عصرایران؛ مسعودشفیعی برزی- پس از دو شب اجرای گروه قمر در تالار وحدت که با استقبال تهرانیها رو به رو شد، قرار است این گروه به آهنگسازی نوید دهقان و خوانندگی حمید نوربخش ۳ و ۴ شهریور در کاشان و ۵ شهریور در اصفهان روی صحنه حاضر شود. اوایل شهریورماه هم آلبوم « از جان و از دل» به آهنگسازی نوید دهقان، اجرای گروه قمر و با صدای سالار عقیلی به بازار عرضه میشود.
از اجرایی که پیش رو دارید برای مخاطبان ما بگویید؟کنسرتی که پیش رو داریم در حقیقت به پیشنهاد آقای نوربخش از تابستان 91 ، تمریناتش شروع شد. در این سه سال ما به طور منظم هر هفته روی این کار تمرین داشتیم و این کار در شهرهای مختلف و در سال 2012 در کشور سنگاپور اجرا شد و نهایتا در روند این سه سال ما به آنچه باید از کار حذف میشد و یا آنچه باید به آن اضافه میشد پی بردیم تا نهایتا در اوایل امسال به این نتیجه رسیدیم که اکنون این کار پس از سه سال تمرین مداوم قابلیت خوبی پیدا کرده تا به صورت جدیتری در شهرهای مختلف ارائه شود.
در مجموعه ای که قرار است ارائه دهید فرآیند انتخاب شعر بر چه اساسی و چگونه بوده است؟در قسمت اول اشعار شیدای گیلانی آمده است که برای اولین بار است که روی اشعار او تصنیف ساخته میشود. البته سابقا یکی از اشعار ایشان را استاد بنان به صورت آواز در یکی از برنامه های گلها اجرا کرده بودند. من به شخصه به شعر بسیار علاقهمند هستم و شعر بسیار میخوانم و شعرای بسیاری هستند که قوی هستند و کمتر نام آنها شنیده شده است و شیدای گیلانی نیز از شعرای سبک خراسانی است که اشعار وی فضای جدیدی دارد و به دلیل ثقیل بودن سبک شعر خراسانی و استفاده از واژههایی که مختص این سبک است، من دوست داشتم که این چالش را امتحان کنم و بفهمم که این اشعار چه فرم موسیقی را میطلبند؛ چرا که فرم موسیقی هم به همان میزان با سبک و فرم شعر درگیر است و میخواستم از روند اشعار شیدای گیلانی تبعیت کنم و برای من به مجموعهای دوست داشتنی بدل شد. چرا که به هرحال با دیگر فرمهای کار که تا به حال انجام داده بودم متفاوت بود و قبلا بیشتر غزلهای حافظ و سعدی و سبک عراقی یا شعر نو استفاده شده بود و سبک خراسانی کمتر کار شده بود. در قسمت دوم اجرا، مانند روند سابق اشعار حافظ و مولانا و سیاوش کسرایی، شاعر مورد علاقهی خودم را کار کردیم که در همه برنامهها و آلبومها از او شعر داریم و خواهیم داشت. این فضایی است که من از کودکی بسیار کار کرده و با آن آشنا بودم و تمامی این اشعار را حفظ هستم و اگر زمانی، حالی دست دهد و فرصتی باشد که ملودیای به ذهنم برسد روی آنها کار میکنم و به دلیل علاقهام به این اشعار هرگز به این دید نگاه نکردهام که کتابی را باز کنم تا شعری برای آهنگسازی پیدا کنم. حقیقا از این اشعار لذت میبرم و تنها سعی دارم که خرابشان نکنم.
از شما 6 آلبوم در بازار با خوانندگانی همچون آقای سرلک، تفتی و عقیلی موجود است. در این اجرا شما به این جمع بندی رسیدید که با آقای نوربخش همکاری کنید. چرا؟آقای نوربخش خواننده بسیار توانمندی هستند که یکی از آثار مورد علاقه ی من، کنسرت 76 گروه عارف با صدای ایشان بود که استاد مشکاتیان آن را کار کرده بودند. نکته بعدی تبحر آقای نوربخش در آواز خواندن است با توجه به اینکه مهمترین بخش موسیقی کلاسیک و موسیقی دستگاهی ما ساز و آواز است. امروزه به دلایل شرایط فرهنگی که بر جامعه حکمفرماست، این شرایط سلایق هنری افراد را تغییر میدهد. همانطور که مثلا در دوره قاجار شما میبینید در تمام رشتههای هنری -اگر آن را کج سلیقگی ننامیم- میشود گفت سلیقه حاکمیت زمان، خیلی از مفاهیم هنری را تغییر داد و در آن دوره مفاهیم زیباییشناسی عوض شد. اکنون هم به دلیل گستردگی روابط اجتماعی، شبکه های اجتماعی و تبلیغاتی که روی سایر ژانرهای موسیقی و هنری میشود و بایکوت شدن موسیقی ساز و آوازی، این مهمترین بخش موسیقی ما تقریبا به فراموشی سپرده شده است. چون هنگامی که مخاطب علاقهای نشان ندهد، خواننده هم خود را ملزم نمیداند که آوازی بخواند. آواز خواندن هم کار هرکسی نیست و نیازمند تمرین، تجربه و ممارست بسیار زیاد است. آقای نوربخش جدا از رنگ صدای زیبایی که دارند و به دلیل علاقه من از کودکی به رنگ صدای ایشان که به نوعی برایم نوستالژیک هم است، تبحر بسیاری هم در آواز خوانی دارند و از محدود خوانندگان ما هستند که اکنون توانایی درست آواز خواندن را دارند. بخش مهمی از کار ما در این کنسرت، ساز و آوازهایی است که در آن برای قطعات خیلی زحمت کشیده شده است و روی آن کار شده و تمرین شده و از لحاظ ارکستراسیون نسبت به کارهای دیگرمان قوام بهتری داشته است و همیشه مشکلی که در کنسرتها از جمله کنسرتهای گروه خودمان وجود داشت این بود که آوازها هرگز آن قوام و قدرت لازم را نداشتند اما این بار من به شنوندگانی که موسیقی ایرانی و ساز و آواز را دوست دارند، توصیه می کنم که کنسرت را تشریف بیاورند و بعد از مدتها ساز و آواز گوش دهند.
گروه قمر از معدود گروههایی به شمار میآید که نزدیک به ۱۰ سال در حال فعالیت است. یکی از مشکلاتی که بیشتر گروه های موسیقی درگیر آن هستند، همین مسئله دوام گروه است. شما مشخصا دلیل پایداری گروه قمر را در آستانه ده سالگی خود چه میدانید؟این نکته مرا به یاد شعری از حافظ می اندازد که می گوید:
مکن در این چمنم سرزنش به خودرویی چنان که پرورشم می دهند می رویم
این نشان می دهد هیچ مسئله ای بدون آموزش و بدون قرار گرفتن در محیط اتفاق نمیافتد.
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست در باغ لاله رویاند و در شوره زار خس
در واقع خیلی از مسائل باید دست به دست هم دهند تا موفقیتی در زمینه هنر ایجاد شود. در حقیقت علاوه بر اینکه شما باید بذر خوب داشته باشید، زمین مناسب باید داشته باشید، باران هم باید وجود داشته باشد و درکنار مجموعه اینها باید باغبانی هم وجود داشته باشد که از گیاه محافظت کند تا بارور و تنومند شود. آنچه در کار من بسیار تاثیر داشت این بود که من در شانزده سالگی بر اثر اتفاقاتی، این افتخار را پیدا کردم که در محضر استاد پرویز مشکاتیان برسم و با ایشان در گروه عارف همکاری کنم و در ضمن شاگردی ایشان را هم انجام دهم. این نکته بسیار در من موثر بود. گروه عارف به نظر من مطرحترین گروه موسیقی این کشور است که تا کنون تشکیل شده است. از همین رو من در این گروه بسیاری نکات را از استاد مشکاتیان آموختم. شاید اگر این فرصت به من دست نمیداد هرگز در این کار موفق نبودم. از طرفی همیشه ذهنیتی داشتم که سعی می کنم در هر مکانی قرار می گیرم در حال یادگیری باشم، هر مسالهای که اتفاق میافتد را با دقت میبینم و در مورد آن فکر میکنم و سپس در مورد آن به نتیجه میرسم.
من قدرت گروه عارف را میدیدم و یاد میگرفتم و این را اکنون در کار خودم رعایت میکنم. از طرفی ضعفهایی را هم که در کار وجود داشت در درونم شناسایی میکردم و امروز سعی میکنم آن ضعفها در زمینه سازماندهی گروه و نه در زمینه مسائل فنی را رعایت کنم و در کار خودم وجود نداشته باشد. بسیاری افراد این مجال را ندارند، در حالی که اساتید نسل قبل میتوانند کمک زیادی به ما کنند و ممکن است مثلا در کار من مشکلاتی باشد که به آن آگاهی نداشته باشم و مثلا استاد علیزاده آن را تشخیص دهد، چون بسیاری مسائل در اثر تجربه اتفاق میافتد. ولی این دسترسیها هم آسان نیست، مثلا در دانشگاهها هیچ یک از اساتید درجه یک ما تدریس نمیکنند و در هنرستانها نیستند و دسترسی به ایشان هم کار بسیار سختی است و کار هرکس نیست. بنابراین همه در حال آزمون و خطا کردن هستند که در این فرآیند هم بسیاری مسائل و سختیها اتفاق میافتد و شاید یکی از دلایل موفقیت گروه قمر این بود که من در زمانی شروع به تشکیل این گروه و کنسرت و کار کردم که این همه گروه و کنسرت وجود نداشت. وقتی ما در سال 85 شروع به اجرا در شهرستانها کردیم آنقدر کنسرت مرسوم نبود و در سال در شهری مثل همدان شاید یک کنسرت برگزار میشد و مانند الان نبود که هر هفته کنسرت برگزار شود. منتها الان هرروز در همه شهرها کنسرت وجود دارد و این بر کار گروههای جوان تاثیر میگذارد و نمیتوانند از لحاظ چرخه اقتصادی و کاری به موفقیت برسند.
برنامه های آینده خودتان و گروه قمر چیست؟برنامه ما این است که پس از اجرا در کاشان و اصفهان، تا قبل از ماه محرم یعنی آبان ماه این کار را در یزد و رشت نیز روی صحنه ببریم. ضمن آن که کلیپی تصویری از یکی از قطعات این مجموعه به زودی در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت که کلیپ متفاوتی است که یکی از بازیگران خوشنام سینمای کشور قبول زحمت کردند تا در آن بازی کنند. ضمن آن که آلبومی هم با عنوان «از جان و از دل» داریم که اوایل شهریور ماه منتشر خواهد شد که امیدوارم طبق وعده شرکت ایران گام در زمان مشخص شده در اوایل شهریور ماه منتشر شود و به دست علاقهمندان برسد. خواننده آن اثر سالار عقیلی است که در ادامه همکاریهای سابق خود، پارسال این آلبوم را با هم ضبط کردیم و در مجموع اثر قابل اتکایی است. برای این اثر حدودا 250 صفحه پارتیتور نوشته شده است و برنامه دارم که پارتیتورهای آن را هم به زودی منتشر کنم.