مواد و عناصر رادیواکتیو بهطور طبیعی در زمین پیدا میشوند اما در واقعیت، اثرات فعالیتهای انسانی نظیر آزمایشهای تسلیحات هستهای و وقایع صنعتی، مناطقی با میزان رادیواکتیو بالا ایجاد کرده است که اثرات شدیدی بر سلامتی افراد نزدیک به این مکانها دارد. در ادامه چند مورد از پرتوزاترین مکانهای روی زمین، بدون ترتیب خاصی معرفی میشود.
به گزارش ایمنا، این سایت با تولید حدود ۷۴ تن پلوتونیوم برای انبار تسلیحات هستهای ایالات متحده، یکی از پرتوزاترین مکانها در جهان است. سایت هانفورد که در سال ۱۹۴۳ تأسیس شد و در طول جنگ سرد مورد استفاده قرار گرفت، یکی از تأسیسات اصلی ایالات متحده برای تولید پلوتونیوم برای ساخت سلاحهای هستهای بود. هانفورد تقریباً دو سوم پلوتونیوم مورد استفاده در انبار تسلیحات هستهای ایالات متحده را تولید کرد و حدود ۶۰ هزار سلاح هستهای در آنجا ساخته شد، از جمله بمبی که در سال ۱۹۴۵ روی ناکازاکی فرود آمد.
در حال حاضر این سایت از رده خارج شده است، اما هنوز حدود ۶۰ درصد از زبالههای رادیواکتیو سطح بالا را در خود جای داده که زیر زمین دفن شده و بخش وسیعی از آبهای زیرزمینی را آلوده کرده است
سایت آزمایشی Semipalatinsk که به آن Polygon نیز میگویند، یکی از مکانهای کمتر شناختهشده است که توسط اتحاد جماهیر شوروی برای آزمایش سلاحهای هستهای مورد استفاده قرار میگرفت و تخمین زده میشود که حدود ۴۵۶ بمب بین سالهای ۱۹۴۹ و ۱۹۸۹ در آنجا پرتاب شده است.
به دلیل اثرات بیش از حدی که این آزمایشها بر ایمنی منطقه داشت در سال ۱۹۹۱ تعطیل شد اما حدود ۲۰۰ هزار نفر از ساکنان محلی تحت تأثیر این آزمایشها قرار گرفته و بسیاری از آنها به انواع مختلف سرطان مبتلا شدند. یک مقاله معتبر نشان میدهد که از هر ۲۰ کودک این منطقه، یک نفر با نقصهای ژنتیکی متولد میشود.
منبع غنی اورانیوم قرقیزستان زیر زمین Mailuu-Suu قرار دارد. اتحاد جماهیر شوروی طی جنگ سرد برای تأمین سوخت تسلیحات هستهای، نزدیک به ۱۰ هزار تن اورانیوم از این منطقه استخراج کرد که منجر به آلوده شدن محصولات معدنی اطراف مناطق حفاری شد و زبالههای حاصل وارد رودخانه شد که اثرات آن همچنان ادامه دارد. بسیاری از ساکنان محلی دچار بیماریهای مختلف شدند و از سرطان رنج میبرند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سال ۲۰۱۰ هشدار داد که Mailuu-Suu نیاز فوری به پاکسازی دارد.
یکی از کارخانههای رادیوشیمیایی تولید محصولات هستهای برای برنامه تسلیحات هستهای شوروی، کارخانه کمباین شیمیایی سیبری معروف به «شهر مخفی Tomsk-۷» در سورسک بود که شامل چندین تأسیسات هستهای برای تولید پلوتونیوم و اورانیوم میشد و فقط کارگران کارخانه و خانوادههایشان میتوانستند در این منطقه زندگی کنند. طی حادثه عظیمی در سال ۱۹۹۳ گاز رادیواکتیو، اورانیوم و پلوتونیوم تا فاصله ۲۸ کیلومتری در محیط منتشر شد و بیش از ۱۷۷ هزار نفر را تحت تأثیر قرار داد.
پس از فروپاشی اتحادیه در سال ۱۹۹۱، این سایت تولید پلوتونیوم و اورانیوم غنیشده را متوقف کرد و در حال حاضر یک مکان اصلی برای ذخیره و جابهجایی مواد هستهای مورد استفاده در تسلیحات است.
سلافیلد در طول جنگ سرد، برای برنامه تسلیحات هستهای بریتانیا مواد هستهای تولید میکرد. هرچند سلافیلد نخستین نیروگاه هستهای تجاری در جهان بود که برای تولید برق مورد استفاده قرار میگرفت، اما این بخش از تأسیسات از زمان جنگ سرد تعطیل شد. در حال حاضر این سایت برای بازفرآوری سوخت هستهای استفاده میشود و مقادیر زیادی زبالههای آلوده را در دریای ایرلند رها میکند. با این حال، طبق گزارش آژانس حفاظت از محیطزیست (EPA)، قرار گرفتن در معرض تشعشعات ناشی از رادیواکتیویته مصنوعی در دریای ایرلند در مقایسه با رادیواکتیویته طبیعی در محیط بسیار کم است.
سواحل سومالی به محل تخلیه زبالههای هستهای و خطرناک تبدیل شده است، طبق گزارش برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد (UNEP) در سال ۲۰۰۹، هزینه تخلیه هر تن زباله در سواحل سومالی بهطور متوسط ۲.۵۰ دلار است که در مقایسه با ۲۵۰ دلار برای دفع زباله در اروپا بسیار اندک است. به گزارش برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد نزدیک به ۶۰۰ بشکه زباله سمی و هستهای در سواحل سومالی ریخته شده است که هشداری برای وقوع یک فاجعه زیستمحیطی در آینده است.
آوریل ۱۹۸۶ زمان وقوع یکی از بدترین حوادث هستهای تاریخ بود که طی یک آزمایش شبیهسازی خرابی برق ایستگاه در نیروگاه چرنوبیل رخ داد. این رخداد منجر به غیرفعال شدن سیستمهای ایمنی کارخانه و ایجاد یک انفجار بزرگ و آتشسوزی شد که تودههایی از مواد رادیواکتیو را به جو فرستاد و بیش از پنج میلیون نفر را فقط در اتحاد جماهیر شوروی سابق در معرض پیامدهای آن قرار داد.
این منطقه شاهد نرخ بالاتر از حد طبیعی بعضی سرطانها و بیماریها و نرخ بالای مرگ و میر در افرادی بود که محل را پاکسازی کردند. علاوه بر این، انتشار مواد رادیواکتیو باعث شد که بعضی از حیوانات در این منطقه با ایجاد سلولهای مقاوم به سرطان دچار آسیب شوند.
فاجعه نیروگاه هستهای فوکوشیما داینی در سال ۲۰۱۱ منجر به نشت مواد رادیواکتیو و سرریز فاضلاب آلوده سه راکتور به اقیانوس آرام شد. زمینلرزه ۹.۱ ریشتری ۲۰۱۱ در فوکوشیما، امکانات ایمنی موجود در نیروگاه را تحت تأثیر قرار داد، هرچند نیروگاه در زلزله آسیب ندید اما سونامی پس از زلزله بیش از دو برابر قدرت مقاومت نیروگاه بود که منجر به از کار افتادن پمپهای آب نیروگاه شد و نتیجه آن سرریز مقادیر زیادی فاضلاب آلوده به زبالههای رادیواکتیو در اقیانوس بود.