پس از سن 40 سالگی به راحتی و با توجه به چند نکته کاربردی در زمینه تغذیه، خواب و فعالیت بدنی می توان تناسب اندام دائمی داشت.
شاید برای شما هم پیش آمده که وقتی در کمدتان را باز میکنید با کمی نگرانی به خودتان میگویید ای کاش وزنم همان وزن سابق بود و لباسهای قدیمیام همانند گذشته برتنم به زیبایی جلوه میکرد. با نگاه کردن به گذشته همیشه حسرت این را میخوریم که چهره و اندام گذشته را داشته باشیم.
قطعا این اتفاق برای شما هم پیش آمده، ولی در حال حاضر وقتی نگاه به افراد بالای 40 سال میکنیم، در مییابیم که بعضیها شکل گلابی هستند، یعنی از بالا کمی لاغر، ولی در شکم و پهلو تپل هستند، ولی بعضیها هم کلا مثل گردو هستند. شاید این افراد بارها بارها به فکر لاغری افتاده باشند اما تاکنون برای آنها نتیجهای در پی نداشته است.
انتخاب رژیم غذایی موضوع بسیار حساسی است. شما باید در ابتدا بدانید که بدنتان به چه میزان انرژی نیاز دارد و همچنین هدف خود را مشخص کنید. اما این دو مورد کافی نیست. مسائلی مانند هزینهی کلی رژیم غذایی و … نیز از سری مسائلی است که نباید به آن بی توجه بود.
اینکه به فکر تناسب اندامتان هستید خیلی هم خوب است اما هر کاری اصولی دارد. اگر برای لاغر شدن تن به رژیمهای سخت می دهید و بعد از اینکه به هدفتان رسیدید همه چیز را رها می کنید و چند ماه بعد به وزن قبلی بر می گردید بدانید که سلامتتان را در معرض خطر قرار می دهید. برای اینکه در دام این قبیل رژیم ها نیفتید با ما همراه باشید.
مینایی متخصص طب سنتی میگوید: اگر هر فرد از سر سفره سیر بلند نشود، نه چاق میشود و نه لاغر؛ همانطور که در توصیههای دینی آمده است. این کار همیشه موجب تناسب اندام میشود.
رابطه حساسیت رژیم با افزایش سن
دکتر محمدباقر مینایی عضو هیئت علمی دانشکده علمی پزشکی تهران و متخصص طب سنتی ایرانی، در خصوص تناسب اندام افراد میانسال گفت: هرچقدر سن افراد بالاتر میرود، پیری در اعضای بدن شکل میگیرد و اعضای بدن دچار پیری و کمکاری میشوند. هنگامی که جوان هستیم، سلولهای بدن بهترین عملکرد را در تمام قسمتهای بدن دارند، اما با گذر زمان این سلولها به نوعی فرسوده میشوند، بنابراین بازده مناسبی را از خود نشان نمیدهند.
وی ادامه داد: افرادی که سنشان افزایش مییابد، قدرت جذب سیستم گوارش آنها کاهش مییابد و هنگامی که زیاد غذا بخورند، دچار عارضه خواهند شد. یکی از این عارضهها خسته به نظر رسیدن پس از بیدار شدن است، خوردن غذاهای سریع الهضم مانند شیربرنج، حلیم و ... در سلامت آنها موثر است.
اعضای بدن هم با افزایش سن پیر می شوند وی در ادامه تصریح کرد: غذاهای سریعالهضم شامل غذاهایی هستند که از گوشت گوسفند جوان شکل گرفتهاند، آن هم از ناحیه گردن، کتف و قلوهگاه گوسفند جوان.
خوردن حبوباتی که نفخ آنها گرفته شده است و همچنین از خوردن میوههایی که نور خورشید کمتری به آنها خورده باشد، توصیه نمیشود، نه تنها مفید نیستند، بلکه عارضه به همراه دارند.
مینایی عنوان کرد: متاسفانه مردم ما دقت ندارند که هرچیزی را در فصل خودش بخورند، مثلا الان که فصل پاییز و سرما است، مردم سالاد همراه با خیار و گوجه میخورند، در صورتی که این خیار و گوجه گلخانهای هستند. در گلخانهها مواد شیمیایی استفاده میشود که موجب عارضه میشوند.
همه غذاها میتوانند مغذی باشند، ولی اگر به اندازه باشند و بیش از اندازه خورده شوند، مضر هستند. عدم رعایت این ملاحظات موجب ابتلا به بیماریهای مختلف میشود.
سن اضافه کنید، وزن نه! دکتر برلیانت بزرگمهر دبیر انجمن تغذیه ایران و مشاور تغذیه و رژیم درمانی، با اشاره به تناسب اندام در افراد میانسال بیان کرد: باید به این موضوع توجه داشته باشیم که از 40 سالگی به بالا دو اتفاق مهم در بدن رخ میدهد. یک افزایش وزن، دو تحلیل بافت استخوان شروع میشود که باید پیشگیری انجام شود. غذاهایی که در سن پایین میخوریم و دچار چاقی نمیشویم، اما اگر در 40 سال به بالا خورده شوند، موجب افزایش وزن میشوند.
وی افزود: از مصرف سرخکردهها و غذاهای پرچرب پرهیز کنیم. توصیه میشود غذاها به صورت پخته مصرف شوند، حتی خورشتها با مقدار کمی آب و یک قاشق روغن مایع سرخکردنی، حتی المقدور از غذاهای بخارپز استفاده کنیم.
برنج؛ غذای انرژِ زا سالمندی وی بیان کرد: یک مسئلهای که وجود دارد این است که بعضی از افراد نان و برنج را از وعدههای غذایی خودشان حذف میکنند که بسیار بد است. نان و برنج به دلیل داشتن نشاسته لازم است که در وعدههای غذایی باشند. انرژی لازم برای سلولهای عصبی از نشاسته میباشد، ولی نباید در مصرف آن افراط کرد. هیچگاه نباید شیرینی و بیسکویت را جایگزین نان و برنج کنیم.
بزرگمهر در ادامه تصریح کرد: استفاده بیش از حد نمک باعث افزایش فشارخون و اختلالات قلبی عروقی میشود که منجر به سکته قلبی میشود در نتیجه از مصرف نمک به هیچ وجه اسراف نکنیم.
خوردن چیپس، پفک و نوشابه هم توصیه نمیشود به دلیل اینکه علاوه بر چربی زیاد، نوشابه خیلی شیرین حاوی مواد لازم برای تغذیه نیستند و جلوی اشتها را میگیرند و باعث چاقی میشوند.
این بار در واقعیت لاغر شوید وی ادامه داد: آبمیوههای آماده اصلا برای سلامتی مفید نیستند و بهتر است به جای آنها و نوشابه از دوغ و ماست استفاده شود مصرف میوههای خشک، ساندویچهای ساده خانگی مانند: نان و پنیر و سبزی در حد اعتدال، غذاهای کم نمک و خوردن کنسروهای سالمی که برای بدن ضرر ندارند توصیه میشود.
بزرگمهر ادامه داد: برای داشتن تناسب اندام باید هر روز ورزش و پیادهروی انجام شود. نیم ساعت ورزش و پیاده روی برای همه الزامی است. بهتر است 2 ساعت پیش از غذا و یا بعد از غذا انجام شود. در کل تغذیه صحیح در تناسب اندام مهم است. در خانمها در سن یائسگی کاهش سوخت صورت میگیرد و به انرژی فراوان احتیاج دارند.
ورزش را جدی آغاز کنید دکتر عباس دقاقزاده متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در خصوص تناسب اندام افراد میانسال بیان کرد: برای اینکه فرد تناسب اندام داشته باشد باید هم تغذیه مناسب و هم فعالیتهای بدنی مناسب داشته باشد. فعالیتهای بدنی و ورزشی شامل چند قسمت است. یک ورزشهای انعطافپذیری دو ورزشهای تعویضی سه ورزشهای استقامتی، چهار ورزشهایی که باعث بهبود وضعیت قلبی عروقی و ریوی میشود.
وی افزود: هر کدام از این مسائل یک به یک مهم است. با توجه به اینکه افراد به دوره میانسالی میرسند انعطاف پذیری دوره جوانی را ندارند. دامنه حرکتی مفاصلشان کمتر از کودکی و جوان میشود. عضلاتشان کوتاه میشود. عدم تحرک و ورزش کمتر باعث ضعیفتر شدن وضعیتشان میشود.
ورزش های فوق العاده را فراموش نکنید وی بیان کرد: فعالیتهای انعطافپذیری شامل حرکات کششی و حرکاتی است که باعث حفظ دامنه حرکتی مفاصل میشود.
اگر بار اولشان است باید این حرکات را خیلی آهسته شروع کنند چون اگر شدید انجام بدهند باعث کشیدگی عضلات و آسیب به ستون فقرات خواهد شد.
دقاقزاده افزود: انجام ورزشهای تقویتی باعث عضلات میشوند. ورزشهایی شبیه به بدنسازی و یا ورزشهایی که با وزنه انجام میشود به این صورت است که حجم توده عضلانی آنها بیشتر میشود. درخصوص انجام این ورزشها هم خیلی دقت کنند.
وی ادامه داد: باید وزنه بیشتر از حد توانشان نباشد، حتما با پزشکشان مشورت کنند یک مربی کارآزموده داشته باشند. سعی کنند با وزنههای کمتر شروع کنند.
بدن سازی بله اما پودر نه! وی ادامه داد: از استفاده از داروها و پودرهای انرژیزایی که در باشگاهها توصیه میشوند اجتناب کنند چون ممکن است موجب خطرات جبرانناپذیری برای آنها شوند.
دقاقزاده اظهار داشت: در خصوص ورزشهای استقامتی دوهای طولانی مدت، راه رفتن، شناهای طولانی مدت، کوهنوردی، جنگل نوردی و ... حتما باید وضعیت تنفس، قلبی عروقی، قندخون، چربی خون و ... بررسی شود.
ورزشکاران سالمند میتوانند ورزشهای استقامتی را به صورت آهسته و پیوسته شروع کنند.
ورزش بدون آزمایش و مربی ممنوع! وی خاطر نشان کرد: ورزشهای هوازیی که جهت نگهداری سیستم قلبی عروقی و ریوی انجام میدهند مانند دوهای شدید یا کوهنوردیهای سنگین که در اصطلاح به آنها ورزشهای مسابقهای میگویند باید پیش از انجام آنها آزمایشات لازم را انجام دهند. طوری فعالیت داشته باشند که در حد توان و سنشان باشند.
برای داشتن بدنی سالم و شاداب در میانسالی تغذیه صحیح و سالم، دوری از استرس و ورزش منظم تأثیر بسزایی دارد و با این راهکارها دوره میانسالی را شاداب و به دور از نگرانی خواهیم گذراند.