آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت (آرتروز) هر دو موجب سفتی و درد در مفاصل می شوند. این دو بیماری از انواع آرتریت هستند، اما دلایل شکل گیری و روش های درمان مختلفی دارند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، بیش از 100 نوع آرتریت و بیماری مرتبط وجود دارند. آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت از شایعترین انواع آرتریت هستند. استئوآرتریت شایعتر از آرتریت روماتوئید است.
استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید شامل بروز التهاب در مفاصل می شوند، اما التهاب در آرتریت روماتوئید بسیار بیشتر است. تا همین اواخر، متخصصان سلامت بر این باور بودند که التهاب در استئوآرتریت وجود ندارد.
استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید دارای برخی علائم مشترک هستند. آرتریت روماتوئید بر مفاصل متعدد اثرگذار است و به صورت متقارن بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. استئوآرتریت به طور معمول چند مفصل را تحت تاثیر قرار می دهد و در یک سمت از بدن شکل می گیرد.
مفاصل بدن حاوی بافت های محافظی هستند که از سایش استخوان ها روی یکدیگر جلوگیری می کنند. به عنوان مثال، غضروف با پوشش دادن استخوان ها امکان حرکت نرم و روان مفصل را فراهم می کند.
آرتریت به این بافت محافظ آسیب می رساند.
دلایل آسیب دیدگی مفصل در آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت متفاوت هستند.
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. این بیماری زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های سالم در مفاصل حمله می کند.
این واکنش ایمنی شامل عوامل ژنتیکی و محیطی، از جمله سیگار کشیدن می شود.
در استئوآرتریت غضروف محافظ به تدریج فرسوده شده و استخوان ها روی یکدیگر ساییده می شوند. این فرسایش می تواند در نتیجه حرکات تکراری، مانند آنچه در ورزش ها شاهد هستیم و بر مفاصل فشار وارد می کند، رخ دهد.
آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت دارای برخی علائم مشترک هستند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد در مفصل
- سفتی در مفصل
- تورم، که در آرتریت روماتوئید شدیدتر است
- محدودیت حرکت در مفاصل تحت تاثیر قرار گرفته
- علائمی که صبح ها شدیدتر هستند
علائم آرتریت روماتوئید ممکن است سریع، گاهی اوقات طی چند هفته، شکل گرفته و تشدید شوند. در مقابل، علائم استئوآرتریت بسیار آرامتر پدیدار می شوند زیرا بافت های محافظ در مفاصل به تدریج فرسوده می شوند.
با این وجود، عوامل استرسزا برای استئوآرتریت، مانند پیاده روی طولانی، ممکن است موجب تورم ناگهانی و شدید در زانو شوند.
استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید می توانند هر مفصلی را در بدن تحت تاثیر قرار دهند. استئوآرتریت بیشتر زانوها و مفاصل انگشتان کوچک و شست را تحت تاثیر قرار می دهد. آرتریت روماتوئید اغلب در دست ها، انگشتان، آرنج، زانوها، پاها و مفصل ران رخ می دهد و به طور معمول در مفاصل مشابه در دو سمت بدن شکل می گیرد.
علائم آرتریت روماتوئید به طور معمول مفاصل در دو سمت بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. به عنوان مثال، اگر آرتریت روماتوئید انگشت شست را تحت تاثیر قرار دهد، انگشت شست دست دیگر نیز با این شرایط مواجه می شود. استئوآرتریت اغلب یک سمت از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
استئوآرتریت موضعی است زیرا تنها بر مفصل و بافت های اطراف آن تاثیر می گذارد. بر همین اساس، استئوآرتریت تنها یک مفصل را تحت تاثیر قرار می دهد، در شرایطی که آرتریت روماتوئید می تواند چندین مفصل را تحت تاثیر قرار دهد.
تفاوت کلیدی بین این دو نوع آرتریت آن است که آرتریت روماتوئید شامل طیفی از علائم سیستمیک می شود که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهند.
افراد مبتلا آرتریت روماتوئید می توانند با علائم زیر مواجه باشند:
- خستگی
- تب
- کاهش وزن
- التهاب در بخش های دیگر بدن مانند چشم ها و ریه ها
- برآمدگی های روماتوئیدی
استئوآرتریت با علائم سیستمیک مرتبط نیست، اما افراد مبتلا به این شرایط می توانند با رشد زوائد استخوانی یا ناهنجاری های استخوانی دیگر مواجه شوند.
به عنوان مثال، استئوآرتریت در دست ها می تواند موجب رشد توده های کوچکی اطراف انتهای مفاصل انگشت شود.
آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت بیماری هایی مزمن هستند.
در حال حاضر، درمان قطعی برای هیچ کدام از آنها وجود ندارد، اما برخی روش های درمانی می توانند به مدیریت علائم، بهبود کیفیت زندگی و کند کردن پیشرفت بیماری کمک کنند.
درمان ممکن است شامل استفاده از داروهایی مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای کاهش التهاب شود. کاهش التهاب می تواند به تسکین درد و سفتی در مفاصل کمک کند و دامنه حرکت آنها را افزایش دهد.
پزشک ممکن است داروهای استروئیدی را نیز برای کاهش التهاب تجویز کند. به عنوان مثال، زمانی که به کاهش فوری التهاب نیاز است، پزشک ممکن است تزریق مستقیم استروئیدها در مفصل تحت تاثیر قرار گرفته را انجام دهد.
متخصصان سلامت مصرف داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری در کنار داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا استروئیدها و بیولوژیک ها را برای درمان آرتریت روماتوئید توصیه می کنند. داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری سرکوب سیستم ایمنی را هدف قرار داده و آسیب ناشی از فعالیت آن به بافت های مفاصل را کاهش می دهند.
روش های درمان آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت اغلب شامل فیزیوتراپی نیز می شوند. فیزیوتراپی به بهبود تحرک فرد و انعطاف پذیری مفاصل کمک می کند.
دنبال کردن یک رژیم غذایی ضد التهاب نیز می تواند موثر باشد. حفظ وزن سالم می تواند از فشار اضافه بر مفاصل پیشگیری کند. پرهیز از سیگار، به ویژه در صورت ابتلا به آرتریت روماتوئید، توصیه می شود.