابری بوده که فرایند تولید را کند کرده اما حاصل نگاهی جزیی نگرانه به زندگی او و ایده‌ها و نگاهش به هنر، زن، زندگی، تئاتر و واکاوی شخصیت فردی خودش بود که تماشای آن می توان ابعاد تازه ای از این هنرمند بی بدیل را آشکار کند. 

  نسخه تلویزیونی این مستند به نام «حکایت دل» از شبکه چهار سیما پخش شد که یک مستند ۶۰ دقیقه ای از یک مستند ۱۲۰ دقیقه ای است. 

  بیژن شکرریز درباره ارتباط با خانم صابری برای ساخت این مستند گفته است: «یکی از شخصیت‌هایی که خیلی خوب توانستم با آن ارتباط برقرار کنم، خانم صابری بود. ایشان تصویر و نور و دوربین را می‌شناخت و همین موضوع سبب شد تا کار برای خودم نیز جذاب‌تر شود» 

  از کودکی در تربیت خانوادگی پری صابری، فرهنگ و به خصوص فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه ای داشته است. 

 فرهنگ ایرانی او را با ریشه های این سرزمین آشنا کرد به اندازه‌ای که توانست در این خاک ببالد، بزرگ شود و بتواند با زبان مادری از آثار بزرگانی چون حافظ، سعدی، مولوی، عطار و فردوسی بهره‌مند شود از دهۀ 40 تا 1397 در داخل و خارج کشور در اشاعۀ آن به بهترین شکل بکوشد. 

  در این گفت‌و‌گو جزئیاتی از زندگی شخصی، اجتماعی، فرهنگی و هنری پری صابری مطرح می‌شود که به خوبی صیقل خوردن این الماس درخشان را در طول دهه‌ها نشان می‌دهد و در میان آن می‌توان جنبه‌هایی ناگفته و پنهان مانده از تاریخ فرهنگ و ادب و هنر ایران را یافت. 

 این فیلم مستند و کتاب برای همه آنهایی که علاقه دارند این بانوی هنرمند را بشناسند راه‌گشاست.

بیشتر بخوانید:

پری صابری ، کارگردان تئاتر درگذشت

تماشاخانه

رسوایی اخلاقی در کلیساهای انگلستان / کسی که تاج شاه چارلز را بر سرش گذاشت چه کرد؟ (فیلم)

عروسک‌های پاپت به جای خانواده / اهالی یک روستا در ژاپن حسرت گذشته را به شکل عجیبی پر می‌کنند (فیلم)

فیلم های دیگر